پوندر^[۴۸] (۲۰۰۱)

انگیزش الهام بخش، سازگاری گفتار با رفتار، نوآوری، مدیریت عاطفی، ملاحظات فردی و انگیزش هوشمندانه

یو، لیتوود و جانتسی^[۴۹](۲۰۰۲)

ایجاد بصیرت و چشم انداز، اجماع در مورد اهداف گروه، الگوسازی، فراهم ساختن حمایت فردی، فراهم کردن انگیزش هوشمندانه، انتظارات عملکردی بالا و پاداش اقتضایی

بس و آولیو ^[۵۰] مفهوم و ایده برنز (۱۹۷۸) در مورد رهبری را توسعه و مفهوم رهبری تحولی را ارائه نمودند. بس و آولیو معتقدند که رهبری تحوی زمانی شکل می گیرد که رهبر علائق کارکنانش را ارتقا و توسعه بخشد، آگاهی و پذیرش برای ماموریت و مقصد گروه را ایجاد کند و کارکنان را به دیدن فراسوی منافع خویش برای منافع گروه برانگیزاند (استون و دیگران ^[۵۱]، ۲۰۰۳: ص ۲).

رهبری تحولی فرایند نفوذ آگاهانه در افراد یا گروه ها برای ایجاد تغییر و تحول ناپیوسته در وضع موجود و کارکردهای سازمان به عنوان یک کل است. این نوع رهبری زمانی تحقق می یابد که رهبران علایق کارکنانشان به کار را افزایش دهند، آنان را از هدف ها و ماموریت ها آگاه سازند و پیروانشان را تشویق کنند که فراتر از منافع فردی بیاندیشند.
رهبران تحولی قادرند هم پیروان خود را متحد کنند و هم اهداف و باورهای پیروان را تغییر دهند. این رهبران تصویری از یک چشم انداز آینده را به پیروان خود ارائه می کنند. از آنجا که چنین رهبرانی قادرند یک چشم انداز مورد نیاز را شکل دهند، احتمالاً قادر به برانگیختن کارکنان برای مشارکت در آن چشم انداز هم هستند. رهبران تحولی زیر دستان را برای انجام کار بیش از حد انتظار برمی انگیزانند. یک رهبر تحولی، تغییر را در کل سازمان القا کرده و چشم اندازی هم برای مدیران و هم کارکنان خلق می کند. رهبران تحولی در محیط های متلاطم موثرترند، زیرا آنها به دنبال روش های جدید کار کردن و در جستجوی فرصت هایی برای مواجهه با ریسک هستند، پاسخ های موثر را به پاسخ های کارا ترجیح می دهند و از وضع موجود کمتر حمایت می کنند. بنابراین آنها در برابر تغییرات محیط خارجی یا پیش بینی آن تغییرات واکنش موثرتری نشان می دهند(اکار و براون، ۲۰۰۷).
رهبری تحولی پیروان و رهبر را در یک فرایند تغییر جمعی به هم مرتبط می کند که این فرایند بر عملکرد کل سازمان تاثیر می گذارد و موجب ایجاد محیطی علاقه مند و نوآور می شود. رهبری تحولی از طریق توجه به رشد پیروان و در نظر گرفتن اهداف رهبر، پیرو، گروه و سازمان، رهبری تبادلی رانیز در بر می گیرد (بس و اولیو^[۵۲]،۱۹۹۰). رهبران تحولی به نیازهای سطح بالای پیروان خود توجه دارند. به عبارت دیگر آنها را فراتر از علاقه شان نسبت به سازمان حرکت می دهند. با چنین کاری، آنها خودشان را با اهداف و چشم اندازهای مشترک سازمان همسو می کنند. پیروان برای پرسیدن سوالها و فرضیات اساسی تشویق می شوند و خارج از یک زمینه خاص تفکر می کنند و چالش ها را به عنوان یک فرصت می پذیرند (بس، اولیو، ۱۹۹۴، به نقل از اطهری ) جدول زیر رهبری تحولی را از دیدگاه ۴ صاحب نظر نشان می دهد:
جدول ۲-۲-چهار تئوری پرداز کلیدی: رهبری تحولی (اقتباس از اطهری، ۱۳۸۸)

برنز

بس

تیکی و دوانا

ساشکین

تمرکز

عدالت اجتماعی، خود باوری به عنوان اجباری برای تغییر در نظر گرفته می شود.

رفتارها؛ ابزار اندازه گیری رفتارها

تغییر سازمانی و چگونگی رخ دادن آن؛ اثر شدید رهبر

پیچیدگی تعامل افراد، فرهنگ و سازمان

نقش رهبر/ پیرو

رهبر و پیروان در رشد متقابلند؛ آگاهی پیروان

رهبر، پیروان را در تغییر درگیر می کند؛ برتری یافتن نیازهای افراد

رهبر بر آنچه که برای تغییر نیاز است متمرکز می شود؛ دیگران را برای دستیابی به تغییر بر می انگیزاند

تغییر هماهنگ به افراد، زمینه ها، مفاهیم و فرهنگ توجه ندارد

رفتارها و /یا خصوصیات

رهبری اخلاقی به عنوان وسیله ای برای کمک به افراد برای خود- باوری؛ تمرکز بر مسئولیت های اجتماعی

نفوذ ایده آل، انگیزش روحی، تحریک ذهنی، ملاحظات فردی

عامل تغییر، با جرات، اصولی، پیچیدگی دست نخورده، ارزش ها هدایت شده و قابل اعتمادند، یادگیری محور، نظری

خلاق، مطمئن، نظری، اصولی، پیرو مدار، علاقه مند، معتبر، دارای ارتباطات

رفتارهای تحولی رهبر، اجزای اصلی برای اثر بخشی رهبر هستند، (یوکل، ۱۹۹۹، کگان و هارتوگ^[۵۳]، ۲۰۰۴). تحقیقات متعددی در ارتباط با رهبری تحولی انجام شده و نتایج متعددی را نیز به دنبال آورده است. مانند وجود رابطه بین رهبری تحولی و درک اهداف سازمانی (برسون و اولیو، ۲۰۰۴)، توانمندی و اثر بخشی تیمی (اوزارلی^[۵۴]، ۲۰۰۳)، تعهد کارکنان نسبت به تغییر (چیون لو، رامایا و سیرل دران^[۵۵]، ۲۰۱۰)، انگیزش و تعهد سازمانی (والومبا و لاولر^[۵۶]، ۲۰۰۳)، تعهد و رضایت کارکنان (اولیو، ونگ، و شی^[۵۷]، ۲۰۰۵)، عملکرد فردی و نوآوری سازمانی (آراگون و همکاری^[۵۸]، ۲۰۰۷)، تلاش مضاعف کارکنان (بس، یامارینو^[۵۹]، ۱۹۹۰)، کاهش جابجایی (برایانت^[۶۰]، ۱۹۹۰)، تعهد سازمانی و رفتار شهروند سازمانی (نگونی^[۶۱]، ۲۰۰۵)، و خلاقیت و نوآوری سازمانی (گاماسلوگو و ایسه^[۶۲]، ۲۰۰۹، جانگ و همکاران^[۶۳]، ۲۰۰۳). تحقیقات موجود نشان می دهد که نتایج به دست آمده به طور قطع ناشی از و.جود سبک رهبری تحولی است.
شاخص های رهبری تحولی
به منظور ایجاد رهبری تحولی، رهبران تحولی ۴ نوع از رفتارها را باید دارا باشند و این رفتارها را در عمل از خود نشان دهند. این شاخص ها عبارتند از: نفوذ ایده آل، انگیزش روحی، ملاحظات فردی و تحریک ذهنی.