مقدار محدودی از ارتباطات
اعتماد عاطفی
اکثریت ارتباطات
اعتماد شناختی
ارتباطات جدید
اعتماد بر اساس مشرب و خلق و خو
زمان
در ارتباطات جدید اعتماد فقط بر گرایش و رغبت ذاتی ما به اعتماد بستگی دارد. در اکثریت ارتباطات این گرایش ذاتی نهایتاً با کسب دانش درباره شایستگی، شخصیت و حسن نیت یا خیرخواهی تکمیل می‌شود که در این راستا اطمینان بر مبنای شناخت موضوع مورد بحث است. در مقدار محدودی از ارتباطات یک پیوند احساسی ایجاد شده و احساسات ما را در مورد فرد مورد اعتماد جهت پذیرش وی افزایش می‌دهد. این ویژگی به وسیله سرمایه گذاری متقابل و دوجانبه در زمان و هزینه، توصیف و مشخص می‌شود، یک مفهوم از وابستگی عمیق و درکی به وجود می‌آید که طرفین اگر این ارتباطات از بین برود، احساس زیان می کند (فیضی و همکاران، ۱۳۹۱).
هدف از این تحقیق تأثیر اعتمادهای بین فردی فوق در رفتار کاری کارکنان شرکت گاز استان اردبیل می‌باشد. رفتار کاری کارکنان دارای سه بعد رفتار در نقش^[۷]، رفتار فرا نقش^[۸] و رفتار نتیجه‌گرا^[۹] می‌باشد. نتیجه این تحقیق می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد تا نسبت به اعتمادهای بین فردی که منجر به پیشبرد رفتار کاری کارکنان شرکت می‌گردد شناسایی و آگاهی بیشتری داشته باشند.
هدف دیگر از این تحقیق، بهبود وضعیت شرکت در پیشبرد اهداف خود می‌باشد. عملکرد سازمانی در سه بعد رفتار در نقش، رفتار فرانقش و رفتار نتیجه گرا در شرکت از چه وضعیتی برخوردار است؟ و چه ارتباطی بین اعتماد بین فردی و رفتار کاری کارکنان وجود دارد؟ از این ارتباطات در جهت تحقق اهداف سازمانی چه استفاده‌ای می‌توان برد.
اعتماد در زبان فارسی مترادف با تکیه کردن، واگذاشتن کار به کسی، اطمینان، وثوق و باور به کار گرفته می‌شود. در زبان لاتین اعتماد معادل واژه ایمان بیان شده است که مفاهیمی مانند وثوق، اعتماد، تسلیم در برابر اراده دیگری و اطمینان به شخص از آن استنباط می‌شود. اعتماد را نه می‌توان خریداری کرد و نه تفویض نمود بلکه باید آن‌را به دست آورد.
عملکرد عبارتست از مجموع رفتارهای مرتبط با شغل که افراد از خود نشان می‌دهند(گریفین۱۳۷۵) عملکرد یعنی اندازه گیری نتایج و اینکه آیا کار را خوب انجام داده‌ایم یا نه(رابینز۱۳۸۱) عملکرد هم مفهوم فعالیت برای انجام کار را دارد و هم نتیجه کار را(یمنی،۱۳۷۵) بر اساس تعریف آخر، عملکرد هم مفهوم رفتار کاری و هم مفهوم رسیدن به اهداف را در بر می‌گیرد. عملکرد و یادگیری انسان متأثر از گرایش‌های شناختی، عاطفی، احساسات و انتظارات و باورها و ارزش‌هاست . انسان موجودی فعال است وبر رویدادهای زندگی خود اثر می‌گذارد. انسان تحت تأثیر عوامل روانشناختی است و به طور فعال در انگیزه‌ها و رفتار خود اثر می‌گذارد. یکی از دغدغه مدیران در سازمان‌ها ایجاد رضایت و احساسات مطبوع بین مشتریان می‌باشد.احساس رضایت در مشترکین شرکت گاز از طریق انجام به موقع امورات و بهبود خدمات رسانی از مهم‌ترین اهداف و مأموریت سازمانی شرکت گاز استان اردبیل می‌باشد.با در نظر گرفتن نقش واسطه‌ای اعتماد بین فردی در ارتباط با قابلیت‌های روانشناختی و عملکرد رفتار کاری کارکنان به این نکته دلالت دارد که نقش اعتماد بین فردی در توجه به احساسات و عواطف کارکنان، بین قابلیت‌های روانشناختی و عملکرد رفتاری کارکنان می‌تواند نقش یک زنجیره ارتباطی ایفا نماید. پس در شرکت گاز استان، مدیران می‌توانند از قابلیت‌های روانشناختی ازجمله احساس شایستگی، احساس موثر بودن، احساس خودمختاری و احساس معنی دار بودن شغل در افزایش اعتماد بین فردی و بهبود رفتاری کارکنان استفاده نمایند. در این تحقیق سعی می‌شود که نقش واسطه‌ای اعتماد بین فردی در ارتباط با رفتار کاری کارکنان مورد بررسی قرار گیرد.

۱-۳- ضرورت تحقیق

اعتماد از راه ایجاد همکاری و همبستگی بین اعضاء گروه، موجب توسعه و ارتقاء روحیه گروهی می‌شود که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر بازده گروه و در نهایت بر عملکرد سازمان تأثیر می‌گذارد. این تأثیر بر عملکرد، حتی در شرکت‌هایی مثل شرکت گاز که کالا و خدماتی انحصاری تولید و ارائه می‌کند نیز وجود دارد.
اعتماد سازی از طریق بهبود عملکرد کاری و عملکرد سازمانی برای کسب مزیت رقابتی سازمان‌ها نیز مهم و موثر می‌باشد اعتماد به عنوان یک پدیده اجتماعی مزایای مختلفی در مبادله باز اطلاعات، دانش و آموختن، ایجاد تعاملات بین افراد و بین سازمان‌ها، کاهش هزینه‌های مبادله، تسهیل راه حل‌های اقتصادی و فنی اطلاعات و ایجاد کار و تشریک مساعی در درون و بین سازمان‌ها دارد (سیداو.جی۱۹۹۸- اسکات.جی.ای۲۰۰۰ - نوت بوم، بی ۲۰۰۲). که همگی این موارد در بالا بردن رفتار کاری و عملکرد افراد سازمان و در نهایت عملکرد سازمانی نقش خواهد داشت. یکی از نتایج اعتماد در ســـــازمان تسهیم دانش است. دراکر به ایجاد نوعی جدید از سازمانها اشاره دارد که در آن بجای قدرت بازو، قدرت فکر حاکمیت خواهد داشت. بر اساس این نظریه در قرن ۲۱ جوامعی می‌توانند انتظار توسعه و پیشرفت داشته باشند که از دانش بیشتری برخوردار باشند و برخورداری از منابع طبیعی نمی‌تواند به اندازه دانش در مدیریت مناسب آن مهم باشد (ابطحی و صلواتی، ۱۳۸۵)
در اقتصاد دانش بنیان امروزی، تسهیم دانش موجب ایجاد مزیت رقابتی می‌شود که یکی از دغدغه‌های مهم مدیران در سازمان‌هاست. بدون برخورداری از حس اعتماد، بسیاری از افراد در سازمان‌ها دانش خود را تسهیم نخواهند کرد. افزایش بازدهی در عملکرد، هدف و دغدغه اصلی مدیران هر سازمان می‌باشد. این هدف در شرکت گاز استان اردبیل با توجه به فعالیت‌های گسترده این شرکت در جایگزینی سوخت پاک گاز طبیعی با سایر سوخت‌ها و همچنین بالا بودن درجه اهمیت وظایف خدماتی این شرکت بیش از سایر شرکت‌ها به ضرورت تبدیل شده است. با توجه به اینکه به کارکنان در این شرکت به عنوان سرمایه‌های اصلی نگاه می‌شود. و این سرمایه‌ها نقش اساسی در پیشبرد اهداف سازمانی و شتاب بخشی در رسیدن به اهداف دارند و هرگونه ایراد و نقص در این مــورد باعث ایجاد وقفه و اختلال در رسیدن به اهداف خواهد شد. قابلیت‌های روانشناختی که در افزایش روحیه کاری و همکاری بین آن‌ها دارند، بایستی بیش از پیش در مورد کارمندان مـورد مطالعه و تقویت قرار گیرند و همچنین عوامل واسطه‌ای کـه در تأثیر گذاری بر عملکرد کارکنان دارند شناسایی و تقویت شوند.
انجام این تحقیق باعث شناسایی سه متغیر قابلیت‌های روانشناختی، اعتماد بین فردی و رفتار کاری کارکنان در سازمان‌ها شده و راهکارهای جامع برای بهبود آن‌ها ارائه خواهد نمود و با توجه به اینکه این تحقیق برای اولین بار ســـه متغیر را بررسی می‌کند می‌تواند به توسعه مبانی نظری کمک کند.

۱-۴- جنبه نوآوری تحقیق

بررسی نقش قابلیت‌های روانشناختی در اعتماد بین فردی و تاثیر آن در رفتار کاری کارکنان جزء نوآوری‌های این پژوهش به شمار می‌آید که برای اولین بار در ایران انجام می‌شود.

۱-۵- اهداف تحقیق

هدف این تحقیق عبارتست از:
۱- بررسی رابطه بین قابلیت‌های روانشناختی با رفتار کاری کارکنان در شرکت گاز استان اردبیل
۲- بررسی رابطه اعتماد بین فردی و رفتارکاری کارکنان در شرکت گاز استان اردبیل
۳- بررسی رابطه بین قابلیت‌های روانشناختی و اعتمادبین فردی در شرکت گاز استان اردبیل

۱-۶- سؤالات تحقیق

۱- بین اعتماد بین فردی و رفتار کاری کارکنان شرکت گاز استان اردبیل رابطه وجود دارد؟
۲- بین قابلیت‌های روانشناختی و رفتار کاری کارکنان شرکت گاز استان اردبیل رابطه وجود دارد؟
۳- بین قابلیت‌های روانشناختی و اعتماد بین فردی کارکنان شرکت گاز استان اردبیل رابطه وجود دارد؟

۱-۷- فرضیات تحقیق

۱- بین قابلیت‌های روانشناختی و رفتار کاری کارکنان شرکت گاز استان اردبیل رابطه معنی‌داری دارد.
۲- بین قابلیت روانشناختی و اعتماد بین فردی در بین کارکنان شرکت گاز استان اردبیل رابطه معنی‌داری دارد.
۳- بین اعتماد بین فردی و رفتار کاری کارکنان شرکت گاز استان اردبیل رابطه معنی‌داری دارد.
۴- اعتماد بین فردی بر رابطه بین قابلیت‌های روانشناختی و رفتار کاری کارکنان نقش واسطه‌ای دارد.

۱-۸- تعاریف متغیرهای تحقیق

۱-۸-۱- تعاریف مفهومی

- قابلیت‌های روانشناختی: مولفه‌هایی مانند انگیزه پیشرفت، خطر پذیری، کنترل درونی، خلاقیت و نیاز به استقلال باعث تقویت قابلیت‌های فردی می‌شود که به آن قابلیت‌های روانشناختی گویند (مک‌کیلاند^[۱۰]، ۱۹۶۱).
- اعتماد^[۱۱]: تمایل درونی برای در معرض خطر و اسیب پذیری قرار دادن خود از جانب یک مقام ذیصلاح (مثل همکار) می‌باشد.
- اعتماد بر مبنای عاطفه^[۱۲]: این نوع اعتماد ریشه در احساسات و عواطف دارد و به دور از هر گونه ارزیابی منطقی می‌باشد.
- اعتماد بر مبنای خلق و خو^[۱۳]: تمایل ذاتی به اعتماد بیانگر نوعی «ایمان و اعتقاد به ماهیت انسان»، در این نوع اعتماد، افراد به سایرین نگاهی مطلوب و خوشبینانه دارند نه نگاهی توام با بدبینی.
- اعتماد شناختی^[۱۴]: اعتماد به شخص ذیصلاح در اثر شناختی که از فرد مورد نظر در اعتماد کننده شکل میگیرد.
- رفتار کاری: به رفتارهای شغلی فراتر از نقشهای رسمی کارکنان بر می گردد که اختیاری اند و معمولاً در نظام پاداش رسمی سازمان در نظر گرفته نمی شوند (پارسائیان و اعرابی، ۱۳۷۸).

۱-۸-۱- تعاریف عملیاتی

اعتماد بین فردی: مجموع نمراتی است که هر یک از آزمون دهندگان به گویه های ۱۱ گانه اعتماد عاطفی و شناختی اختصاص می‌دهند (اوریزی و باراتی^[۱۵]، ۲۰۱۳).