تحقیقات انجام شده با موضوع : مدل مدیریت کیفیت خدمات راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری ... |
- پاسخگویی عمومی: پاسخگویی در مورد قراردادهای عمومی.
بطور کلی نظریهپردازانی مثل؛ رمزک، براونـل، پـاول، کامپبل، ازبـورن و هیـوز صراحتاً اهمیت پاسخگویی را بیان می کنند. همچنین نظریهپردازانی مثل؛ میشل، سایمون و موسکا پاسخگویی سیاسی و بورکراتیک را در موقعیتهای مختلف مورد بررسی قرار می دهند (رفیعزاده و منوریان، ۱۳۸۸).
- کات و ماری؛ استانداردهای مربوط به پاسخگویی را در سه دسته نوع اطلاعات، عملکرد اطلاعات و کیفیت اطلاعات مورد بررسی قرار میدهد و عوامل قابل سنجش را در چهار سطح فردی، واحد سازمانی، سازمان و سیستم اجتماعی تقسیم بندی میکـند و پاسخگویی در هر چهار سطح را سرلوحه مطالعات خود قرار میدهد (Cut and Mury, 2002 ).
- اعرابی؛ نظام پاسخگویی را در سه محور کلی حقوق اساسی، نظام اداری و جامعه مدنی مورد بررسی قرار داده و پنج کشور: امریکا، فرانسه، انگلستان، ژاپن و ایران را با توجه به محورهای ذکرشده مقایسه کرده است. در بُعد نظام اداری سه شاخص شایسته سالاری، اصلاح اداری و بازرسی اداری را مرکز توجه به خود قرار داده و بررسی کرده است (رفیعزاده و منوریان، ۱۳۸۸؛ بهنقل از اعرابی، ۱۳۸۰). بر اساس آنچه در این بخش بیان شد، میتوان اظهار داشت که همه نظریهپردازان به نـوع وجود پاسخگویی را برای حفظ و بهبود اعتماد عمومی لازم دانسته و هر کدام جنبههایی از پاسخگویی را برای حفـظ و بهبـود اعتماد عمومی لازم دانسته و هر کدام جنبههایی از پاسخگویی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهاند.
- براونل؛ پاسخگویی را یکی از راههای ایجاد اعتماد عمـومی میداند و بیـان می کند که مدیران دولتی باید پاسخگو باشند، از سرزنش پرهیز کنند و برای کمک به مشکلات مردم همکاری کنند و راهکار بجویند (رفیعزاده و منوریان، ۱۳۸۸؛ بهنقل از الوانی و داناییفرد، ۱۳۸۰).
۵- مدل پاسخگویی به فرادستان[۱۸۳]: این مدل نشاندهنده شکل مسئولیتپرسی و پاسخگویی در مدیریت دولتی سنتی است. وزرا در مقابل پارلمان مسئول هستند و زمانی که نتوانند از عهده پاسخگویی برآیند، مجبور به کنارهگیری میشوند.
انتقادی که به این مدل واردشده غیرواقعی بودن آن است، زیرا با پیچیده شدن وظایف سازمانهای دولـتی و وسعت آنها و محدودیت زمـانی و دانـش تخصصی نماینـدگان، بهسادگی نمی توان اطمینان یافت که این مدل نتایج درستی بهدست دهد. ویژگیهای مدیریت دولتی جدید مبنی بر عدم تمرکز، تصمیم گیری با توجه به نیروهای موجود در بازار و مدیریت پیمان با دیگر مؤسسات، سنخیت چندانی با این مدل پاسخگویی ندارد. در مدل پاسخگویی به بالا مدیریت به مقامات بالا توجه داشته و خود را نسبت به جامعه، شهروندان و اربابرجوع پاسخگو نمیداند و این گرایش با مشتریگرا شدن مدیریت دولتی سازگار نیست ( الوانی، ۱۳۷۹).
۶- مدل پاسخگویی به کارکنان[۱۸۴]: در این مدل مدیران سازمان نسبت به کارکنان مسئول هستند و باید به آنها پاسخگو باشند. این مدل در دهه ۱۹۷۰ مقبولیت بسیاری یافت و با نهضت دموکراسی صنعتی[۱۸۵] توسعه پیدا کرد.
انتقاد عمده بر این مدل، گرایش سازمان به سوی اهداف کارکنان و دور شدن از اهداف اصلی است، سازمان در چنین وضعیتی ممکن است تبدیل به ابزاری برای مقاصد فردی کارکنان شده و در تحقق اهداف خود ناتوان شود.
۷- مدل پاسخگویی به شهروندان[۱۸۶]: مدل پاسخگویی به شهروندان بر مبنای دموکراسی مشارکتی[۱۸۷] شکل گرفته و مردم در مسئولیتپرسی از سازمانها در سطح محله و منطقه خود فعال میباشند. این مدل جایگزین سیستم نمایندگی نیست، بلکه متمم آن بهشمار می آید و مردم با نمایندگان در امر مسئولیتپرسی مشارکت و همکاری دارند.
انجمنهای مردمی و تشـکلهای داوطلـبانه از مکانیسمهایی هستند که پاسخگویی شهـروندان را تسهیل می کنند.
نقدی که بر این مدل گرفته می شود، آنست که پاسخگویی به مردم محله و منطقه، ممکن است مصالح کلان کشور را تحتالشعاع قرار دهد و با بهینهسازی جزیی، بهینهسازی کل نظام را مختل سازد.
۸- مدل پاسخگویی بازار مدل[۱۸۸]: در این مدل پاسخگویی بهمشتریان و اربابرجـوع، هدف اصـلی را تشکیل میدهد. سازمانهای دولتی مستقیماً باید به مشتریان و استفادهکنندگان از خدمات خود پاسخگو باشند. قدرت از عرضهکنندگان خدمت به استفادهکنندگان از خدمت منتقل می شود و در این راه تلاش می شود تا از انحصاری بودن خدمات جلوگیری بهعمل آید. در این مدل نظرات استفادهکنندگان و مشتریان خدمات بسیار مهم بوده و باید ترتیبی اتخاذ شود، تا اطلاعات مربوطه در این زمینه جمعآوری شود.
انتقادی که بر این مدل واردشده مشخص نبودن «مشتری» در محیطی است که شبه بازار[۱۸۹] نام نهاده شده است. اصولاً مشتری چه کسی است و چگونه می تواند حق انتخاب داشته باشد. در سازمانهای دولتی در اغلب موارد خدمات بهگونه ای ارائـه می شود و یا ماهیتاً در وضعیتی است که حق انتـخاب برای استفادهکننده باقی نمیگذارد و موضوعیت مدل را از جهت کاربرد در بخش دولتی زیر سؤال میبرد (Stewart & Clarko, 1986, 161).
۹- مدل خود مسئولیتی (خودپاسخگویی)[۱۹۰]: در این مدل برخـلاف مدلهای پیشگفته که کنترل از خـارج به سازمان اعمال میشد، کنترل درونی بـوده و سازمان نسبت به خود پاسخگو است. مدیران در مقابل وجدان خود احساس مسئولیت کرده و میکوشند تا عملی که انجام می دهند، نه تنها از نظر قانونی، بلکه از نظر اخلاقی نیز قابل قبول باشد. آنان در این حالت باید حاضر باشند، تا مشکلات و خطاهای خود را بازگو کرده و حتی در صورت لزوم تن به کنارهگیری داوطلبانه بدهند. آرمانی بودن، نداشتن تضمین اجرایی و عدم وجود ضابطه سنجش از انتقادات این مدل بهشمار می آید ( الوانی، ۱۳۷۹).
۱۰- مدل پاسخگویی اقتضایی: با پیچیده شدن فعالیتهای دولت، خصوصیسازی، مدیریت بر اساس پیمان و سایر سازوکارهایی که به آنها اشاره شد، باید مجموعه ای از مدلها برای پاسخگویی بهکار گرفته شوند و سازمان و تشکیلات جدیدی برای پاسخگویی تدوین شود. بدین ترتیب یک مدل اقتضایی که تلفیقی از ۵ مدل پاسخگویی (خودپاسخگو، بازار مدار، مشتریمدار، پاسخگویی به کارکنان، پاسخگویی به فرادستان، پاسخگویی به شهروندان) است که در شرایط مختلف مدیریت دولتی جدید می تواند، کاربرد داشته باشد. در این مدل اقتضایی هر یک از مدلها با جنبهای از مدیریت دولتی جدید سازگار شده و امر پاسخگویی را به طور مؤثر ممکن میسازد (الوانی، ۱۳۷۹). شکل (۲۳-۲) مدل اقتضایی پاسخگویی و جنبه های مختلف مدیریت دولتی را نشان میدهد.
شکل ۲۳-۲: مدل اقتضایی پاسخگویی (الوانی، ۱۳۷۹)
نتایج پژوهش (الوانی و معمارزاده طهران،۱۳۹۰) بر وجود ابعاد، مؤلفه های و شاخص های ذیل (جدول ۱۰-۲) در خصوص مفهوم پاسخگویی اجتماعی سازمانی در بخش دولتی اشاره دارد.
جدول ۱۰-۲: بسط مفهوم پاسخگویی اجتماعی سازمانی برای سازمانهای دولتی
ابعاد | مؤلفه ها | شاخص ها )نشانگرها( |
پاسخگویی سازمان به تبعات اقتصادیاش در جامعه |
بهبود اقتصاد محلی |
سهم سازمان در افزایش فرصتهای شغلی برای ساکنان محلی )از طریق مصوبات، حمایتها، آموزشها و …) جبران سریع خسارت به آسیبدیدگان ناشی از اقدامات سازمان استفاده از عرضهکنندگان و تأمینکنندگان محلی استخدام نیروی کار بومی و محلی( رعایت سهمیه بومی در استخدامیها بصورت واقعی) پرداختهای قانونی به موقع به نهادهای ملی و محلی از قبیل عوارضها، مالیاتها، بیمه، حقالزحمه پیمانکاریها و … ایجاد اشتغال پایدار در درون سازمان (نسبت مشاغل رسمی و پیمانی به مشاغل قراردادی، شرکتی و موقت) |
بهبود ارائه خدمات |
ارائه خدمات ارزان به شهروندان محلی ارائه خدمات مستمر و پایدار به شهروندان ارائه خدمات عادلانه و بدون تبعیض |
|
پاسخگویی سازمان به تبعات اجتماعیاش در جامعه |
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1400-08-09] [ 10:32:00 ق.ظ ]
|