۵

هایپربولیک

۳-۸-۳- الاستیسیته قیمتی تقاضا
طبق تعریف، حساسیت بار نسبت به تغییرات قیمت الاستیسیته (کشش) نامیده ­می­ شود و مطابق رابطه ذیل تعریف می‌گردد.
هنگامی­که قیمت انرژی الکتریکی در پریودهای مختلف متفاوت باشد، یا ISOبه منظور تغییر الگوی مصرف در برخی از پریودها مقادیر تشویقی یا تنبیهی در نظر بگیرد، بار نسبت به آن دو نوع واکنش نشان می‌‌دهد[۶]:
بارهایی که نمی‌توانند در پریودهای مختلف جابجا شوند و فقط می‌توانند روشن یا خاموش گردند (مانند بارهای روشنایی) این نوع واکنش بار در مقابل قیمت را حساسیت تک پریودی می‌نامند و به الاستیسیته آن، الاستیسیته خودی می‌گویند. این ضریب همواره نامثبت است، زیرا هنگامی­که قیمت افزایش می‌یابد مقدار تقاضا در همان پریود کم می‌شود.
بارهایی که می‌توانند در پریودهای مختلف جابجا شوند. یعنی مصرف می‌تواند از زمان پیک به زمان میان­باری یا کم­باری منتقل شود (مانند بارهای سرمایشی و گرمایشی و یا فرآیندی^[۵۴]) این نوع واکنش بار در مقابل قیمت حساسیت چند پریودی نامیده می­ شود و به الاستیسیته آن، الاستیسیته ضربدری یا متقابل می‌گویند. این ضریب همواره نامنفی است زیرا هنگامی­که در یک پریود خاص قیمت افزایش می‌یابد در پی آن مقدار تقاضا در پریودهای دیگر افزایش پیدا می­ کند.به عبارت دیگر:
الاستیسیته خودی بیانگر باری است که قطع می‌شود یا کاهش می‌یابد و متناسب با قیمت در زمان پیک به قیمت متوسط در کل پریودها است.
الاستیسیته متقابلبیانگر باری است که از یک پریود به یک پریود دیگر منتقل می‌شود و متناسب با قیمت در پریود اول به قیمت در پریود منتقل شده است.
روابط زیر الاستیسیته خودی و متقابل را توضیح می‌دهند.
(۳-۲)
(۳-۳)
به‌عنوان مثال اگر بخواهیم تغییرات بار در ۲۴ ساعت شبانه‌روز را نشان دهیم و بازه­های زمانی هم یک‌ساعته فرض شود، بنابراین ماتریس الاستیسیته را می­توان به‌صورت زیر نوشت:

(۳-۴)
عناصر قطری این ماتریس همان الاستیسیته­ی خودی و عناصر غیر قطری الاستیسیته متقابل
می­باشد. ستون­های این ماتریس نشان می­دهد که چگونه قیمت برق در یک بازه زمانی بر روی بار در تمام پریودها تأثیر می­ گذارد. اگر درایه­های بالای قطر اصلی غیر صفر باشند، بیانگر این مطلب است که مصرف­ کنندگان با به جلو انداختن مصرف می­خواهند از برخورد با موج قیمت­های بالا جلوگیری کنند؛ و اگر درایه­های زیرقطر اصلی این ستون غیر صفر باشند به این معنی است که مصرف­ کنندگان با تأخیر در مصرف صبر می­ کنند تا بازه قیمت­های بالا بگذرد و بدین­سان از مواجه‌شدن با قیمت‌های بالا پرهیز می­ کنند.
جدول و شکل­های زیر مفاهیم الاستیسیته خودی را بر اساس مقادیر مختلف آن بیان می­ کنند. دو حالت از این مقادیر در شکل­های (۳-۵)(الف و ب) نشان داده شده است.
جدول(۳-۲): مفاهیم الاستیسیته

مفهوم

مقدار

کاملاً غیر الاستیک

E = 0

نسبتاً غیر الاستیک*

−۱ < E < 0

الاستیک واحد*

E = −۱

نسبتاً الاستیک

−∞< E < −۱

کاملاً الاستیک

E = −∞