۱۸- ۱۰
۳۰- ۱۶

رس

۴۰- ۲۵

ظرفیت آب قابل دسترس:
به مقدار آب موجود در منطقه ریشه که بین «ظرفیت مزرعه» و «نقطه پژمردگی دائم» قرار دارد ظرفیت آب قابل دسترس خاک (AWC) میگویند که به بافت، ساختمان، مقدار مواد ارگانیک (آلی) و نوع کانی رس بستگی دارد. AWC با عمق منطقه توسعه ریشه رابطه‌ی مستقیم دارد.
حجم آب %
لوم رسی
۵/۲
۱۰
۵/۷
۰/۵
۱۰
لوم سیلتی
لوم
لوم شنی
شن
۵
۱۵
آب غیر قابل دسترس
نقطه پژمردگی دائم
آب قابل دسترس
شکل ۱-۷- تأثیر بافت خاک بر ظرفیت مزرعه، نقطه پژمردگی دائم و آب قابل دسترس
حرکت آب در خاک:
حرکت آب از غشاء ضخیم به نازک یعنی از شن تا لوم یا لوم رسی رخ میدهد، و سرعت حرکت آب با انحنای اندازه‌ی غشاء آب، مکش سطح و ویسکوزیته‌ی محلول خاک رابطه دارد. آب در جهت عرضی از پتانسیل رطوبت بیشتر به محیطی که پتانسیل رطوبت کمتری دارد حرکت میکند. از ‌‌این رو، برای خاک‌های با بافت ریز، مدیریت مطلوبی برای حفظ ساختمان خاک، بدون آنکه نفوذ و حرکت آب را غیر ممکن سازد، ضروریست.

مقدار آب مورد نیاز برای اضافه شدن به خاک که رطوبت خاک را به حد ظرفیت مزرعه برساند به بافت و خشکی خاک بستگی دارد. در خاکی با بافت یکنواخت، ساختمان مناسب و زهکشی خوب حرکت رو به پایین آب به طور کلی ۲ تا ۳ روز بعد از آبیاری متوقف میشود.
رطوبت قابل دسترس برای لوم سیلتی
آب هیگروسکوپی
مقدار قابل دسترس محدود
لوم سیلتی
رطوبت قابل دسترس برای بقاء
آب سهل الوصول
آب هیگروسکوپی
خاک خشک شده آون
رطوبت قابل دسترس برای لوم شنی
لوم شنی
شکل ۱- ۸- مقدار رطوبت قابل دسترس بین خاک لوم سیلتی ولوم شنی
تحت شرایط غیر اشباع، حرکت آب از طریق پتانسیل ماتریک صورت میگیرد در حالیکه تحت شرایط اشباع، حرکت آب به دلیل پیوستگی غشاء آب صورت میگیرد. از‌‌این رو، حرکت رطوبت خاک همانطوریکه در شکل ۱-۸ نشان داده شده است با اختلاف شیب هیدرولیکی تعیین میشود.
ظرفیت نگهداری آب:
خاک‌های با بافت ریز، ذرات بیشتری داشته و از سطح رویه‌ی بیشتری نسبت به خاک‌های با بافت درشت برخورداربوده و از گنجایش ذخیره‌ی آب کمتری برخوردارند. از‌‌ این رو خاکهای درشت بافت نسبت به خاک رسی بایستی به دفعات وبا عمق آبیاری کم، آبیاری گردند.
جدول ۱-۲۰- گنجایش تقریبی ذخیره‌ی آب خاک‌های مختلف

بافت خاک

آب قابل دسترس (سانتیمتر در هر متر عمق)

شنی