طی انجام این پژوهش در سه مرحله و در هر مرحله با روشی جداگانه اطلاعات جمعآوری شده است. روش های به کار گرفته شده شامل مطالعات کتابخانهای، مصاحبه با مدیران و خبرگان و رجوع به اسناد و مدارک و صورت های مالی شرکت ها هستند. در مرحله اول با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانهای و مقالات در دسترس در مورد موضوعات مرتبط و نیز مراجعه به اطلاعات سایتهای اینترنتی و انجام مصاحبههایی با مدیران و خبرگان، عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر
عملکرد مالی شرکت های بیمه جمعآوری گردید. با هدف تأیید و تعیین اهمیت این عوامل و تبدیل شاخصهای کیفی به کمی، پرسشنامه شماره یک شامل جدولی مرکب از عوامل اصلی و فرعی در قالب طیف دهگانه از اهمیت خیلی کم (عدد یک) تا اهمیت خیلی زیاد(عدد ده ) طراحی و میانگین اهمیتی برای هر کدام از معیارها محاسبه شد و از خبرگان خواسته شد به بومیسازی عوامل اقدام کنند. در این مرحله با توجه به مطالعه تحقیقات مشابه و با بهره گرفتن از نظر خبرگان طی مباحثات حضوری و با در نظر گرفتن میانگین اهمیت محاسبه شده و اجزائ مدل دلفی، بومی گردید.

در مرحله سوم، به منظور وزندهی به عوامل بر اساس پرسشنامه شماره دو (به شرح پیوست یک) شامل ماتریس مقایسات زوجی به خبرگان تحویل و تشریح شد. در نهایت با استناد به مدارک و مستندات معتبر بورسی و صورت های مالی، شرکت ها رتبه بندی گردیدند.
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این تحقیق می خواهیم مدلی جهت ارزیابی عملکرد شرکت های بیمه فعال در بورس اوراق بهادار ارائه نموده و این شرکت ها را رتبه بندی نماییم. لذا ابتدا عوامل اصلی موثر در عملکرد شرکت های بیمه فعال در بورس که از طریق بررسی پژوهش‌های داخلی و خارجی صورت گرفته شناسائی و پس از دسته بندی این عوامل، با بهره گرفتن از تکنیک دلفی در راند های مختلف به فاکتور های مدل می رسیم. سپس با بهره گرفتن از روش تحلیل گروهی سلسله مراتبی^[۵۷] به اولویت بندی عوامل تاثیرگذار می پردازیم. پرسشنامه روش AHP به صورت زوجی و استاندارد می باشد لذا از روایی لازم برخوردار است. جهت سنجش پایایی، صحت و دقت پاسخگویی خبرگان نرخ ناسازگاری ماتریس های مقایسات زوجی بررسی می گردد، چنانچه میزان ناسازگاری کمتر از ۰٫۱ باشد قضاوت های خبرگان قابل استناد می باشد.
جامعه هدف در دسترس این تحقیق، مدیران و کارشناسان فعالی هستند که در واحدها و بخشهای مختلف بیمه مرکزی ج.ا.ا ارتباط کاری دارند و به نوعی در نظارت بر شرکت های بیمه نقش دارند. در انتخاب خبره سه شرط، مرتبط بودن واحد شغلی، تاثیر گذاری و در دسترس بودن در نظر گرفته شده است که طی آن ۱۵ نفر خبره انتخاب گردیده اند. همچنین جهت محاسبه نمره هر شاخص از اطلاعات مستند پنج شرکت حاضر در بورس تهران از قبیل صورت های مالی، سالمامه آماری صنعت بیمه ایران و اطلاعات منتشره در بازار بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. تحقیق حاضر با هدف رتبه بندی شرکت های بیمه فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی مراحل زیر انجام پذیرفته است.
شکل ۳-۱: مراحل تحقیق
مرحله ۱: استخراج عوامل موثر به استناد ادبیات تحقیق
در این مرحله با بررسی ادبیات موضوعی موجود مرتبط با این تحقیق، مدل اولیه تحقیق انتخاب شده است در این مدل عوامل مؤثر در ارزیابی شرکت های بیمه در سه گروه اصلی تحت عنوان عملکرد مالی مبتنی بر حسابداری و معیارهای عملکرد مالی مبتنی بر بازار بورس اوراق بهادار و معیارهای مبتنی بر فعالیت بیمه گری دسته بندی شده اند. به استناد ادبیات تحقیق فرض استقلال بین عوامل اصلی ذکر شده برقرار است(یلکین و دیگران، ۲۰۱۲)، لذا این مدل به صورت سلسله مراتبی ارائه شده است، بدین جهت هر یک از عوامل اصلی دارای زیرفاکتورهایی می باشند که در مراحل بعد تعیین می گردد.
مرحله ۲: استفاده از روش دلفی
دلفی رامی توان شیوه ای جهت ساختاردهی یک فرایند ارتباط گروهی دانست، به طوری که این فرایند، به افراد گروه، اجازه میدهد به گونه مؤثرتری یک مشکل پیچیده را حل کنند (دلینستونوتوراف^[۵۸]، ۲۰۰۲).
در این مرحله طبق مراحل پیشنهادی فاول^[۵۹]به پیاده سازی روش دلفی می پردازیم این مراحل به شرح زیر اجرا می شود(پاشاییزاد، ۱۳۸۹):

1. 1. تشکیل تیم اجرا و نظارت بر انجام دلفی

1. 1. گزینش یک یا چند پنل جهت شرکت در فعالیت ها

1. 1. راه اندازی فعالیتهای تنظیم پرسش نامه برای دور اول

1. 1. بررسی پرسش نامه از دید نوشتاری

1. 1. ارسال نخستین پرسش نامه به اعضاء

1. 1. واکاوی پاسخ‌های رسیده در دور نخست

1. 1. آماده کردن پرسش نامه دور دوم

1. 1. ارسال پرسش نامه دور دوم برای اعضاء

1. 1. واکاوی پاسخ‌های رسیده در دور دوم

1. 1. آماده سازی گزارش توسط تیم پردازشگر

مرحله ۳: وزن دهی و اولویت بندی عوامل با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی گروهی(GAHP)
فرایند تحلیل سلسله مراتبی یکی از جامع ترین سیستم‌های طراحی شده برای تصمیم گیری با معیارهای چندگانه است.این تکنیک امکان فرموله کردن مسأله را به صورت سلسله مراتبی فراهم می کند.همچنین امکان در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی وکیفی را در مسأله دارد ( قدسی پور، ۵، ۱۳۷۹). لذا در این مرحله با بهره گرفتن از پرسشنامه مقایسات زوجی و با تجمیع نظر خبرگان به وزن دهی و اولویت بندی عوامل مدل می پردازیم.
مرحله ۴: جمع بندی و نتیجه گیری و رتبه بندی شرکت ها
در این مرحله با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل داده های سه مرحله قبل و با بهره گرفتن از اطلاعات مربوط به پنج شرکت بیمه ای حاضر در بورس تهران به نتیجه گیری و رتبه بندی می پردازیم.
۳-۹- معرفی نرمافزار
این پژوهش حاصل مطالعات کتابخانهای، مصاحبه با مدیران و متخصصان خبره، تنظیم و استفادهاز پرسشنامه ها، مستندات موجود، برگزاری جلسات تخصصی، تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله و غیره است.برای تحلیل داده های عمومی و جمعیتشناختی جمعآوری شده مانند: سن، جنس، میزان تحصیلات و… از نرمافزار SPSS استفاده شده است. از آنجایی که هدف این تحقیق استفاده از مدل تصمیمگیری جهت رتبهبندی عوامل است با کمک نرم‌افزارEXECEL و نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی^[۶۰] محاسبات مربوطه انجام می پذیرد.
۳-۱۰- خلاصه
انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف‌ها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش‌های تحقیق است. فصل حاضر به بیان بررسی روش تحقیق وابزارهای مختلف و روش جمع‌ آوری داده‌ها و همچنین جامعه آماری، نمونه آماری، روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، فرایند تهیه پرسشنامه، روش های اعتبار و قابلیت اعتماد پرسشنامه پرداخته است. همچنین در انتهای فصل با تبیین روش AHP ، به نرم‌افزارهای مورد استفاده در این تحقیق اشاره شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل
۴-۱- مقدمه
تبدیل داده های خام جمعآوری شده به اطلاعاتی ارزشمند، در قالب آزمونهای آماری، الگوریتمهای ریاضی و با تکنیک‌های مدیریت علمی صورت میگیرد تا با تعبیر و تفسیر، وکاربردی کردن اطلاعات حاصل منجر به کسب نتایج مورد نظر شوند. این فصل به تجزیه‌و‌تحلیل داده های به دست آمده با بهره گرفتن از نرم افزار های محاسبات و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی میپردازد. بدین صورت که ابتدا به بررسی مشخصه های جمعیتشناختی پرداخته و سپس به سؤالات اصلی تحقیق پاسخ داده خواهد شد. سرانجام داده های جمعآوری شده پس از تجزیه‌و‌تحلیل به‌صورت اطلاعات ارزشمند جهت بهرهبرداری ارائه میشود. بدین منظور ابتدا عوامل مؤثر بر ارزیابی و رتبه بندی شرکت های بیمه فعال در بورس اوراق بهادار تهران شناسایی میشوند، سپس با بهره گرفتن از تکنیک GAHP، به‌ وسیله نظر سنجی از خبرگان، مدل ارزیابی ارائه می گردد. سرانجام با بهره گرفتن از مدل مذکور رتبه بندی شرکت های بیمه ارائه خواهد شد.
۴-۲- مشخصات خبرگان
هدف علم آمار، استنتاج از تعداد زیادی مشاهدات است که از جامعه به دست میآیند. در این بخش، محقق داده های جمعیتشناختی جمعآوری شده از جامعه آماری موجود را در ابعاد جنسیت، سن، سطح تحصیلات و تجربه کاری بررسی کرده است. جامعه هدف در دسترس این تحقیق، مدیران ارشد، مدیران ستادی و کارشناسان فعالی هستند که در واحدها و بخشهای مختلف بیمه مرکزی ج.ا.ا ارتباط کاری دارند و به نوعی در جریان نظارت و رتبه بندی شرکت ها می باشند. طی رایزنی انجام پذیرفته، تعداد ۱۵ نفر از مدیران و کارشناسان ستادی به عنوان خبرگان این پژوهش شناسایی شدند تا در خصوص انتخاب عوامل مؤثر بر عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه نظر داده و در تهیه گزارشات مورد نیاز همکاری نمایند. نتایج حاصل ازتجزیه و تحلیل به صورت زیر میباشد.
۴-۲-۱- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر جنسیت
جدول ( ۴-۱)توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب جنسیت