یکی از آسیب‌های عدم شناخت حضرت مهدی است. امام حسین در مورد معرفت امام می‌فرماید: معرفت خدا این است که اهل هر زمانی، امامی را که اطاعت او بر آنان واجب است بشناسد.
فوائد شناخت امام عصر u اعم از ۱- عدم غفلت؛ ۲- تشخیص امام از غیر او؛۳- شناخت، مقدمه انتظار؛ ۴- اعطاء پاداش؛ ۵- تحمل طولانی شدن غیبت.
عدم شناخت دین، دنیا زدگی، پیمان شکنی و گناهکاری عوامل عدم شناخت حضرت مهدی u می‌باشد.
اثرات عدم شناخت حضرت مهدی: ۱-گمراهی و جهالت؛ ۲- شرک؛ ۳- سرنگونی است
آنچه از روایات برمی‌آید این است که هر کس امامش را نشناخته، بمیرد مانند کسی است که امامی نداشته باشد و هر دو به مرگ جاهلیت مرده‌اند.
از آسیب‌های دیگر فرهنگ انتظار عدم آمادگی مردم برای پذیرش ظهور حضرت مهدی است

آمادگی‌هایی که برای ظهور حضرت مهدی لازم است ۱-آمادگی اعتقادی و رفتاری؛ ۲- آمادگی روانی؛ ۳- آمادگی فرهنگی؛ ۴- آمادگی نیروهای انقلابی و ضربتی.
هر چه عشق به منتظر افزون باشد آمادگی برای ظهور محبوب افزون می‌گردد.
برداشت‌های انحرافی از مقوله انتظار فرج آسیب دیگری است که وجود دارد. این برداشت‌های انحرافی به صورت: ۱- عبادت صرف؛ ۲- صرف دعا برای فرج؛ ۳- عدم احساس تکلیف؛ ۴- رها کردن جامعه؛ ۵-ترویج فساد در جامعه؛ ۶- مخالفت با ایجاد هر نوع حکومتی در جامعه است.
نتایجی که از برداشت‌های انحرافی حاصل می‌شود: ۱-قانع بودن به وضع موجود و عدم کوشش برای تحقق وضعی برتر؛ ۲- عقب ماندگی توده مردم؛ ۳- ناتوانی دولت و نابسامانی کشور و … باشد.
در مقابل این دیدگاه‌ها، دیدگاه صواب این است که انتظار به معنای فراهم آوردن زمینه‌های ظهور، ظلم ستیزی در حدتوان و آمادگی برای ظهور حضرت است.
افراط و تفریط در ارائه چهره مهر و قهر از امام زمان آسیبی است که در وصف امام زمان و بدون بررسی دقیق روایات و عدم نگاه جامع به این حاصل می‌شود، این تفکر انحرافی در زمان خود اهل بیت نیز وجود داشته است. عده‌ای هر گونه مبارز و مجاهدت را از حضرت نفی می‌کنند و به دنبال حل معجزه آسای امورند و گروهی از وجود مقدس امام زمان جز شخصیتی شمشیر به دست که جوی خون راه می‌اندازد، گردن‌ها می‌زند و از کشته‌ها پشته می‌سازد ذهنیت و تصور دیگری ندارند.
البته قیام آن حضرت با شمشیر را نمی‌توان انکار کرد، امّا تیغ ذوالفقار حضرت مختص کسانی است که ظلم‌ها کرده‌اند و بی‌عدالتی‌ها انجام داده‌اند و دلیلی ندارد مردم عادی کوچه و بازار که برای گذراندن زندگی روزمره و تأمین معاش به فعالیت و زحمت مشغول‌اند و ابداً قصد گردن کشی در مقابل اولیای خدا ندارند، از ظهور امام در وحشت و هراس باشند. با ظهور حضرت خیرات و برکات است که بر جهانیان جاری و ساری می‌شود.
یکی از فرازهای مهم زندگی امام دوازدهم دوران غیبت و نهان زیستن آن بزرگوار است، نداشتن آگاهی از مفهوم واقعی غیبت گاهی باعث پیدایش آسیب‌ها و شبهات پیچیده‌ای می‌شود و رهایی از دام این گونه آسیب‌ها در گرو تبیین معنای واقعی غیبت است.
برخی غیبت حضرت را به معنای عدم حضور معنا کرده‌اند، گروهی از اینان عالمی توهم کرده و حضرت را در آن جا مکان داده‌اند و برخی هر گونه دیدار با حضرت را نفی کرده‌اند در مقابل این دیدگاه عده‌ای هیچ تفاوتی بین غیبت و حضور قائل نیستند و توقع دارند حضرت در هر امری دخالت کند.
از سوی دیگر دیدگاهی است که قائل به خفای شخص حضرت هستند و می‌گویند: جسم حضرت از انظار مردم مخفی است آن حضرت مردم را می‌بیند امّا مردم ایشان را نمی‌بینند برخی روایات این نظر را تأیید می‌کنند.
و دیدگاه دیگر قائل به غیبت شخصیت امام هستند بر این اساس مردم حضرت را می‌بینند امّا ایشان را نمی شناسند.
مفهوم غیبت می‌تواند به یکی از دو معنای اخیر باشد ولی بزرگانی مثل مرحوم مجلسی، آیت اله صدر الدین صدر دیدگاه دوم را ترجیح داده‌اند.
یکی دیگر از انحرافات در مقوله انتظار پرداختن به مباحثی است که هیچ ثمره‌ای ندارد از جمله مسکن، ازدواج، همسر و تعداد فرزندان حضرت مهدی و …
مسایلی که اهمیت فراوان دارد و باید به آنها پرداخت: معرفت امام، وظیفه ما نسبت به امام، تبیین و ترسیم استراتژی آینده و فراهم آوردن شرایط ظهور است.
منشأ این آسیب عدم تشخیص وظیفه دینی، عدم تبیین و روشنگری عالمان دینی و … است.
استعجال به معنی عجله کردن و خواستن چیزی قبل از رسیدن وقت آن و تحقق زمینه‌های لازم برای آن است به آن جهت است که به دنبال عجله، روحیه یأس و ناامیدی در انسان منتظر پیدا می‌شود و گاهی به خاطر استعجال ظهور به حالت انکار وجود امام گرفتار می‌شود و این بیماری را به دیگران نیز سرایت می‌دهد.
برخی در نقطه مقابل دچار آسیب شده و آن دور شمردن وقت ظهور است که پیامد آن بی‌تفاوتی و قساوت قلب است. علل دور شمردن وقت ظهور: ۱- عدم درخواست ما، ۲- زمان ظهور پایان عمر شیطان، ۳- تنبلی و ترس منتظران، ۴- مؤمن کم معرفت، ۵- تنها گذاشتن امام، ۶- تبلیغات منفی شیطان و ایجاد کربلایی دیگر است.
تعیین زمان به عنوان آسیب دیگر انتظار بر خلاف مفهوم و فلسفه انتظار است و چه بسا منتظر را به سستی و ناامیدی بکشد زیرا وقتی گفته شود تا فلان زمان مشخص، هر چند آینده‌ای نه چندان دور، ظهور به وقوع نخواهد یپوست، ما به طور طبیعی دچار سکون و رکود می‌شویم و به این بهانه که هنوز تا ظهور فاصله داریم، از به دست آوردن آمادگی لازم برای ظهور خودداری می‌کنیم و یا دچار ناامیدی و یأس می‌شویم.
در روایات فراوانی آمده است که کسانی که برای امر ظهور وقت تعیین می‌کنند دروغ می‌گویند.
آنچه در جهت تعیین وقت ممنوع است این است که شخص سال و ماه ظهور را دقیقاً مشخ کند ولی اگر تنها بگوید ظهور نزدیک است چون نشانه‌های ظهور که مانند دانه‌های تسبیح باید یکی پس از دیگری واقع شود، پدیدار شده، اشکال ندارد.
فلسفه عدم تعیین وقت: ۱- قساوت قلوب و ارتداد مردم از دین، ۲- ناامیدی مردم، ۳- مسأله بداء، ۴- تعجیل در ظهور، ۵- ترس از جان حضرت، ۶- آمادگی منتظران در هر عصر می‌باشد.
پس از توقیت و تعجیل آسیبی که قابل ذکر است، تطبیق ناصواب است، عده‌ای با خواندن و شنیدن چند روایت در علائم ظهور آنها را به افراد یا حوادثی تطبیق می‌دهند.
برخی تطبیق‌ها ازاین قرارند: ۱-برخی معتقدند نفس زکیه همان محمد بن عبدالله بن حسن مُثَنی است که در ابتدای حکومت عباسیان قیام کرد و در مدینه به شهادت رسید.
۲- متأسفانه چندی است که گروهی به اصطلاح فرهنگی با عنوان مبشران ظهور با ادعای تبلیغ مباحث ظهور، فیلمی مستند را به بهانه بررسی روایی نشانه‌های ظهور با نام «ظهور بسیار نزدیک است» تولید و در سطح وسیعی در کشور توزیع کرده‌اند که حاوی بررسی نشانه‌های نزدیک بودن ظهور و مصادیق شخصیت‌های ظهور و تطبیق آنان است.
دراین فیلم مدعی شده‌اند که در عصر ظهور هستیم و شخصیت‌های عصر ظهور چون شعیب بن صالح، یمانی، سید خراسانی، سید حسنی، در عصر حاضر حضور دارند. این مستند با استناد به روایات ضعیف برخی شخصیت‌ها را تطبیق داده‌اند.
بیان این گونه مباحث نه تنها تفکرات شیعه را خدشه دار می‌کند، بلکه موجب بروز انحرافات و شکل گیری فرقه‌های انحرافی می‌شود. ادعای مهدویت از مهمترین آسیب‌های فرهنگ انتظار است، این روند خطرناک و انحرافی در عصر غیبت صغری مخصوصاً پس از آن به شکل‌های مختلفی تجلی نمود و نه تنها در جوامع شیعی بلکه در جوامع سنی نیز ادامه پیدا کرد و از اعتقاد و علاقه مسلمانان به این مطلب مقدس و حساس و سرنوشت ساز بی‌محابا و ناجوانمردانه بهره برداری شد.
شروع تفکر ادعای نیابت به دوران نواب اربعه (نایب دوم محمد بن عثمان) برمی‌گردد. وقتی به تاریخچه مدعیان مهدویت بنگریم در ایران، هند و پاکستان و سودان ردپاهایی از آن یافت می‌شود، در ایران شیخیه، بابیه، بهائیه، در هند و پاکستان قادیانیه و در سودان طرفداران محمد سودانی.
انواع مدعیان دروغین: ۱- ادعای نیابت خاصه، ۲- ادعای بابیت، ۳- ادعای مهدویت، ۴- ادعای اطرافیان، ۵- ادعای نیابت عامه، ۶- ادعای همسری امام زمان.
علت ادعای مدعیان دروغین موارد زیر است: ۱-مشکلات روحی و روانی، عقده خود کم بینی و مطرح کردن خود، ۲-نفسانیات و مشکلات اخلاقی، ۳- جهل و ناآگاهی، ۴-فراغ دینی و خالی بودن فضای عقلی و فرهنگی و …
علل پذیرش و گرایش مردم به مدعیان: ۱- زمینه‌های فکری جامعه دیندار ایرانی، ۲- متون دینی ضعیف و یا تحلیل نشده ۳- نقش بیگانگان و استعمار، ۴- جهل مردم، ۵- شخصیت فریبنده مدعیان، ۶- مرحله‌ای بودن ادعاها و …
نوشتن کتاب، سایت‌های مجازی به نام امام زمان، طرح مسائل خرافی، استفاده از عطر، ذکر زیر لب و … انواع شگردهای مدعیان در جذب مخاطب بوده است.
افراد در هر قشری و هر طرز تفکر و هر سطح تحصیلاتی تشنه معنویت، مسائل عرفانی و … هستند، مدعیانی دروغین در جهت مخاطب سازی برای خود از هر قشر، با هر روحیه و جایگاه اجتماعی و سطح تحصیلات استفاده می‌کنند. همه مدعیان دروغین در چند خصوصیت با هم مشترکند؛ آنها افرادی مکار و حیله‌گرند و بسیار خوب مخاطب شناس‌اند. بی‌سواد یا بسیار کم سوادند، ضدیت علنی یا غیر علنی با نظام جمهوری اسلامی ایران می‌کنند. ترویج اباحه گیری کرده و ادعا استجابت دعا می‌کنند.
پیامد ادعای مدعیان دروغین مهدویت گمراهی مردم، دوری از مسیر اهل بیت، به بازی گرفتن دین و … است.
راه درمان و مبارزه با این آسیب تبیین مفاهیم پیچیده مانند انتظار و آخرالزمان، درمان روان شناسانه و رفع اختلال دو قطبی مدعیان و ضرورت آگاهی از علائم ظهور و … می‌باشد.اگر فردی ادعای تشرف داشت و به دنبال جمع کردن مرید، کسب شهرت، مال و منال و یا امور شهوانی و خلاف شرع بود، بدون هیچ تردیدی باید او را تکذیب کرد، ولی اگر صرفاً گفت: من تشرفی داشته‌ام و به دنبال آن چیز دیگری مطرح نکرد نباید او را رَد و نه تأیید کرد، ممکن است راست بگوید.
آسیب بعدی در فرهنگ انتظار ارتباط و ملاقات‌گرایی است. واژه ارتباط به معنی پیوند، اتصال است و ملاقات معنایی اخص از ارتباط دارد، اصطلاح ارتباط و ملاقات با امام عصر، گفت و گو و شرفیابی است که حالت‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد.
انواع ملاقات با امام زمان: ارتباط روحی، ملاقات در خواب و ملاقات در حال بیداری است. برخی گمان می‌کنند که تنها، اعتقاد به اهل بیت و محبت امام زمان کافی است و در قبال گناهانشان عذابی ندارند این توهم و آسیب در قرآن و روایات مردود شمرده شده است.
برخی ائمه و امام زمان را صرفاً برای دنیا و منافع آن و رسیدن به جاه و منصب می‌خواهند. حتی اگر برای ظهورش دعا می‌کنند برای مطامع دنیوی است، ریشه این نگاه عدم درک جایگاه امام و امامت و خود محوری و خودخواهی است.
یکی دیگر از آسیب‌هایی که وحدت جامعه اسلامی را خدشه دار ساخته و زمینه را برای فعالیت دشمنان دین و مهدویت فراهم می‌آورد عدم پیروی از نواب عام امام عصر است، با آن که اطاعت از این بزرگواران در عقل و نقل تأکید شده است.
تحریف‌هایی که توسط مستشرقان در مقوله مهدویت پدید آمده است یکی دیگر از آسیب‌ها و تخریب‌ها است. آنان مغرضانه یا بدون مراجعه به منابع اصیل، مطالبی را به نام دین و مهدویت ارائه می‌دهند و در پی آن، افرادی نیز با مطالب آنان برخورد علمی کرده و آن را یک کار علمی بدون نقص می‌پندارند.
پیامد این آسیب ایجاد شک و تردید یا تنفر در میان معتقدان کم اطلاع و … است.
در زمان غیبت مردم در تباهی و سقوط دینی به سر می‌برند، از دین، امامت و ولایت فاصله می‌گیرند و به جایی می‌رسند که می‌گویند نه مرجعیت می‌خواهیم و نه دین و این آسیب بسیار بزرگی بر پیکره فرهنگ انتظار است.
در واقع بی دینی، آفت دوران غیبت است.
یکی از آسیب‌های فرهنگ انتظار این است که اگر انتظار به شکل حقیقی صورت نگیرد منتظر دچار خستگی و مرارت شده و به بهانه‌گیری و ایجاد شبهه و پرسش در جهت نفی انتظار می‌پردازد.
غفلتی مرگبار و کشنده راجع به امام عصر در میان بسیاری از ما وجود دارد، به نظر می‌رسد علت فراموشی ما از آن حضرت دو چیز است: یکی آن که فکر می‌کنیم در زمان ما ظهور آن حضرت انجام نمی‌شود و آن را بعید می‌دانیم و دوم این که باورمان نیامده حرکت و یکپارچگی ما در این که ظهور مقدس آن حضرت را از خداوند تقاضا کنیم، باعث فرج و قیام ایشان خواهد شد.