شکل ۴-۴- مدل مفهومی هوش معنوی
شکل های ۴-۵ و ۴-۶ نتایج تحلیل عاملی تاییدی عوامل مربوط به سازه هوش معنوی را با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL نشان می­دهد.
شکل ۴-۵- مدل اعداد معناداری «هوش معنوی»
شاخص­ های تناسب مدل حاکی از آن است که مدل از نظر شاخص­ های تناسب و برازش در وضعیت خوبی است؛ چون که نسبت کای دو بر درجه آزادی(χ۲/df) آن برابر ۸۷۳۵/۲ است که کمتر از مقدار مجاز ۳ می­باشد و مقدار میانگین مجذور خطاها (RMSEA) نیز برابر با ۰۸۲/۰ است که بین مقدار مجاز متوسط ۰۸/۰ و ۱/۰ است. لذا مدل فوق نیاز به اصلاحات چندانی ندارد. مقدار P-value نیز کمتر از ۰۵/۰ می‎باشد.
همان‌طور که در شکل ۴-۵ مشخص است در تحلیل عاملی مرتبه اول مقادیر t-value تمامی سوالات بیشتر از ۱٫۹۶ می‌باشد. بنابراین بار عاملی تمامی آن‌ها معنادار می‌باشد و می‌توان گفت که رابطه‌ی مثبت و معناداری با سازه هوش معنوی دارند. از این رو هیچ کدام از سوالات حذف نمی‌شوند و در تحلیل باقی می‌مانند.

همچنین در تحلیل عاملی مرتبه دوم تمام ابعاد ۷ گانه دارای بار عاملی معناداری (مقادیر t-value بیشتر از ۱٫۹۶) می‌باشند، بنابراین این ابعاد در مجموعه هوش معنوی باقی می‌مانند. بدین ترتیب می‌توان گفت که ابعاد الهیات، توجه و آگاهی، ادراک فراحسی، اجتماع، قوه عقلانی، ضربه روحی و معنویت دوران کودکی با متغیر هوش معنوی رابطه‌ی­ معنادار و مثبت دارند.
شکل ۴-۶- مدل تخمین استاندارد «هوش معنوی»
شکل ۴-۶ نشان می­دهد که در مدل تخمین استاندارد هرکدام از عوامل به چه میزان بیانگر تبین کننده «هوش معنوی» می­باشند که اولویت این عامل­ها به ترتیب زیر است: ۱- معنویت دوران کودکی ۲- قوه عقلانی ۳- الهیات و توجه و آگاهی ۴- ادراک فراحسی ۵- اجتماع و ضربه روحی. از این رو فرضیات فرعی ۱ تا ۷ تایید می شوند. در کل نیز می‌توان با توجه به نتایج تحلیل عاملی تاییدی به سازه هوش معنوی اتکا نمود و سازه‌ی مورد بحث را مبنای کار قرار داد.
۴-۳-۳-۲- مدل اندازه‌گیری رضایت شغلی
مدل مفهومی «رضایت شغلی» در شکل ۴-۷ نشان داده شده است. در این مدل ۶ بعد، سازه رضایت شغلی را شکل داده‌اند که به وسیله تحلیل عاملی تاییدی روایی این سازه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
استقلال کاری
شأن و مقام شغلی
تعاملات کاری
وظایف شغلی
میزان پرداخت
سیاست‌های سازمانی
شکل ۴-۷- مدل مفهومی رضایت شغلی
شکل های ۴-۸ و ۴-۹ نتایج تحلیل عاملی تاییدی عوامل مربوط به سازه رضایت شغلی را با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL نشان می­دهد.
شکل ۴-۸- مدل اعداد معناداری « رضایت شغلی»
شاخص­ های تناسب مدل حاکی از آن است که مدل از نظر شاخص­ های تناسب و برازش در وضعیت خوبی است؛ چون که نسبت کای دو بر درجه آزادی(χ۲/df) آن برابر ۷۱۳۲/۲ است که کمتر از مقدار مجاز ۳ می­باشد و مقدار میانگین مجذور خطاها (RMSEA) نیز برابر با ۰۷۷/۰ است که کمتر از مقدار مجاز ۰۸/۰ است. لذا مدل فوق نیاز به اصلاحات چندانی ندارد. مقدار P-value نیز کمتر از ۰۵/۰ می‎باشد.
همان‌طور که در شکل ۴-۸ مشخص است در تحلیل عاملی مرتبه اول مقادیر t-value تمامی سوالات بیشتر از ۱٫۹۶ می‌باشد. بنابراین بار عاملی تمامی آن‌ها معنادار می‌باشد و می‌توان گفت که رابطه‌ی مثبت و معناداری با سازه رضایت شغلی دارند. از این رو هیچ کدام از سوالات حذف نمی‌شوند و در تحلیل باقی می‌مانند.
همچنین در تحلیل عاملی مرتبه دوم تمام ابعاد شش گانه دارای بار عاملی معناداری (مقادیر t-value بیشتر از ۱٫۹۶) می‌باشند، بنابراین این ابعاد در مجموعه رضایت شغلی باقی می‌مانند. بدین ترتیب می‌توان گفت که ابعاد میزان پرداخت، استقلال کاری، تعاملات کاری، شأن و مقام شغلی، وظایف شغلی و سیاست‌های سازمانی با متغیر رضایت شغلی رابطه‌ی­ معنادار و مثبت دارند.
شکل ۴-۹- مدل تخمین استاندارد « رضایت شغلی»
شکل ۴-۹ نشان می­دهد که در مدل تخمین استاندارد هرکدام از ابعاد به چه میزان بیانگر تبین کننده «رضایت شغلی» می­باشند که اولویت این عامل­ها به ترتیب زیر است: ۱- میزان پرداخت ۲- استقلال کاری ۳- وظایف شغلی ۴- تعاملات کاری ۵- شأن و مقام شغلی ۶- سیاست‌های سازمانی. از این رو فرضیات فرعی ۸ الی ۱۳ تایید می شوند. در کل نیز می‌توان با توجه به نتایج تحلیل عاملی تاییدی به سازه رضایت شغلی اتکا نمود و سازه‌ی مورد بحث را مبنای کار قرار داد.
۴-۳-۳-۳- مدل اندازه‌گیری تعهد سازمانی
مدل مفهومی «تعهد سازمانی» در شکل ۴-۱۰ نشان داده شده است. در این مدل ۳ بعد، سازه تعهد سازمانی را شکل داده‌اند که به وسیله تحلیل عاملی تاییدی روایی این سازه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تعهد عاطفی
تعهد هنجاری
تعهد مستمر
شکل ۴-۱۰- مدل مفهومی تعهد سازمانی
شکل های ۴-۱۱ و ۴-۱۲ نتایج تحلیل عاملی تاییدی عوامل مربوط به سازه تعهد سازمانی را با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL نشان می­دهد.
شکل ۴-۱۱- مدل اعداد معناداری « تعهد سازمانی»
شاخص­ های تناسب مدل حاکی از آن است که مدل از نظر شاخص­ های تناسب و برازش در وضعیت خوبی است؛ چون که نسبت کای دو بر درجه آزادی(χ۲/df) آن برابر ۷۱۱۶/۲ است که کمتر از مقدار مجاز ۳ می­باشد و مقدار میانگین مجذور خطاها (RMSEA) نیز برابر با ۰۷۲/۰ است که کمتر از مقدار مجاز ۰۸/۰ است. لذا مدل فوق نیاز به اصلاحات چندانی ندارد. مقدار P-value نیز کمتر از ۰۵/۰ می‎باشد.
همان‌طور که در شکل ۴-۱۱ مشخص است در تحلیل عاملی مرتبه اول مقادیر t-value تمامی سوالات بیشتر از ۱٫۹۶ می‌باشد. بنابراین بار عاملی تمامی آن‌ها معنادار می‌باشد و می‌توان گفت که رابطه‌ی مثبت و معناداری با سازه تعهد سازمانی دارند. از این رو هیچ کدام از سوالات حذف نمی‌شوند و در تحلیل باقی می‌مانند. همچنین در تحلیل عاملی مرتبه دوم تمام ابعاد ۳ گانه دارای بار عاملی معناداری (مقادیر t-value بیشتر از ۱٫۹۶) می‌باشند، بنابراین این ابعاد در مجموعه تعهد سازمانی باقی می‌مانند. بدین ترتیب می‌توان گفت که ابعاد تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری با متغیر تعهد سازمانی رابطه‌ی­ معنادار و مثبت دارند.
شکل ۴-۱۲- مدل تخمین استاندارد «تعهد سازمانی»
شکل ۴-۱۲ نشان می­دهد که در مدل تخمین استاندارد هرکدام از ابعاد به چه میزان بیانگر تبین کننده «تعهد سازمانی» می­باشند که اولویت این عامل­ها به ترتیب زیر است: ۱- تعهد مستمر ۲- تعهد عاطفی ۳- تعهد هنجاری. از این رو فرضیات فرعی ۱۴ تا ۱۶ تایید می شوند. در کل می‌توان با توجه به نتایج تحلیل عاملی تاییدی به سازه تعهد سازمانی اتکا نمود و سازه‌ی مورد بحث را مبنای کار قرار داد.
۴-۳-۴- مدل‌سازی معادله ساختاری
پس از بررسی مدل‌های اندازه‌گیری و سنجش روایی آن‌ها به کمک تحلیل عاملی تاییدی می‌توان روابط میان متغیرهای تحقیق را براساس مدل ساختاری بررسی نمود. از این رو جهت بررسی صحت و سقم فرضیات اصلی تحقیق حاضر از روابط علی مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. این فرضیات به شرح ذیل می‌باشند:
۱-رابطه‌ی معناداری بین هوش معنوی و رضایت شغلی وجود دارد.
۲-رابطه‌ی معناداری بین هوش معنوی و تعهد سازمانی وجود دارد.
۳-رابطه‌ی معناداری بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی وجود دارد.
مدل‌های اندازه‌گیری مربوط به تحلیل عاملی تاییدی که با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری و توسط نرم افزار LISREL استخراج گردیده است در قسمت قبل آورده شد و نشان دهنده‌ی قابل اعتماد بودن سازه‌های هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی می‌باشد. با توجه به اینکه روایی ابزار جمع آوری داده‌ها توسط تحلیل عاملی تاییدی، مورد تایید قرار گرفته است، می‌توان به بررسی روابط میان این متغیر براساس فرضیات اصلی تحقیق پرداخت.
شکل های ۴-۱۳، ۴-۱۴ و جدول ۴-۵ نتایج آزمون فرضیه اصلی تحقیق به روش مدل سازی معادلات ساختاری را نشان می‌دهند. شکل ۴-۱۳ مدل اعداد معناداری و شکل ۴-۱۴ نمایانگر ضریب استاندارد ®، رابطه‌ی علّی مشاهده شده میان متغیرهای تحقیق می‌باشد. جدول ۴-۵ نیز R، ارزش t و نتیجه‌ی آزمون فرضیات را نشان می‌دهد.
شکل ۴-۱۳- مدل اعداد معناداری
شکل ۴-۱۴- مدل رابطه علی میان متغیرهای تحقیق
شاخص­ های تناسب مدل حاکی از آن است که مدل از نظر شاخص­ های تناسب و برازش در وضعیت خوبی است؛ چون که نسبت کای دو بر درجه آزادی آن برابر ۵۵۶۹/۲ است که کمتر از مقدار مجاز ۳ می­باشد و مقدار RMSEA نیز برابر با ۰۶۹/۰ است که کمتر از مقدار مجاز ۱/۰ است. لذا نیاز به اصلاحات چندانی ندارد. مقدار P-value نیز ۰۰۰/۰ می­باشد که کمتر از ۰۵/۰ می­باشد و و همچنین GFI و AGFI بزرگتر از ۹۰ %، می‌توان نتیجه گرفت که مدل اجرا شده برازش مناسبی دارد. ضریب استاندارد رابطه‌ی موجود نیز در صورتیکه ارزش t ، از ۱٫۹۶ بزرگتر یا از ۱٫۹۶- کوچکتر باشد، در سطح اطمینان ۹۹ % معنادار خواهد بود. جدول ۴-۵ رابطه‌ی میان متغیرهای تحقیق براساس فرضیات اصلی تحقیق را ارائه می‌دهد که براساس آن به تایید یا رد فرضیه اقدام شده است.
جدول ۴-۵- روابط میان متغیرهای تحقیق