• اعتمادی و شهریاری(۱۳۷۵)"تاثیر اطلاعات حسابداری منابع انسانی بر رفتار استفاده کنندگان در ایران"را به صورت توصیفی-تحلیلی بررسی نمودند.آنها به این نتیجه رسیدندکه ارائه اطلاعات حسابداری منابع انسانی در یادداشت های پیوست صورت های مالی و گزارش های حسابداری بیشترین تاثیر را بر رفتار مدیران،سرمایه گذاران،تحلیلگران و اعتبار دهندگان دارد.

• حسن قربان(۱۳۷۹)،تحقیقی پیرامون"ارزیابی تاثیر اجرای سیستم اطلاعات حسابداری منابع انسانی بر تصمیم گیری های مدیران و سرمایه گذاران"را دنبال نمود.وی به این نتیجه رسید که ارائه اطلاعات مذکور در گزارش های حسابداری بیشترین تاثیر را بر رفتار مدیران و سرمایه گذاران دارد.

• • نتایج پژوهش مدهوشی و اصغرنژاد امیری(۱۳۸۸)برای سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین سرمایه فکری و بازده مالی،سرمایه فکری و بازده مالی آتی،نرخ رشد سرمایه فکری و نرخ رشد بازده مالی آتی شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بود.آنان در پژوهش خود بازده حقوق صاحبان سهام،سود هر سهم و بازده سالانه سهام عادی را به عنوان شاخص های عملکرد مالی در نظر گرفتند.

• شجاعی و باغبانیان (۱۳۸۸) ارتباط بین عناصر سرمایه فکری (سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری) و عملکرد سازمانی را در صنعت بانکداری استان کردستان مورد بررسی قرار دادند. نتایج پژوهش آن ها نشان داد که هر یک از اجزای سرمایه فکری اثر مثبت بر عملکرد سازمانی صنعت بانکداری دارد و به ترتیب بالاترین میزان اثزگذاری مثبت مربوط به سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری است. افزون بر این، نتایج پژوهش آنها نشان داد که سرمایه فکری پدیده ای از تعاملات و اثرات متقابل اجزای آن است و هر چه این اثرات متقابل بیشتر باشد، ارزش ایجاد شده نیز بیشتر خواهد بود.

• مهرابی و همکاران(۱۳۸۹)نیز به بررسی ارتباط بین سرمایه فکری-محاسبه شده بر حسب ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری تدوین شده توسط پالیک و شاخص های بازده مالی(نظیر سرمایه،سود هر سهم و بازده سالانه سهام)شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ پرداختند.نتایج پژوهش آن ها نشان داد که بین سرمایه فکری و عملکرد مالی و عملکرد آتی شرکت همبستگی مثبت وجود دارد.

• نتایج پژوهش عباسی و گلدی صدقی(۱۳۸۹)نشان داد که تاثیر ضریب کارایی سرمایه فیزیکی و ساختاری بر نرخ بازده سالانه مثبت اما تاثیر ضریب کارایی سرمایه انسانی بر آن منفی و معنادار است.همچنین،یافته های پژوهش های آن ها نشان داد که عملکرد مالی شرکت ها با سرمایه فکری بالاتر،بهتر است.

• نتایج پژوهش مجتهد زاده و همکاران(۱۳۸۹) نشان داد که رابطه معناداری بین هر یک از عناصر سرمایه فکری به طور مستقل و جداگانه و عملکرد صنعت بیمه از دیدگاه مدیران برقرار است. در حالیکه، در بررسی همزمان این عناصر صرفا رابطه سرمایه ساختاری و انسانی با عملکرد معنادار است.

• سپهر دوست (۱۳۸۹) در پژوهشی به بررسی ارتباط میان سرمایه فکری با سود قبل از کسر مالیات، جریان های نقدی عملیاتی و ارزش افزوده به عنوان شاخص های ارزیابی عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ پرداخت. نتایج پژوهش وی نشان داد که دوره مورد مطالعه بین جریان های نقدی عملیاتی، سرمایه فکری و ارزش افزوده رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

۲-۳۱-۲- پژوهش های خارجی

• سنگلادجی (۱۹۷۵)،در پژوهشی با عنوان بررسی تئوریکی و تجربی حسابداری منابع انسانی به مطالعه و تحلیل مدل های اندازه گیری و ارزش گذاری حسابداری منابع انسانی فلامهولتز^[۵۴] (۱۹۷۱)،مورس (۱۹۷۲)،لو و شوارتز (۱۹۷۱)و بهای تمام شده تحصیل جهت توسعه مدلی دیگر با کمبودها و نقص های کمتر پرداخت.نتایج پژوهش وی نشان داد که اطلاعات منابع انسانی در قالب پولی به وسیله هر یک از مدل های پیشنهادی،به میزان اندکی در تصمیمات سرمایه گذاری مفید بوده است و پاسخ دهندگان برای گزارشکری منابع انسانی به ترتیب ارائه اطلاعات در یک صورت مکمل،در یادداشت های پیوست و در متن صورت های مالی را ترجیح دادند.

• فلامهوتز (۱۹۷۶)،مطالعه ای در خصوص"تاثیر اطلاعات حسابداری منابع انسانی در ارزیابی تصمیم گیری مدیریت"را دنبال نموده،اقدام به انجام یک آزمایش تجربی،در کاربرد سیستم برنامه های کامپیوتری مرتبط با منابع انسانی،نمود.برای این کار از کارکنان فناوری اطلاعات خواست تا کاربرد اطلاعات پولی و غیر پولی(مهارت ها،روش ارزشیابی عملکرد وارزیابی توان بالقوه کارکنان)را برای یک کار مشخص تعیین نمایند.لذا هر یک از کارکنان را به اطلاعات پولی و غیر پولی حسابداری منابع انسانی مجهز نمود.بر خلاف انتظار وی،اطلاعات غیر پولی نشان دادند که بر روی تصمیمات متخذه تاثیر زیادی داشته اند و اطلاعات پولی تاثیر با اهمیتی نداشته اند.

• استووال^[۵۵] (۲۰۰۱)،در پژوهشی با عنوان"مفاهیمی برای تئوری و عمل در حسابداری منابع انسانی"معایب سیستم های سنتی حسابداری و اهمیت گزارشگری اطلاعات حسابداری منابع انسانی شرکت ها را ذکر نمود.نتایج پژوهش وی نشان داد که درک دانش گروه های متقاضی اطلاعات حسابداری منابع انسانی در معرفی مدل های ارزش گذاری منابع انسانی،تا کنون رشد مناسبی نداشته است و خواستار تحول در زمینه فرصت های آموزشی در حوزه منابع انسانی شد.

• چن چن و همکاران(۲۰۰۵) در پژوهشی به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ارزش بازار سهام و عملکرد مالی شرکت های فعال در بورس تایوان پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد که هر چه سرمایه فکری بالاتر باشد این امر منجر به بهبود عملکرد مالی و افزایش ارزش بازار سهام شرکت ها می شود.

• لاجیلی^[۵۶] (۲۰۰۶)با انجام تحقیقی با بهره گرفتن از داده های به دست آمده از ۱۱۶۵ شرکت به این نتیجه رسید که سطح بالایی از سرمایه انسانی و بهره وری نیروی کار،با بازده های غیر عادی سهام شرکت ها ارتباط دارد.در تحقیق مذکور سرمایه انسانی در غالب هزینه های صورت گرفته و افشا شده برای نیروی انسانی و بهره وری نیروی انسانی در غالب فروش خالص به ازای هر نفر محاسبه شد.به منظور آزمون فرضیه ابتدا کل شرکت های نمونه بر اساس سرمایه انسانی و بهره وری نیروی انسانی به دو دسته تقسیم شده و تفاوت بازدهی آن ها سنجیده شد و این نتیجه به دست آمد که شرکت هایی که این هزینه ها را بیشتر افشا کرده اند،دارای بازدهی غیر عادی بیشتری هستند.

• تان^[۵۷] و همکاران(۲۰۰۷)به بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و بازده مالی پرداختند.نتایج پژوهش آنان نشان داد که بین سرمایه فکری و بازده مالی فعلی و آتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در صنایع مختلف این تاثیر متفاوت است.

• ورما و دو^[۵۸] (۲۰۰۸)در پژوهشی با عنوان«ارزش گذاری منابع انسانی با تمرکز بر روی اهمیت ارزش گذاری منابع انسانی»،رویکردهای جاری اندازه گیری و پیشرفت های مورد انتظار در این زمینه را مورد بررسی قرار دادند.نتایج پژوهش آنان نشان داد که عمده شرکت ها این مدل را درک کرده و لحاظ کردن ارزش منابع انسانی در تصمیم ها را حیاتی دانسته اند،اما پیشرفت عمده ای در این زمینه از دانش مورد انتظار نیست.

• وانگ و همکاران^[۵۹] (۲۰۱۱) به بررسی تجربی روابط بین دیدگاه های کارکنان از منظر تجربه منابع انسانی،سرمایه انسانی و عملکرد دوایر در صنعت مخابرات تایوان پرداختند.نتایج پژوهش آنان نشان داد که تجربه منابع انسانی با سرمایه انسانی رابطه مثبت دارد.همچنین سرمایه انسانی با عملکرد دوایر رابطه مثبت معناداری دارد.تجربه منابع انسانی با عملکرد دوایر نیز رابطه مثبت معناداری دارد.

۲-۳۲- خلاصه فصل
این فصل را با بررسی تاریخچه حسابداری منابع انسانی آغاز نمودیم. سپس به بررسی ارزش منابع انسانی و منطق ارزش گذاری منابع انسانی پرداخته شد و در ضمن آن روش های پولی و غیر پولی ارزش منابع انسانی بیان گردید. از آنجاییکه بازده سهام یکی از متغیر های اصلی این پژوهش می باشد لازم بود مفهوم آن شرح داده شود و در ضمن به بیان مفهوم بهره وری منابع انسانی نیز اشاره گردید. پیشینه مربوط به تحقیقات گذشته بعنوان یکی از مهم ترین منابع جهت روشن نمودن مسیر پژوهش حاضر نیز در این فصل شرح داده شد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
روش تحقیق،هدایت گر جستجوهای علمی در جهت دستیابی به حقیقت می باشد.دستیابی به اهداف تحقیق،تنها از طریق روش شناسی درست ممکن است.به عبارت دیگر تحقیق از حیث روش اعتبار می یابد نه از حیث موضوع تحقیق.روش های تحقیق بر حسب اهداف تحقیق و همچنین نحوه گردآوری داده ها به شکل های مختلف دسته بندی می شوند.هرکدام از این دسته ها دربر گیرنده روش های مختلفی هستند که کاربردها،مزایا و معایب خاص خود را دارند.محقق باید توجه داشته باشد که اعتبار دستاوردهای تحقیق به شدت تحت تاثیر اعتبار روشی است که برای تحقیق خود برگزیده است(خاکی،۱۳۸۲).
در این فصل به موضوعاتی از قبیل روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش،جامعه آماری،حجم نمونه،شیوه نمونه گیری،ابزار گردآوری داده ها و در نهایت به آزمون های آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق اشاره می شود.
۳-۲- مدل مفهومی پژوهش
همانطور که پیشتر ذکر شد اهمیت و ضرورت تعیین ارزش خدمات ارائه شده به وسیله نیروی انسانی به سبب این واقعیت است که سازمان های اجتماعی امروز، به علت توسعه و گسترش فعالیت های اقتصادی و صنعتی، ناگزیر از تدارک، حفظ و اداره یک نیروی انسانی پرتوان در مقیاسی بزرگ و متنوع هستند. بطوریکه نیروی انسانی ماهر و متخصص به عنوان مهم ترین عامل پویایی سازمان های متحول و پیشرفته شناخته شده است(پرهیزگار،۱۳۸۲).
لاجیلی^[۶۰] (۲۰۰۶)با انجام تحقیقی با بهره گرفتن از داده های به دست آمده از ۱۱۶۵ شرکت به این نتیجه رسید که سطح بالایی از سرمایه انسانی و بهره وری نیروی کار،با بازده های غیر عادی سهام شرکت ها ارتباط دارد.در تحقیق مذکور سرمایه انسانی در غالب هزینه های صورت گرفته و افشا شده برای نیروی انسانی و بهره وری نیروی انسانی در غالب فروش خالص به ازای هر نفر محاسبه شد.به منظور آزمون فرضیه ابتدا کل شرکت های نمونه بر اساس سرمایه انسانی و بهره وری نیروی انسانی به دو دسته تقسیم شده و تفاوت بازدهی آن ها سنجیده شد و این نتیجه به دست آمد که شرکت هایی که این هزینه ها را بیشتر افشا کرده اند، دارای بازدهی غیر عادی بیشتری هستند. نتایج تحقیقات تان^[۶۱] و همکاران(۲۰۰۷)که به بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و بازده مالی پرداختند، نشان داد که بین سرمایه فکری و بازده مالی فعلی و آتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در صنایع مختلف این تاثیر متفاوت است. همچنین وانگ و همکاران^[۶۲](۲۰۱۱)به بررسی تجربی روابط بین دیدگاه های کارکنان از منظر تجربه منابع انسانی،سرمایه انسانی و عملکرد دوایر در صنعت مخابرات تایوان پرداختند.نتایج پژوهش آنان نشان داد که تجربه منابع انسانی با سرمایه انسانی رابطه مثبت دارد.همچنین سرمایه انسانی با عملکرد دوایر رابطه مثبت معناداری دارد.تجربه منابع انسانی با عملکرد دوایر نیز رابطه مثبت معناداری دارد.
از سوی دیگر نتایج پژوهش مدهوشی و اصغرنژاد امیری(۱۳۸۸)برای سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین سرمایه فکری و بازده مالی،سرمایه فکری و بازده مالی آتی،نرخ رشد سرمایه فکری و نرخ رشد بازده مالی آتی شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بود.آنان در پژوهش خود بازده حقوق صاحبان سهام،سود هر سهم و بازده سالانه سهام عادی را به عنوان شاخص های عملکرد مالی در نظر گرفتند. مهرابی و همکاران(۱۳۸۹)نیز به بررسی ارتباط بین سرمایه فکری-محاسبه شده بر حسب ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری تدوین شده توسط پالیک و شاخص های بازده مالی(نظیر سرمایه،سود هر سهم و بازده سالانه سهام)شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ پرداختند.نتایج پژوهش آن ها نشان داد که بین سرمایه فکری و عملکرد مالی و عملکرد آتی شرکت همبستگی مثبت وجود دارد.
عدم بهره وری و بهره وری هر دو در محیط های کاری وجود دارند، فردی که کمتر از معمول کار می کند می تواند در سازمان اثر منفی بر زیر دستان و همکاران خود داشته باشد و در خارج از سازمان رضایت و خواست مشتریان و ارباب رجوع به مخاطره انداخته شود به ویژه اگر کیفیت دچار مخاطره شود. آیویی و ماترون^[۶۳] (۲۰۰۶) به بررسی رابطه همبستگی بین قیمت سهام شرکت ها و بهره وری آنها در بازار بورس آمریکا و نیز بورس های اروپایی پرداخته اند. آنها به این نتیجه رسیدند که در بورس آمریکا نرخ رشد بهره وری با نرخ تغییرات قیمت سهام دارای همبستگی مثبت می باشد. این نتیجه در بورس های اروپایی نیز تایید شد ولی قدرت آن در حد بورس آمریکا نبود. نتایج مشابهی را نیز هلمن و همکارانش^[۶۴] (۲۰۰۲) بدست آورده اند. آنها رابطه مثبت بین بازدهی سهام و شاخص های بهره وری در شرکت ها یافتند و نیز نشان دادند بازده سهام حتی تا دوسال بعد از بهبود یا کاهش بهره وری نیز با آن رابطه دارد. اگرچه شاخص های مورد استفاده در همه پژوهش ها یکسان نیستند اما در نگاهی فراتر، نشان دهنده وجود رابطه ای کلی و غیر قابل انکار بین مفهوم بهره وری و ارزش آتی شرکت ها در بازار سرمایه می باشد. در پژوهش ها نشان داده شده است که بین شاخص های مختلف بهره وری، تفاوت زیادی در تبیین بازده سهام وجود دارد و از بین شاخص های بهره وری، بهره وری سرمایه قدرت بالاتری در تبیین بازده سهام دارد(داویس و مادسن^[۶۵]،۲۰۰۸)
بر اساس این مبانی مدل مفهومی پژوهش حاضر بصورت زیر ارائه شده است:
بهره وری نیروی انسانی
بازده سهام
ارزش منابع انسانی
بر مبنای این مدل فرضیات تحقیق بصورت زیر است:

• ارزش منابع انسانی با بازده سهام رابطه دارد.

• سرانه ارزش منابع انسانی موجود با بازده سهام رابطه دارد.

• نرخ رشد ارزش منابع انسانی با بازده سهام رابطه دارد.

۳-۳- روش تحقیق
بر اساس هدف تحقیق،تحقیقات علمی را می توان به سه دسته بنیادی،کاربردی و توسعه ای تقسیم کرد.

• تحقیقات بنیادی:این نوع تحقیقات به دنبال افزایش حیطه دانش در یک زمینه خاص هستند و با تعیین روابط بین پدیده ها،قوانین و اصول علمی را کشف می کنند.

• تحقیقات کاربردی:این نوع از تحقیقات جهت توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص انجام می شوند.در واقع،این تحقیقات به دنبال ارائه یک مدل و یا یک الگو در یک زمینه خاص هستند.

• تحقیقات توسعه ای:این تحقیقات به منظور عملی کردن الگوها و مدل های موجود در یک زمینه خاص انجام می شوند.هدف اینگونه تحقیقات،تهیه و تدوین برنامه ها و طرح ها است(سرمد و همکاران،۱۳۸۵).

تحقیق حاضر از حیث هدف،در دسته تحقیقات کاربردی قرار می گیرد؛زیرا تئوری های آزموده شده را به منظور شناسایی و حل مسائل در جامعه آماری خود مورد بررسی قرار می دهد.