برای مقابله با سوء استفاده از این شیوه بانکداری، یازده بانک اختصاصی بین المللی رهنمودهای ضد پولشویی ویژه ای موسوم به اصل ولفسبرگ^[۱۶۲] را تدوین کرده اند. عنصر اصلی این رهنمودها، بکارگیری کامل اصل شناسایی مشتری است. همچنین موضوع هایی مانند پذیرش و شناسایی مشتری، شناسایی مالکان ذی نفع برای تمام حساب ها، رعایت هوشیاری نسبت به مشتریان عادی و مشتریان با ریسک زیاد «به ویژه مقام های دولتی، خانواده ها و وابستگان آن ها»، شناسایی معاملات غیر عادی یا مشکوک و نظارت بر فعالیت حساب ها از دیگر مفاد این رهنمودها، به شمار می آید. در عین حال، این اصول، مفاهیم جدیدی را در برنمی گیرد و وسیله ای برای تقویت برخی عناصر اساسی مربوط به برنامه حفظ هوشیاری نسبت به مشتری به شمار می رود.

گفتارسوم: بانکداری کارگزاری (مکاتبه ای) ^[۱۶۳]
در بانکداری کارگزاری، وجود ارتباط غیر مستقیم بین افراد و بانک کارگزار سبب می شود که بانک کارگزار، خدماتی را به افراد یا نهاد مالی ارائه دهد که نه خود هویت آن ها را شناسایی کرده است و نه اطلاعات خاصی از مشتریان بانک مسئول در اختیار دارد. بنابراین، کارگزار باید با فرض اینکه تمام بررسی های لازم و نظارت پیگیر بر تغییرات حساب های مشتریان از سوی بانک مسئول انجام شده، به اطلاعات ارائه شده از سوی بانک، اعتماد کند. به علاوه، ممکن است استانداردهای ضد پولشویی بانک های کارگزار و مسئول یکسان نباشد.
وجود شاخه های فرعی یک بانک مسئول برای ارائه تسهیلات بانکی، یکی از موارد قابل توجه پولشویان است، به این ترتیب که امکان دارد بانک های ارائه کننده تسهیلات کارگزاری از بانک مسئول، تسهیلات ارائه شده را به بانک اصلی ارسال نکنند. اینگونه چشم پوشی ها در برخی موارد سبب می شود که بانک کارگزار از فعالیت تجاری یا هویت شاخه های فرعی و حتی انواع خدمات مالی ارائه شده، بی اطلاع بماند.
از آنجا که نظارت بر تک تک نقل و انتقالات یک معامله کلان بین حساب های کارگزاری، کاری دشوار است و با توجه به آنکه بانک های کارگزاری به تصور اینکه بانک مسئول کنترل های لازم را برای نظارت بر موارد پولشویی انجام داده است، اقدام های پیشگیرانه دیگری را انجام نمی دهن ، امکان تشدید خطرهای یاد شده افزایش می یابد. از دیگر موارد مشکوک در مورد حساب ها، می توان به نقل و انتقال های تلگرافی پرحجم و متعدد، معاملات مکرر بر اساس الگوهای تکراری و غیر عادی و ناهماهنگی در انتقال وجوه با فعالیت های تجاری عادی یا مورد انتظار، اشاره کرد.
مبحث دوم : روش های غیر مرتبط با بانک ها و موسسات مالی
گفتاراول : تراست ها^[۱۶۴] و دیگر واسطه های غیر نهادی
یکی از سازوکارهای مورد علاقه پولشویان برای پنهان سازی ماهیت صاحب اصلی عواید، استفاده از تراست ها و برخی واسطه ها «مانند بنیادها و برخی انواع شرکت های تضامنی و شرکت های با مسئولیت محدود» که حتی ممکن است در مقوله شخصیت حقوقی قرار نگیرند، است. سهولت تشکیل تراست و عدم امکان دسترسی به اطلاعات آن، از ویژگیهای مهم تراست ها به شمار می رود. تشکیل تراست ها و دیگر اشخاص حقوقی مشابه، ساز و کار دیگری برای پنهان کردن هویت ذی نفع یا مالک حقیقی دارایی های ناشی از فعالیت های مجرمانه است. با وجود تدابیر اندیشیده شده، برای تسهیل یا پنهان ساختن فعالیت های نامشروع، اختفای دارایی ها از دید طلبکاران قانونی، حراست اموال در برابر تصرف های قانونی و پوشش روابط مختلف در جریان های مرتبط با پولشویی یا فرار مالیاتی، از تراست استفاده می شود.
گفتار دوم : سیستم های ارسال وجه
«سیستم های ارسال وجه برای مقاصد پولشویی با توجه به مناطق جغرافیایی مورد استفاده، به سه سیستم بازار سیاه مبادله پزو، حواله/ هوندی و سیستم های چینی/آسیایی شرقی، تقسیم می شود.»^[۱۶۵]

 

• • سیستم بازار سیاه مبادله پزو در نیمکره غربی رایج است، ابتدا در آمریکای لاتین، به عنوان یک سیستم مالی موازی برای حمایت از تجارت قانونی و همچنین قاچاق بین آمریکای شمالی و جنوبی مورد استفاده قرار گرفت و به دلیل محدودیت های داد و ستد ارز و ضعف سیستم های مالی در نقل و انتقال مطمئن و به موقع وجوه ، به شدت گسترش یافت. هم اکنون متداولترین شکل از سیستم های حواله، تبدیل دلارهای حاصل از فروش مواد مخدر در آمریکا به ارزهای محلی و انتقال آن ها به کشورهای مبدا «آمریکای لاتین» است.

 

• • «حواله/ هوندی واژه حواله به معنای امانت یا مبادله و هوندی به معنای سند مبادله است. هوندی سیستم حواله ای جایگزین که انتقال وجوه را به هر دلیل بدون جابجایی فیزیکی آن، فراهم می کند. استفاده از حواله اغلب به صرفه تر است و نسبت به انتقال وجوه توسط نظام های بانکی رسمی مراحل اداری کمتری دارد. هوندی در مقایسه با وسایل سنتی ارسال پول مانند گرفتن چک یا نقل و انتقال الکترونیک، پرزحمت تر و پرخطرتر است، اما اثر بخشی هزینه و به عبارتی، اندک بودن هزینه سربار، نرخ مبادله و قرار گرفتن در فعالیت های تجاری موجود، اصلی ترین دلیل استفاده از حواله به شمار می آید.»^[۱۶۶]

 

• • سیستم چینی/ آسیای شرقی همچنان که از نام آن پیداست از شرق دور آغاز شد و مانند سیستم حواله، به دنبال مهاجرت انبوه کارگران به نقاط مختلف جهان، رواج یافت. این سیستم مانند سیستم حواله، روشی سنتی است و پیشینه آن به پیش از پیدایش روش های متعارف بانکداری باز می گردد. اساس کار این سیستم دست نوشته بود که از طرف عامل ارسال وجه به مشتری ارائه می شد. نهادها یا سازمان های ارائه کننده خدمات ارسال وجه، فعالیت های خود را به همراه با دیگر خدمات مانند مبادله ارز و ارتباطات بین المللی انجام می دهند و به دلیل سرعت بیش تر و هزینه کمتر در بین مشتریان قانونی طرفداران بیشتری دارد. همچنین اینگونه آژانسها سوابق کاملی را از معاملات نگهداری نمی کنند، مقررات شناسایی الزامی نیست ، یعنی سابقه مشتری را بازبینی نمی کنند یا معاملات مشکوک را به مراجع انتظامی گزارش نمی دهند. از این رو، این روش برای افرادی که خواهان انتقال پنهان وجوه به مناطق دیگر جهان هستند، بسیار جذاب است.

 

گفتارسوم: سیستمهای دیگر
در سطح جهان علاوه بر سه سیستم عمده ارسال وجه، سیستم های دیگری در مقیاس کوچک تر و بدون ارتباط با سیستم های عمده، فعال اند. برای نمونه، می توان به شبکه های ارسال وجه بین فرانسه و آفریقای شمالی، ایتالیا و آسیای جنوب شرقی، آلمان و ترکیه و ایران و امارات متحده عربی، اشاره کرد. این شبکه ها را نمی توان از نظر وسعت با سیستم های عمده پیش گفته، مقایسه کرد، اما دارای ویژگی های مشترکی مانند عدم ثبت سوابق شناسایی مشتریان و برخورداری از ظرفیت مناسب برای سوء استفاده مجرمان هستند. برای جلوگیری از توسعه فعالیت های غیر قانونی سیستم های ارسال وجه آن ها را باید به منظور آگاه شدن از نقشی که در مناطق خاص جغرافیایی دارند و همچنین اقدامهای مشترکی که انجام می دهند، از دو منظر فردی و جهانی مورد بررسی قرار داد. تخلفات سیستم های ارسال وجه را می توان با انتقال اینگونه فعالیت ها به موسسه های مالی رسمی، الزام شرط کسب پروانه برای آژانس های ارسال کننده وجه یا به بطور کلی موسسه های مورد بحث به عنوان جایگزین سیستم رسمی شکل گرفته اند و از آن نظر که در برابر مقررات مربوط به حفظ سوابق و گزارش دهی مقاومت می کنند، مورد استقبال قرار می گیرند.انجام اصلاحات در نظام بانکی و کاهش هزینه معاملات نظام رسمی برای جذب مشتریان عادی، از دیگر اقدام های کاهنده جرم پولشویی است. بدون تردید با کاهش حجم پول های غیرقانونی، جذابیت استفاده از خدمات سیستم های حواله به عنوان پوششی برای جابه جایی وجوه غیر قانونی کم خواهد شد.
مبحث سوم : مشاغل در معرض پولشویی
در خصوص مبارزه با پولشویی، نخستین حوزه ای که مورد توجه قانونگذاران قرار گرفت، موسسه های مالی – به ویژه بانک ها – بود. دلیل این مسئله هم به این موضوع برمی گردد که پولشویان، برای پنهان کردن منشاء غیر قانونی در آمدها و دارایی های خود، ابتدا به سراغ نظام های مالی می روند. به تدریج و با ضابطه مند شدن نظام های بانکی، شیوه های تطهیر مورد استفاده پولشویان تنوع بیشتری پیدا کرد و اشکال پیچیده تری به خود گرفت، به نحوی که امروزه اغلب مشاغلی که به نوعی با نقل و انتقال وجوه نقد سر و کار دارند یا در انواع مبادلات پولی فعال اند، مورد سوء استفاده پولشویان قرار می گیرند. در این بخش مشاغلی که بطور عمده مورد توجه پولشویان هستند، به صورت خلاصه بررسی می شوند :
گفتار اول: خدمات بیمه ای
«صنعت جهانی بیمه، انتقال ریسک، ذخایر و تولیدات سرمایه ای را در محدوده متنوعی از مشتریان جهانی «از افراد گرفته تا شرکت های چند ملیتی و دولتها» را فراهم می سازد. بخش بیمه می تواند برای پولشویانی که به دنبال سرمایه گذاری در بخش مالی هستند جذاب باشد بطوریکه برای آن ها، برگشت مطمئن و قابل اعتماد سرمایه را فراهم می کند. اگر یک پولشو قادر باشد تا سرمایه ای را به محصول بیمه انتقال دهد و دستمزدی را از بیمه دریافت کند پس او سرمایه اش را از طریق مشروع بدست آورده است.
یکی از روش های موثر در این رابطه این است که شوینده پول ابتدا با پرداخت وجه نقد اقدام به خرید محصول می نماید و سپس در اسرع وقت اقدام به فسخ قرارداد و پس گرفتن وجه می نماید. بیمه های عمومی نیز از جذابیت خاصی برای شویندگان پول برخوردارند. تحت پوشش بیمه قرار دادن یک دارائی گران قیمت از طریق یک حواله انتقالی بانکی با نرخ بالای بیمه و سپس لغو قرارداد بیمه و درخواست استرداد وجوه قرارداد از بیمه به یک بانک در یک کشور دیگر از جمله این فنون می باشد.»^[۱۶۷]
گفتار دوم: صرافی ها
«یکی دیگر از مشاغلی که مورد سوء استفاده پولشویان قرار می گیرد صرافیهاست.صرافیها موسسه هایی هستند که بر اساس ضوابط خاص تاسیس می شوند و دو فعالیت عمده دارند:
نخست: تبدیل ارزهای خارجی به یکدیگر و اخذ کارمزد در قبال آن .
دوم: انتقال ارز از یک کشور به کشور دیگر .
با توجه به سرعت عمل و عدم کنترل دقیق فعالیت صرافی ها، پولشویان از خدمات آن ها سوء استفاده زیادی می کنند. در کشورهایی که ضوابط پولشویی را به اجرا گذاشته اند، صرافیها موظف اند، اصول شناسایی مشتریان و ثبت و نگهداری سوابق نقل و انتقالات آنان را به دقت رعایت کنند.» ^[۱۶۸]
گفتارسوم: بازار اوراق بهادار
«بورس اوراق بهادار، سازمانی خود انتظام است که دادو ستد اوراق بهادار مخصوصاً سهام انواع شرکت های دولتی و غیر دولتی در آن انجام می شود و از این نظر که محلی برای تبدیل اموال نامشروع و عایدات مجرمانه به اوراق بهادار می تواند باشد، ممکن است مورد سوء استفاده پولشویان قرار گیرد. ماموران اجرای قانون مبارزه با پولشویی و فعالان بازار اوراق بهادار بر این عقیده هستند که چون بازار اوراق بهادار با وجوه نقد سر و کار ندارد، نهادهای مالی بازار سرمایه به اندازه نظام بانکی در مرحله اول فرایند پولشویی «جایگذاری» در مقابله با پولشویان آسیب پذیر نیستند. به هر حال اکثر پولشویان در مرحله جایگذاری با ابزارهای پولی نظیر چک و پول نقد سر و کار دارند. در مراحل لایه گذاری و یکپارچه سازی «مراحل دوم و سوم پولشویی» از نهادهای مالی بازار سرمایه استفاده می کنند؛ شبیه کاری که پولشویان در بانک ها انجام می دهند. آنان در صورت فراهم بودن بستر مناسب و عدم اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، قادر خواهند بود از حساب های کارگزاران یا سایر نهادهای مالی برای لایه کردن سرمایه هایشان استفاده کنند. برای مثال، ارسال و دریافت پول و انتقال وجوه به صورت سریع از طریق چند حساب و موسسه مالی متعدد یکی از این شیوه ها می باشد. از طرفی بورس اوراق بهادار می توان هدف و ابزار مناسبی برای یکپارچه سازی درآمدهای غیر قانونی به دارایی های قانونی باشد.»^[۱۶۹] «از نظر مجرمین، روش مطمئن پولشویی روشی است که با پرداخت مالیات بسیار کم، بهره گیری از معاملات سهام و اوراق بهادار و یاری جستن از بورس بازان همراه است.»^[۱۷۰]
گفتار چهارم: خدمات مالی اینتر نتی
«با گسترش اینترنت، تعداد موسسه های مالی ارائه دهنده خدمات مالی از این راه، روز به روز افزایش می یابد. در این بین، دامنه خدمات بانکی مانند حساب های سپرده، حساب های جاری، انتقال الکترونیکی وجوه و … رو به فزونی است .
امروزه خدمات بانکی ارائه شده توسط این موسسه ها در حال پیوند خوردن با خرید و فروش اینترنتی سهام است. چالشی که در این زمینه وجود دارد، انجام معامله در شرایطی است که از برخورد چهره به چهره خودداری می شود و هویت طرف های معامله مجهول می ماند.» ^[۱۷۱]
گفتارپنجم: عرضه کنندگان کالاهای گران قیمت
«اصولاً کالاهای مثل عتیقه جات، آثار هنری، الماس و بطور کلی کالاهایی که گران قیمت بوده و امکان خرید آن با پول نقد فراهم باشد از جذابیت خاصی برای پولشویان برخوردار است. در نتیجه پول نامشروع حاصل از فعالیت مجرمانه خود را به اشیاء گران قیمت تبدیل می کنند تا هم از سپردن آن به بانک بی نیاز شوند و هم این که بعداً بتوانند آن را به راحتی به پول نقد تبدیل کنند. عرضه کنندگان کالاهای گران قیمت می توانند موارد مشکوک به پولشویی را به مقامات ذیربط گزارش دهند و کشف این جرم همکاری نمایند.»^[۱۷۲]
گفتار ششم: تجارت بین المللی
«داد و ستد کالاها و خدمات ممکن است به عنوان پوششی برای تطهیر پول مورد استفاده پولشویان قرار گیرد. در این مورد، معاملات و فعالیت های صادرات و واردات به طور گسترده ای در معرض خطر قرار می گیرند. برای مثال، بازرگانی، مبالغ هنگفت حاصل از عواید فعالیتهای غیر قانونی را برای خرید کالاهای بی ارزشی پرداخت می کند و سپس کالاهای مورد اشاره را با قیمت ارزانی به فروش می رساند و بدین ترتیب می تواند از عواید غیر قانونی برای خرید دارایی های با ارزش استفاده کند. اولویت نخست پولشویان از انجام این معاملات آن است که شکل و ظاهر معامله انجام شده، طبیعی و عادی جلوه کند.»^[۱۷۳]
گفتار هفتم : شرکتهای پوششی (پوسته ای)
«این شرکتها در راستای حرفه هایی که به اسرار مشتریان خود اهمیت می دهند، تاسیس می شود. شرکتهای یاد شده هویت مالک اصلی وجوه را پنهان نگه می دارند، بنابراین ظابطان قانون، ارزیابی سابقه شرکت های مزبور بسیار دشوار است.
به طور معمول اشخاص حرفه ای، آن هم از راه دور، این شرکت ها را مدیریت می کنند و اغلب ناشناس اند. از این شرکتها در مرحله جایگذاری برای دریافت سپرده های نقدی استفاده می شود، سپس سپرده های مزبور به شکل دیگری منتقل می شود یا در مرحله ادغام برای خرید املاک مورد استفاده قرار می گیرد.» ^[۱۷۴]
«در یک مورد عملیات پولشویی، شرکتی که ادعا می شد معاملات غیر قانونی و عمدتاً عملیات پولشویی از طرف آن صورت می پذیرد، بر روی کاغذ در تل آویو واقع شده بود، اما اکثر معاملات آن از لندن سرچشمه می گرفت.» ^[۱۷۵]
فصل دوم : سیستم بانکی ابزاری متداول برای ارتکاب پولشویی
بکارگیری خدمات بانک ها جزء اساسی و سری ترفندهایی است که برای ارتکاب جرایم در زمینه های مالی بکار می رود و علت اصلی آن سه چیز است: ۱- بانک بطور طبیعی، عادی و همگانی خدماتی را که برای یک فریبکار بین المللی بسیار مهم و مفید است انجام می دهد، مثل انتقال پول، تدارک خطوط اعتباری، گشایش اعتبار اسنادی و صدور ضمانت نامه.
۲- بانک های بزرگ موسسات محترم و مشهوری هستند، یک فریبکار نیاز به ارتباط با یک بانک دارد تا مقداری از شهرت نیک بانک را بر روی عملیات خود منعکس نماید.
۳- دنیای بانکداری و مالی بین المللی محیطی است که می توان از آن برای گول زدن و تاثیر گذاردن روی قربانی های بالقوه تاثیر گذارد و برای نیش زدن به آن ها به راحتی نقشه کشید و اجرا کرد.»^[۱۷۶]با توجه به این امتیازات و اینکه در بسیاری از کشورها افتتاح حساب با نام غیر واقعی جرم محسوب نمی شود، لذا قاچاقچیان بین المللی مواد مخدر می توانند با همکاری برخی از بانک ها حساب های جعلی افتتاح و با واریز پول نقد به آن ها نسبت به انتقال وجه به خارج از کشور اقدام نمایند. «اینگونه بانک ها برای جلب سرمایه های کلان سپرده گذاران ناسالم از اخذ اوراق شناسایی کامل یا گزارش کردن موارد مشکوک به مقامات دولتی خودداری می کنند و بدین وسیله بهترین امکان را در اختیار قاچاقچیان مواد مخدر برای پولشویان قرار می دهند. زیرا هرگاه پول کثیف در ابتدای ورود به سیستم بانکی کشف نشود پس از آن با انتقال کامپیوتری و تلگرافی سریع و پی در پی می تواند به بانک ها و حساب های مختلف برود و کشف آن بسیار مشکل گردد. چرا که مثلاً در آمریکا روزانه یک ترلیون دلار با چهارصد هزار معامله وارد سیستم اتاق های تهاتر بانکی می شود. یا در یک مورد اخیر پنهان سازی نقل و انتقال غیر قانونی پول موسسات بانکی و غیر بانکی ۴۰ کشور را در بر گرفته بود. بنابراین کنترل پول درست مثل کنترل انسانی است که قصد ورود غیر مجاز به داخل یک کشور را دارد، هر چند در مرز ورودی می توان با کنترل اوراق هویت، روادید و غیره به آسانی از ورود او جلوگیری کرد ولی در صورت عدم دقت در مرز ورود به داخل ردیابی وی بسیار مشکل خواهد بود.»^[۱۷۷]
مبحث اول: گونه شناسی جرم پولشویی
یافتن روش های پولشویی راهی است که دولتها و نهادهای مالی برای مبارزه و جلوگیری از این عمل پیش رو گرفته اند. موثرترین راه جهت از بین بردن گروه های سازمان یافته قاچاق مواد مخدر و گروه های شرور، تمرکز روی منافع این گروه ها می باشد.
«سپرده ها و خدمات اصلی بانکی و نقل و انتقال پول، اصلی ترین ابزار پولشویی عواید مجرمانه است.»^[۱۷۸] پولشویان خرده پا از سپرده گذاری رایج سیستم بانکی، نظیر حساب های سپرده جاری و نیز وامهایی از نوع شخصی و رهنی بسیار استفاده می نمایند. پولشویانی که از وضعیت مالی بالاتری برخوردارند به دنبال استفاده از خدمات بانکداری تخصصی و ویژه می باشند که جوابگوی مشتریان ثروتمند می باشد. هنگامی که یک نهاد بانکی یا یکی از مقامهای اصلی آن در فعالیت پولشویی همکاری داشته باشد، فرایند پولشویی نسبتاً آسان خواهد بود.
انواع مکانیزمهای مورد استفاده از خدمات بانکداری برای پولشویی بشرح زیر می باشد:
گفتار اول: اسمورفینگ (تکثر سپرده ای)
«Carlos Roca و Luis Saavedra در تحقیقات خود به نتیجه یکسانی رسیده و اظهار داشتند که نخبگان پولشویی راهی معقول برای این کار پیش می گیرند که پول عظیم را در شعبه های مختلف بانک ها به چند قسمت تقسیم کرده و وارد سیستم مالی می کنند. (مبالغ بالای ۱۰۰۰۰۰دلار در یک روز به مبلغهای کوچکتر نهایتاً ۲۰۰۰ دلاری تقسیم می شوند.) بطوریکه رد یابی آن برای بانک ها و امور مالی بسیار سخت می شود. یکی از روشها بدین صورت است که ابتدا پول را در بانک ها به ودیعه می گذارند سپس همدستان آن ها قادر می شوند هر ماه حدوداً مبلغ ۲۰۰۰۰۰ دلار به طور منظم از بانک دریافت کنند و سود حاصله در جهت عملی کردن اهداف سازماندهی قاچاق مواد مخدر استفاده کنند این شیوه ی ساختاری بسیار ریز و دقیق در حقیقت یکی از پایه ای ترین راه ها برای پولشویی است که اسمورفینگ نام دارد. این عنوان توسطChuck Saphos مدیر اجرایی گرین بانک^[۱۷۹] که اولین بار اظهار داشت افرادی از پولشویان برای ایجاد سرمایه های خرد پول قرض می کنند وی را به یاد شخصیتهای کارتنی اسمورفینگ می اندازد. زیرا این شخصیتها کاملاً غیر قابل پیش بینی و غیر قابل شناسایی «مرموز» و تقریباً مردم آزار هستند. روش اسمورفینگ و تمام زیر مجموعه های زیرساختاری این روش یکی از معمول ترین راه های سود دهی برای سازمان های قاچاق مواد مخدر و فرایندهای غیرقانونی و جرایم برای پولشویان می باشد.»^[۱۸۰] البته شایان ذکر است که این عملیات ریز و ظریف پولشویان به راستی خیلی سخت مشخص می شود .
گفتار دوم: حساب های مورد استفاده پولشویان
الف: حساب های وابستگان

 

بر اساس جدول(۴-۱۵) آشکار می‌شود که مدل اندازه گیری متغیر مزیت رقابتی مدل مناسبی است زیرا مقدار کای دو به هنجار در بازه‌ی مطلوب بین یک تا پنج قرار دارد (۵۲/۳). مقدار RMSEA زیر ۱/۰ و RMR زیر ۰۵/۰ بوده و مقادیر سایر شاخص‌ها بالاتر از ۹۰/۰ می‌باشد که همگی مقدار مطلوبی هستند.
شکل۴-۹) تحلیل عاملی تأییدی عامل مزیت رقابتی در حالت استاندارد
در شکل(۴-۹) به دلیل این که واحدهای اندازه گیری متغیرها یکسان است امکان مقایسه بین متغیرهای مشاهده گر یا سؤال‌ها مربوط به یک متغیر پنهان فراهم می‌شود. بر این اساس از طریق این خروجی و با توجه به بارهای عاملی بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت که:
در بین سؤال‌های مربوط به متغیر مزیت رقابتی سؤال Q33 که مربوط به شاخص پیشرو بودن در ارائه خدمات پس از فروش به مشتریان می باشد، دارای بالاترین همبستگی است.
شکل۴-۱۰) تحلیل عاملی تأییدی عامل مزیت رقابتی در حالت معناداری
شکل(۴-۱۰) معناداری تک تک پارامترها و ضرایب خطای مدل را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای این که پارامتری معنادار شود عدد معناداری یا مقدار T باید از عدد ۹۶/۱- کوچک‌تر و از عدد ۹۶/۱ بزرگ‌تر باشد. در مدل فوق همان طور که ملاحظه می‌شود تمام پارامتر های مربوط به ارتباط سؤال‌ها با متغیرهای مدل از ۹۶/۱ بزرگ‌تر بوده و بنابراین معنادار است.

۴-۶-۵) سنجش مدل اندازه گیری عملکرد بازرگانی
در تحقیق حاضر متغیر عملکرد بازرگانی با دو شاخص (عملکرد مالی و عملکرد بازار) سنجیده می‌شود. نتایج تحلیل عاملی انجام شده برای تعیین صحت مدل سنجش در ادامه مشاهده می‌شود.
جدول ۴-۱۶) شاخص‌های برازش مدل اندازه گیری عملکرد بازرگانی

عامل
شاخص برازش

NC
RMSEA
NFI
NNFI
GFI
RMR

عملکرد بازرگانی
۶۵/۲
۰۹۱/۰
۹۴/۰
۹۳/۰
۹۲/۰
۰۳۹/۰

 

 

بر اساس جدول(۴-۱۶) آشکار می‌شود که مدل اندازه گیری متغیر عملکرد بازرگانی مدل مناسبی است زیرا مقدار کای دو به هنجار در بازه‌ی مطلوب بین یک تا پنج قرار دارد (۶۵/۲). مقدار RMSEA زیر ۱/۰ و RMR زیر ۰۵/۰ بوده و مقادیر سایر شاخص‌ها بالاتر از ۹۰/۰ می‌باشد که همگی مقدار مطلوبی هستند.
شکل ۴-۱۱) تحلیل عاملی تأییدی عامل عملکرد بازرگانی در حالت استاندارد
در شکل(۴-۱۱) به دلیل این که واحدهای اندازه گیری متغیرها یکسان است امکان مقایسه بین متغیرهای مشاهده گر یا سؤال‌ها مربوط به یک متغیر پنهان فراهم می‌شود. بر این اساس از طریق این خروجی و با توجه به بارهای عاملی بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت که:
در بین سؤال‌های مربوط به شاخص عملکرد مالی سؤال Q37 که مربوط به سوال رشد سودآوری می باشد، دارای بالاترین همبستگی و در بین سؤال‌های مربوط به شاخص عملکرد بازار سؤال Q40 که مربوط به سوال جذب مشتری است، دارای بالاترین همبستگی می‌باشد.
شکل۴-۱۲)تحلیل عاملی تأییدی عامل عملکرد بازرگانی در حالت معناداری
شکل(۴-۱۲) معناداری تک تک پارامترها و ضرایب خطای مدل را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای این که پارامتری معنادار شود عدد معناداری یا مقدار T باید از عدد ۹۶/۱- کوچک‌تر و از عدد ۹۶/۱ بزرگ‌تر باشد. در مدل فوق همان طور که ملاحظه می‌شود تمام پارامتر های مربوط به ارتباط سؤال‌ها با متغیرهای مدل از ۹۶/۱ بزرگ‌تر بوده و بنابراین معنادار است.
* نتایج تحلیل مسیر
نتایج محاسبه اثرات غیر مستقیم متغیرهای مدل در جدول زیر محاسبه شده است.
جدول ۴-۱۷ ) نتایج تحلیل مسیر

 

 

 

 

 

 

 

• Powell, S. (2004) “The Challenges Of Performance Measurement", Management Decision, Vol. 42, No. 8, Pp. 1017-1023.

 

 

 

• Prahalad, C.K. & Hamel, C. (1990). The Core Competence of Corporation, Harvard Business Review, May-June.

 

 

 

• Power, M., Laughlin, R., 1996. Habermas, law and accounting. Accounting, Organizations and Society 21 (5), 441–۴۶۵٫

 

 

 

• Rangone, A., 1997. Linking organizational effectiveness, key success factors and performance measures: an analytical framework. Management Accounting Research 8, 207–۲۱۹٫

 

 

 

• Roberts, J., Scapens, R., 1985. Accounting systems and systems of accountability—understanding accounting practices in their organizational contexts. Accounting, Organizations and Society 10 (4),443–۴۵۶٫

 

 

 

• Rockart, J.F., 1979. Chief executives define their own data needs. Harvard Business Review, 81–۹۳٫

 

 

 

• Rosen, C., Case, J., Staubus, M., 2005. Equity: Why Employee Ownership is Good for Business. Harvard Business School Press, Boston, MA.

 

 

 

• Salaheldin,S (2008), “Critical success factors for TQM Implementation and their impact On performance of SMEs”, International Journal of Productivity And Performance Management, Vol.58No.3, pp.215-237

 

 

 

• SallyK.Widener(2006),” Associations between strateg icre source importance and Performance measureuse :The impact on firm performance “ManagementAccountingResearch,17

 

 

 

• Sase , tohru; Integrated Productivity Measurement: Experience of Japan, sgmposium on productivity measurement: sectar specific, Tehran , 30 september-3 october 1996 .

 

 

 

• Scapens, R.W., Jazayeri, M., 2003. ERP systems and management accounting change: opportunities or impacts? A research note. European Accounting Review 12, 201–۲۳۳٫

 

 

 

• Schiehll, Eduardo And Raymond Morissette, “Motivation, Measurement And Rewards From A Performance Evaluation Perspective”, RAC Journal, Vol 4 , No 3, Sep-Dec 2000, Pp 7-24

 

 

 

• Schulz, J.W., Pruitt, D.G., 1978. The effects of mutual concern on joint welfare. Journal of Experimental Social Psychology 14, 480–۴۹۲٫

 

 

 

• Scott, W.R., 1981. Developements in organization theory: 1960–۱۹۸۰٫ American Behavioral Scientist 24, 407–۴۲۲٫ Shields, J.F., Shields, M.D., 1998. Antecedents of participative budgeting. Accounting, Organizations and Society 23, 49–۷۶٫

 

 

 

• Sels, L., De Winne, S., Maes, J., Delmotte, J., Faems, D., & Forrier, A. (2006). Unravelling the HRM–performance link: Value-creating and cost-increasing effects of small business hrm. Journal of Management Studies, 43(2), 319–۳۴۲٫

 

 

 

• Simmel, G., 1978. The Philosophy of Money. Routledge, London.

 

 

 

• Simons, R., 1987. Accounting, control systems and business strategy: an empirical-analysis. Accounting, Organizations and Society 12, 357–۳۷۴٫

 

 

 

• Simons, R., 1995. Levers of Control: How Managers Use Innovative Control Systems to Drive Strategic Renewal. Harvard Business School Press, Boston, MA.

 

 

 

• Simons, R., 2000. Performance Measurement & Control Systems for Implementing Strategy. Prentice-Hall, New Jersey.

 

 

 

• Smith, D.L., Pruitt, D.G., Carnevale, P.J., 1982. Matching and mismatching: the effect of own limit, other’s toughness, and time pressure on concession rate in negotiation. Journal of Personality & Social Psychology 42, 876–۸۸۳٫

 

 

 

• Sousa de Vasconcellos e Sل, J.A., Hambrick, D.C., 1989. Key success factors: test of a general theory in the mature industrial-product sector. Strategic Management Journal 10, 367–۳۸۲٫

 

 

 

• Spendolini, M., 1992. The Benchmarking Book. Amacom, New York.

 

 

 

• Stringer, C., 2007. Empirical performance management research: observations from AOS and MAR. Qualitative Research in Accounting & Management 4, 92–۱۱۴٫

 

 

 

• Sumanth . j. david , (1984) PRODUCTIVITY, ENGINEERING & MANAGEMENT” , MC

 

 

 

• Tapinos, E and Dyson, R.G (2005), “The impact of performance Measurement in strategic planning”, International Journal of Productivity And Performance Management, Vol.54No.5/6,2005,pp.370-384

 

 

 

• Telvin , C.H. and Hooper, V. (2009), “Knowledge and information sharing in a Closed information environment”, Journal of knowledge management, Vol. 13 No,2 p24.

 

 

 

• Terbogt , H.J., (2001a). Politicians and output-oriented performance evaluation in municipalities. Europ. Acc. Rev. 10 (3), 621–۶۴۳٫

 

 

 

• Terbogt , H.J., (2001b). Politician’s Use of Performance Information. Paper presented at the CIGAR Conference in Valencia, Spain, June 14–۱۵, ۲۰۰۱٫

 

 

 

• Terbogt , H.J., (2002a). De doelmatigheid van outputgerichte managementinformatie voor wethouders. Beleidswetenschap 16 (2), 114–۱۴۳٫

 

 

 

• Terbogt , H.J., 2002b. Prestatiebeoordeling in overheidsorganisaties. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie 76 (10).

 

 

 

• Terbogt , H.J., Scapens, R.W., 2008. Performance Measurement in Universities: A Comparative Study of Two A&F Groups in the Netherlands and the UK, paper presented at the EIASM Conference on Accounting, Auditing and Management in Public Sector Reforms in Amsterdam, the Netherlands, 3–۵ September 2008.

 

 

 

• Thompson Jr., A., Strickland III, A.J., 2003. Strategic Management: Concepts and Cases, 13th ed. McGraw-Hill Higher Education, New York.

 

 

 

• Thompson, M. (2007). Innovation in work practices: A practice perspective. International Journal of Human Resource Management, 18(7), 1298–۱۳۱۷٫

 

 

 

• Trompenaars, F., Hampden-Turner, C., 1997. Riding the Waves of Culture: Understanding Cultural Diversity in Business. Nicholas Brealey Publishing, London.

 

 

 

• Tuomela, T.-S., 2005. The interplay of different levers of control: a case study of introducing a new performance measurement system. Management Accounting Research 16, 293.

 

 

 

• Townley, B., Cooper, D.J., Oakes, L., 2003. Performance measures and the rationalization of organizations. Organization Studies 24 (7), 1045–۱۰۷۲

 

 

 

• Usher, R., Bryant, I., 1989. Adult Education as Theory: Practice and Research. Routledge, London.

 

 

 

• Van der Stede, W.A., Chow, C.W., Lin, T.W., 2006. Strategy, Choice of Performance Measures, and Performance. Behavioral Research in Accounting 18, 185–۲۰۵٫

 

 

 

• Widener, S.K., 2007. An empirical analysis of the levers of control framework. Accounting, Organizations and Society 32, 757–۷۸۸٫

 

۱۷۸ درجه سانتی گراد

 

۱٫۵%

 

 

 

پلی آمید۶۶/۶

 

B

 

هگزن دی آمین،آدیپیک اسید،کاپروئیک اسید

 

۱۹۵ درجه سانتی گراد

 

۱۰٫۵%

 

 

 

پلی آمیدT6/61

 

A,B

 

هگزن دی آمین ،ایزوفتالیک اسید،تر فتالیک اسید

 

دمای انتقال شیشه ای =۱۳۲درجه سانتیگراد

 

۱٫۳%

 

 

 

پلی آمید ۶ و پلی آمید۶۶/۶ برای فیلم های بسته بندی بسیار مهم هستند.

پلی آمید ها به وسیله روش های تبخیر حلال،اکستروژن و قالب گیری دمیدنی قابلیت تشکیل فیلم دارند.
۱-۴-۳ پیش تولید
پلی آمید به عنوان پلیمر جاذب رطوبت با بسپارش تراکمی،در مقابل رطوبت حساس است.تولید رزین نایلون با محتوای رطوبتی بیش از حد بالا ،موجب تخریب وزن مولکولی به وسیله هیدرولیز می شود که موجب ایجاد حباب های بخار آب می شود.برای جلوگیری از این مورد محتوای رطوبتی باید به زیر ۰٫۱ محتوای رطوبتی بر ساعت برسد.بسیاری از سازندگان منابع نایلون ،نایلون را پیش خشک می نمایند و در بسته بندی ضد آب برای اطمینان از خشک ماندن آن نگهداری می کنند و برای مصرف آماده سازی می کنند.هنگامی که این بسته های ضد آب بازمی شود،نایلون آب را از اتمسفر اطراف جذب کرده و به همین علت مواجه ی نایلون با رطوبت هوا پس از بازگشایی بسته بندی باید به کمترین زمان و به سرعت صورت گیرد یا اینکه رزینها ی آن با هوای خشک یا نیتروژن روکش شوند.
نایلون به طور گسترده ای برای بسته بندی مواد و غذاهای حساس به اکسیژن مانند گوشت،گوشت های فرایند شده ،ماهی دودی،غلات ، پنیر و محصولات لبنی و غذاهای نیمه آماده مورد استفاده است.
۱-۴-۴ خواص فیلم های نایلونی
خواص نایلون از وجود گروه های آمینی در زنجیره پلیمر نشات می گیرد که موجب چسبندگی داخل مولکولی محکم به وسیله پیوند هیدروژنی است.
این نیرو های جاذب بین مولکولی موجب :
۱)دمای ذوب و مقاومت حرارتی بالا
۲)خواص مکانیکی بالا(محکم و مقاوم)
۳)خواص ممانعت کنندگی بالا در برابر اکسیژن،دی اکسید کربن و بسیاری از حلالهای مولد عطر و بو.
قطبیت بالای گروه های آمیدی نیز مسوول ایجاد جذب در رزین نایلون است.قرار گیری مولکولهای آب در میان باندهای هیدروژنی موجب ایجاد خواص الاستیکی مناسبی می شود.مقاومت بالا در برابر سوراخ شدگی و دوام و استحکام بالا و همچنین قابلیت انعطاف با دما از سایر مزایای فیلم نایلونی است.از ویژگیهای برجسته نایلون این واقعیت بسیار مورد توجه است که این فیلم تمام خواص مناسب را باهم در ساختار یک فیلم دارد که این امر موجب می شود این پلیمر در ترکیب با سایر پلیمر ها که این خواص را ندارند قابل ترکیب باشد.
همانطور که خواص مکانیکی نایلون به جذب آب رزین نایلون بستگی دارد ،آب به عنوان عامل روانساز (پلاستیسایزر)عمل کرده و استحکام آنرا کاهش،و تغییر شکل و قابلیت کشش و الاستیسیته را افزایش می دهد.
در مورد خواص ممانعت کنندگی پلی آمید ۶ این ماده داری نرخ متوسط انتقال اکسیژن است^[۹] که در سطوح بالای رطوبتی افزایش می یابد.خواص ممانعت کنندگی در آن دو برابر پلی اولفین هاست.اما در برابر اتیلن ونیل الکل خواص ممانعت کنندگی کمتر ی دارد.نایلون در برابر مواد شیمیایی با قطبیت پایین و حلالهای هیدرو کربنی مانند لیمونن،وانیلین و منتول خواص ممانعت کنندگی خوبی را از خود دارد.
نایلون در برابر ترکیبات شیمیایی به شدت قطبی مثل: آب،متانول و اتانول خواص ممانعت کنندگی کمی دارد (گتز و همکاران،۲۰۰۳)^[۱۰].
جدول ۱-۲٫ خواص ممانعت کنندگی رزینهای پلیمر های مختلف در دمای ۲۳ درجه سانتیگراد،برای فیلم های با ضخامت ۲۵ میکرومتر

 

 

Menthol

 

Limonene

 

Isooctane

 

H2O

 

C2H6

 

CO2

 

N2

با گذر از دو راهی پر هیجان کودکی و ورود به سنین نوجوانی، خواسته ها تغییرات چشمگیری پیدا می کنند. فعالیت های بدنی با فعالیت های فکری تعدیل شده و نیاز به فضاهای وسیع برای تخلیه ی انرژی کودکان کم رنگتر می شود. افراد در سنین نوجوانی تمایل دارند فضایی جهت انجام تکالیف درسی و مطالعه، بازی های کامپیوتری، بازی شطرنج و مباحثه با همسالان، داشته باشند. نوجوانان می توانند این فعالیت ها را در درون محیط خانه حتی در اتاق خواب یا اتاق شخصی خود نیز انجام دهند. اغلب نوجوانان برای ورزش و بازی فضاهای خارج از محیط خانه را بر می گزینند. برای مثال، نوجوانان پسر برای بازی فوتبال به یک زمین فوتبال یا فضای باز در اطراف خانه مراجعه کرده و نوجوانان دختر نیز برای ورزش به سالن های ورزشی و استخر می روند. بنابراین نیازهای سنین نوجوانی در ارتباط با محیط بدین شرح است:

نیاز های محیطی درون خانه: یک اتاق خواب خصوصی جهت انجام فعالیت های شخصی و پذیرایی از دوستان و همسالان.
نیازهای محیطی خارج از فضای خانه: فضای تجمع نیمه عمومی برای همصحبتی با همسالان و شاید مطالعه ی گروهی، زمین ورزشی برای بازی هایی از قبیل فوتبال و بسکتبال، سالن ورزشی برای فعالیت های ورزشی درون سالنی.
با رسیدن به دوره ی جوانی خواسته های انسان دگرگون می شود. این دوره مقطعی از زندگی است که انسان در آن، امکانات خاصی را می طلبد. جوانان در ارتباط با محیط خارج از فضای خصوصی خانه نیز امکاناتی را می طلبند. فضاهای نیمه عمومی جهت تعامل با همسالان و یا پرداختن به فعالیت ورزشی از نیازهای اساسی جوانان است.

نیاز سالمندان به حضور در اجتماع
سالمندان به سرگرمی، فعالیت و تنوع نیاز دارند، از جمله نظریه های سالمندی، نظریه فعالیت است که سالمندان را به فعال بودن تشویق می کند و با این توصیه حضور آنها را بیشتر در اجتماع تثبیت می کند. سالمندان به محبت و احترام نیاز دارند و این حرف با شعار عملی نمی شود. باید این حس را به آنها داد که با پیر شدن، از جمع و جامعه کنار گذاشته نمی شوند. (عشقی پور، ۱۳۸۲، ۴۵)
با ایجاد فضایی مناسب و ارتباطاتی مطلوب می توان سالمندان را تشویق به فعالیت کرد و از نیروی فکر و ذهن آن ها استفاده نمود. حضور سالمندان در اجتماع و فضاهای جمعی را می توان نوعی توانبخشی اجتماعی به شمار آورد چرا که گاهی بازنشستگی برابر با کناره گیری از تمام فعالیت های اجتماعی به شمار می رود. افرادی که بازنشسته می شوند، نیاز بدنی به سازگاری با محیط و زندگی جدید دارند. در جامعه ما به خاطر اهمیت زیاد کار، بازنشستگی منجر به از دست دادن نقش اجتماعی مهم و تماس های روزانه با افراد می گردد (عشقی پور، ۱۳۸۲، ۳۴).
(راسل دیوین، ۱۳۷۰، ۲۱۴) در زمینه فعالسازی سالمندان و پر رنگ کردن حضور آن ها در فضاهای جمعی می توان ایده های مختلفی را مطرح نمود، از جمله اینکه:
مشارکت در فعالیت، مثلاً سالمندان می توانند در امر نگهداری کودکان همکاری کنند.
استفاده از مهارت سالمندان برای آموزش جوان تر ها.
استفاده از نیروی ذهن افراد، در نظارت عالیه بر سایر فعالیت ها
انتقال تجربه و مهارت های هنری چون: موسیقی، شعر، نقاشی و مجسمه سازی.
اداره حوزه های مختلفی که مستلزم حوصله، صبر و شکیبایی است، مانند: کتابخانه.
از دیگر فعالیت هایی که هم باعث نزدیک تر شدن افراد می شود و هم به توانایی فضا کمک می کند ورزش دسته جمعی است. به عنوان مثال چنانچه در محله یا مجتمع مسکونی فضایی باشد که قابلیت ورزش دسته جمعی را داشته باشد می تواند به عنوان قلمرویی خاص باعث افزایش تعاملات ساکنین شود، در عین حال که باعث سلامتی جسمی و روحی ساکنین نیز می شود. ورزش یک آرام بخش طبیعی است و به تنهایی در بسیاری از مواد درمانی مفید است. ( فارل، ۱۳۷۳، ۲۱۷).
سالمندان و ساختمان های بلند
با افزایش سن و ورود به دوره سالمندی، تعامل با محیط شکل تازه ای پیدا می کند. نوع نیازها و خواسته های افراد از محیط متفاوت شده و امکانات دیگری را می طلبند. اگر مسکن نتواند پاسخگوی این نیازها باشد، ساکنان به ناچار باید آن را ترک گفته و در مکانی دیگر که جوابگوی خواسته های دوره ی پیریشان باشد، سکنی گزینند.
وجود یک فضای باز یا یک حیاط در واحد مسکونی، از جمله فضاهایی است که سالمندان از آن بسیار استقبال می کنند. چرا که اوقات فراغتشان به آنها این فرصت را می دهد که با درست کردن باغچه یا گلخانه در آن فضا، از فعالیت باغبانی لذت ببرند. در عین حال وجود چنین فضایی به سالمندان این امکان را می دهد که در اوقات فراغت، در فضایی باز و خارج از چاردیواری خانه بنشینند و با سالمندان دیگر هم صحبت شوند. این فعالیت در جلوگیری از مبتلا شدن سالمندان به افسردگی و حفظ روحیه ی آنان بسیار موثر است. در صورت عدم وجود حیاط در واحد مسکونی، تعبیه ی بالکنی نسبتاً بزرگ که حداقل یک میز و چند صندلی در آن جای شود، ضروری به نظر می رسد.
در حالی که طراحی یک حیاط یا بالکن، چنین تاثیر عمیقی بر جسم و روان سالمندان می گذارد، برخی از آنان تمایل دارند که بخشی از زمان روز خود را با دیگر سالمندان و در محیط های جمعی مانند پارک و غیره بگذارنند. با توجه به اینکه در این پروژه، طراحی یک مجتمع مسکونی مطابق با نیازهای همه ی گروه های سنی مدنظر است، می توان چنین فضای باز جمعی را مابین واحدها و بلوک های مسکونی تعبیه کرد. بدین ترتیب سالمندان برای رسیدن به چنین فضایی، مسیر طولانی را از منزل طی نمی نمایند و در عین حال می توانند از مصاحبت با دوستان و همسالان خود بهره مند گردند.
طراحی و سالمندان
ساختمان های بلند مرتبه ای که دارای فضاهای جمعی مناسب و فضاهای سبز کافی می باشند، می توانند در ایجاد محیط مساعدی برای ارتباط اجتماعی سالمندان عمل کنند.
وجود برخی تسهیلات و خدمات اجتماعی در مجاورت و یا داخل ساختمان های بلند، برای سالمندان که قادر به تحرک زیاد نمی باشند، زندگی در این ساختمان ها را برای آنان مطلوب می سازد.
وجود آسانسورکه ارتباط سریع و آسانی را بین محل زندگی و فضای خارج برقرار می کند، قادر است پاسخگوی از کار افتادگی سالخوردگان باشد.
عدم وجود سر و صدا چه از داخل ساختمان و چه از خارج ساختمان برای سالمندان بسیار مطلوب و مساعد می باشد (Hutchinson&ross , 1977, 175-207).
وجود چشم اندازهای زیبا و وسیع و ارتباط بصری با خارج ساختمان، که به تعبیری می تواند جوابی بر تنهایی و کهولت سالمندان باشد، به این لحاظ بسیار مطلوب می باشد.
وجود امنیت بیشتر به لحاظ امکان دزدی کمتر ، ساختمان بلند را برای سکونت مناسب می سازد.
تنها نکته نامناسب از بابت سوانح مختلف (آتش سوزی، گیر افتادن در آسانسور) در این نوع ساختمان ها می باشد. همچنین بعضی از سالمندان از ارتفاع هراس دارند.
تناسب زندگی آپارتمانی با گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی
در نزد اقشار پایین با ریشه روستایی و تهیدست متاسفانه به هیچ وجه آگاهی از زندگی آپارتمانی وجود ندارد. وجود شکاف فرهنگی قابل توجه میان فرهنگ زیستی سنتی این مردم با فرهنگ شهرنشینی امکان پذیرش این نوع دشواری ها و مقاومت های بارز را فراهم می سازد (نصیری، ۱۳۵۴).
خصوصیات ویژه این گروه از خانوارها (گروه مرفه) چون تعداد قلیل کودکان و کوچک بودن بعد خانوار و … امکانات بیشتری را برای سکونت در آپارتمان برای آنها فراهم آورده است. به این ترتیب مشکل اساسی در مورد طبقات متوسط و پایین، همراه با عدم آشنایی افراد از زندگی آپارتمانی و ویژگی های خاص آن چون کثرت اطفال و وسعت بعد خانوار مطرح می گردد (بهلولی ماکویی، ۱۳۵۶). هر چه افراد از پایگاه اجتماعی (شغل، تحصیلات، مخارج ماهانه) بالاتری برخوردار باشند رابطه همسایگی آنان نیز از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. (باستانی، ۱۳۶۹)
جمع بندی
هدف اصلی معماری پایدار، مشارکت مثبت و موثر بناهای طراحی شده با محیط های اجتماعی خود و توانایی برآورده کردن کلیه نیازهای عملکردی و تامین سلامت جسمی و روحی کاربران است. پایداری در طراحی باید فرصت های مناسب برای تجلی جنبه های فرهنگی را فراهم سازد، به این معنی که معماری پایدار باید حس تعلق، زیبا دوستی و سلامت روحی و جسمی انسان را تامین و شانس برخورد های مناسب اجتماعی را فراهم کند. از این طریق زیستگاه انسان در هر مقیاسی برای مدت طولانی پایدار می ماند.
عوامل اجتماعی و فرهنگی به عنوان یک عنصر ضروری شناخته می شود زیرا از کمک و همکاری آنها به ساختن ساختمانی در جوامع پر جنب و جوش شکل می گیرد. که شش زمینه به عنوان حمایت برای زندگی اجتماعی و فرهنگی شناسایی شده است که عبارتند از: حس تعلق به مکان و هویت جامعه؛ بردباری و تحمل، احترام و تعامل با مردم از فرهنگ های مختلف، پس زمینه و اعتقادات؛ رفتار دوستانه، رفتار مشارکتی و مفید در محله؛ فرصت های فرهنگی، اوقات فراغت جامعه، ورزش و دیگر فعالیت ها؛ سطوح پایین جرم و رفتار ضد اجتماعی قابل مشاهده، حفظ نظم جامعه پسند و موثر؛ و فرصت هایی برای همه ی مردمی که به لحاظ اجتماعی و فرصت های زندگی مشابه شکل می گیرد.
عوامل اجتماعی: سطوح پایین جرم و رفتار ضد اجتماعی قابل مشاهده، عدالت اجتماعی، مشارکت و دموکراسی محلی، بهداشت (کیفیت زندگی و رفاه)؛ امنیت، حق تصرف مختلط، انسجام اجتماعی (انسجام بین گروه های مختلف)، تعامل اجتماعی، حس تعلق به مکان، پایداری مجتمع مسکونی میباشد.
عوامل فیزیکی - فرهنگی: قلمروهای عمومی جذاب، کیفیت و نرمی محیط زیست محلی، مسکن مناسب، دسترسی (به خدمات محلی، امکانات و…)، طراحی پایدار شهری، همسایگی، محله پیاده مدار.
با حذف فضاهای بدون عملکرد و فاقد مالک شخصی نظارت و کنترل قوی تر می شود. با ایجاد مسیرهای رفت و آمد و ایجاد تقاطع مسیرها می توان مقاصد مثبتی چون ملاقات مردم با یکدیگر، تعاملات اجتماعی و افزایش احساس امنیت و تعلق را تامین نمود. با اختصاص فضاهای ویژه به گروه های سنی مختلف به منظور کاهش درگیری بین آنها، افزایش نظارت غیر رسمی و نظارت رسمی توسط دوربین، نگهبان و استفاده از وسایل با کیفیت، ارائه خدمات پایداری در همسایگی ادامه می یابد. با ایجاد مجاورت مکانی نیز می توان تعامل اجتماعی را افزایش داد. ایجاد فضاهایی برای کودک که این فضا باید واجد دسترسی ساده از منزل تا آنجا باشد و فاصله زیادی از خانه نداشته باشد تا ضمن نظارت و کنترل والدین بر فرزندان، امنیت لازم به واسطه دسترسی آسان به محل بازی فراهم گردد. وجود نیمکت در محدوده بازی نوجوانان جهت تعویض لباس و… لازم است.
در محیط کوچک آپارتمان وجود فضاهای جمعی مناسب و فضای سبز جهت ایجاد محیطی مساعد برای ارتباطات اجتماعی سالمندان مناسب است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، شاید بتوان با ایجاد تغییرات و لحاظ کردن خدماتی به مجموعه، رضایت ساکنین را بیش از پیش تامین و راهبردی جهت تداوم زندگی آنها ارائه داد.

ایمنی و ساختمان های بلند
در ساختمان ها به مواردی چون سازه، مصالح و زیبایی توجه می شود. اما مسایل مربوط به ایمنی به خصوص ایمنی در برابر حریق و زلزله به طور جدی دنبال نمی شود. این دلیلی است برای تحمیل خسارات مادی و جانی. انسان در طول تاریخ با ایجاد سرپناه به فکر ایجاد امنیت بوده است. این امنیت گاهی با حوادث طبیعی و غیرطبیعی به مخاطره می افتد، به همین دلیل لزوم توجه به استانداردهای ایمنی و افزایش امکانات مورد لزوم ضروری است. این احساس امنیت نیز در ایجاد مطلوبیت و رضایت ساکنین موثر است. از جمله تمهیدات طبیعی زلزله است.
برای مقابله با زلزله ایمن سازی ساختمان خصوصاً آنها که جمعیت بیشتری در خود جای می دهند، امری ضروری است. ضمن رعایت استانداردهای سازه ای، در زمینه طراحی و احداث دسترسی ها و معابر مناسب برای پاسخگویی به تراکم جمعیتی این بناها در زمان اضطرار و به منظور امدادرسانی در مواقع نیاز پیش بینی لازم بایستی انجام گیرد.
به دلیل ترس ساکنین هنگام وقوع آتش سوزی و سرایت سریع به سایر نقاط، اطفاء حریق بسیار سخت می شود. لازم است پیش بینی های لازم از قبل انجام شده باشد و استاندارد های مورد نیاز برای مقابله با حریق در این ساختمان ها رعایت شود. استفاده از تکنیک ها و تکنولوژی روز و آموزش آپارتمان نشینان برای عمل منطقی و صحیح در مورد حادثه بسیار مفید می باشد. وسایل مقابله با حریق را نیز باید در ساختمان ها تعبیه کرد. به طور کلی در ساختمان های بلند مرتبه به علت تراکم بسیار بالای جمعیت، پیش بینی و چگونگی برخورد و مقابله با سوانح از جمله زلزله و آتش سوزی و… بسیار مهم است. (صدوقیان زاده، ۱۳۷۵: ۴۷-۶۸)
مقابله با حوادث طبیعی و غیر طبیعی ناگوار در ساختمان های بلند به علت وجود تراکم جمعیتی آنها بسیار حائز اهمیت می باشد. ساختمان های بلند بیش از سایر سازه ها در مقابل نیروهای افقی باد و زلزله حساس می باشند.
استفاده از آخرین تکنیک های پیشرفته جهت ایمنی سازه های بلند در مقابل زلزله و سایر نیروهای افقی اگر چه پر هزینه می باشد اما غیر قابل چشم پوشی است.
وجود حرکت و لرزش در ساختمان، اگر از حد معینی بگذرد به لحاظ روانی برای انسان، آثار نا مطلوبی به همراه دارد، بنابراین در طراحی ساختمان، حد اشکال در حرکت انسان و حدی که اشیا آغاز به حرکت می کند باید مبنا قرار گیرد.
آتش سوزی غالب ترین نوع حادثه ناگوار در ساختمان های بلند می باشد. ساختمان بلند نه تنها می باید مجهز به کاملترین وسایل و امکانات مقابله با آتش و گسترش آن باشد بلکه ساکنین آن نیز می باید تحت آموزش های مختلف جهت انجام عمل صحیح در موقع آتش سوزی و یا حوادث دیگر قرار گیرند.
پله های فرار از جمله مهمترین امکانات ساختمان در مقابله با حوادث ناگوار و تامین آرامش برای ساکنین می باشد. (صدوقیان زاده، ۱۳۷۵: ۴۷-۶۸)

ساختمان های بلند و سازه نگهدارنده
طرح ساختمان بلند چه برای استفاده های واحدی مانند آپارتمان ها، ادارات، مدارس، بیمارستان ها یا برای استفاده های گوناگون با مقیاس بزرگتر، نیاز به تشریک مساعی بین گروه های مختلف طرح سازنده مصالح و اجرای ساختمان دارد. معمار، کوشش گروه های مختلف را هماهنگ می کند تا اجزا مختلف، مصالح، خدمات و فعالیت ها به طور یک جا عمل کنند. معمار دیگر نمی تواند از آزادی طرح صحبت کند او نه تنها به وسیله فرم به طور کلی بسته آسمان خراش و ضرورت استفاده موثر از مصالح محدود است، بلکه او همچنین باید مشخصات خیلی بیشتری را که مربوط به مقررات ایمنی آتش سوزی و بهداشتی می باشند رعایت کند.
معمار باید به طرح ساختمان به صورت یک سیستم کلی که در آن سازه نگهدارنده همچون یک جز اساسی با طرح ساختمان رشد می کند نزدیک شود. سازه را نمی توان به طور جداگانه به عنوان یک قسمت اضافی نامربوط در نظر گرفت که بعداً به کاربرد استفاده از آن در مورد یک ساختمان بلند که سیستم سازه نگهدارنده نسبتاً پیچیده ای دارد و در آن نیروهای فیزیکی و محیطی از تعیین کننده های اساسی طرح می باشند، به ویژه ضرورت دارد. ساختمان باید در مقابل نیروهای قایم ثقل و نیروهای افقی باد در بالای سطح زمین و زلزله در زیر سطح زمین مقاومت کند. پوشش ساختمان باید اختلاف درجه حرارت، فشارهوا و رطوبت بین محیط خارج و داخل را تحمل کند. عناصر سازه ای ساختمان باید جوابگوی همه این نیروها باشند.
این عناصر باید چنان قرار بگیرند و به یکدیگر متصل باشند که این نیروها را جذب و با کمترین تقلایی آنها را با اطمینان به زمین هدایت کنند. معماری که نسبت به این نیروها و منابع آن حساس و از نحوه باربری اعضا سازه ای مطلع باشد، در همان مراحل اولیه می تواند طرح معقولی را ارائه دهد. او می تواند با مهندس سازه ای ارتباط برقرار کند زیرا به زبان خودش صحبت می کند. یعنی معماری که از اصول مهندسی درک اساسی داشته باشد می تواند با متخصص سازه واقعاً تشریک مساعی کند تا به راه حل مطلوبی نایل گردد.