۲-۳-۲- پژوهش­های مرتبط با موضوع در خارج از کشور

“

درشکل (۳-۸) ارتباط بین فناوری خودرو- به- شبکه وشبکه‌ی قدرت نشان داده شده است. انرژی الکتریکی می‌تواند به‌صورت دوطرفه، از شبکه به خودروها و از خودروها به شبکه در گردش باشد. بهره‌بردارشبکه (دراینجا بهره‌بردار مستقل شبکه) می‌تواند سیگنال‌های زمان- واقعی را به تک‌تک خودروهای برق­ده پارک شده و یا اپراتوری که مسؤولیت کنترل خودروها (به‌صورت مجتمع) را برعهده دارد، ارسال کند [۴۵].
شکل (۳-۸)- شکل شماتیکی ارتباط مخابراتی بین خودروی برقده وشبکه‌ی قدرت
بنابراین ارتباط مخابراتی بین خودروهای برق ده با شبکه قدرت، می‌تواند خودروهایی با قابلیت اتصال به شبکه را تبدیل به تنظیم‌کننده نماید. اگرخودروهای برق ده بخواهند برحسب نیاز شبکه رفتارنمایند،آنگاه در ساعاتیکه بار شبکه کم است شارژ شده و هنگامی‌که شبکه نیاز به انرژی دارد دشارژ می‌گردند. به‌این‌ترتیب خودروهای برق ده به کمک فناوری خودرو- به- شبکه تبدیل به منابع ذخیره‌ساز انرژی شده‌اند که قابلیت جابه‌جایی در شبکه‌ی قدرت را دارا می‌باشند.

در حالتی که خودروهای برق ده بخواهند بر اساس تغییر قیمت عمل کنند، باید در زمان‌هایی که قیمت برق پایین است باتری‌ها شارژ شده و انرژی را ذخیره نمایند و در ساعاتی که قیمت برق بالا است به شبکه انرژی بفروشند.
علاوه بر این خودروهای برق ده می­توانند به‌صورت یکپارچه با منابع تجدید پذیر بهره ­برداری شوند. درنتیجه، فناوری خودرو- به- شبکه می‌تواند انعطاف‌پذیری شبکه را بالا برده واستفاده از منابع تجدید پذیرمانندانرژی باد و انرژی خورشیدی را افزایش دهد. در این پایان نامه از این خصوصیت نیز استفاده شده و تأثیر این خودروها برافزایش ضریب ظرفیت منابع مدل­سازی گردیده است.
ازآنجایی‌که تولید این منابع به‌طور ذاتی قابل پیش‌بینی نیست و همراه با نوسان بسیار همراه است، حضور خودروهای الکتریکی با قابلیت اتصال به شبکه سبب بهبود بهره‌برداری از منابع تولید انرژی الکتریکی تجدیدپذیرخواهدشد. بدین ترتیب می‌توان با بهره گرفتن از ویژگی‌های خودرو به شبکه، نوسانات تولید ناشی از طبیعت تصادفی انرژی‌های تجدید پذیررا کاهش داد [۴۵ و ۱۶ و ۱۷].
۳-۹-۳-جایگاه فناوری خودرو- به- شبکه در سیستم قدرت
تاکنون مقالات بسیاری تأثیر فناوری خودرو- به- شبکه و خودروهای برق ده ر ابرشبکه‌ی قدرت بررسی نموده‌اند. می‌توان این مقالات را از دو دیدگاه،بازار و بهره‌برداری مورد بررسی قرار داد. مرجع [۴۵]،خودروهای برق ده را برای تأمین بار پایه مناسب ندانسته، چون به ‌طور معمول بار پایه توسط نیروگاه‌های بزرگ هسته‌ای یازغال‌سنگ و با هزینه‌های کم‌ترتأمین می‌گردد.
ازطرف دیگرخودروهای برق ده را برای حضور در بازارهای رزرو چرخان، خدمات جانبی و تنظیم مناسب دانسته است. برای کنترل بهینه‌ی خودروهای برق ده برای اتصال به شبکه‌ی قدرت، مرجع [۴۸] پیشنهادتجمیع کننده برای فناوری خودرو- به- شبکه را برای شرکت در بازار تنظیم داده است. خودروهای برق ده علاوه برهزینه‌ی پرداختی به ‌منظور شارژ نمودن باتری‌هایشان، با شرکت در بازار تنظیم می‌توانند با تنظیم فرکانس، درآمد تجمیع کننده را بیشینه نمایند.
توجه به این موضوع که خودروهای برق ده ذاتاً دارای منابع ذخیره‌سازی برای رانندگی در مسافتی معین هستند باعث گردیده تا فناوری خودرو- به- شبکه برای شرکت در بازار بار پیک مناسب تشخیص داده شوند، همچنین با افزایش حضور منابع تجدید پذیر درآینده برای پشتیبانی از این منابع خودروهای برق ده نقش به سزایی خواهند داشت [۴۹].
در مرجع [۵۰] اشاره‌شده است که ارتباط یک‌طرفه‌ی فناوری خودرو- به- شبکه از طرف مصرف‌کننده بیشترمورد استقبال قرارخواهدگرفت و با به ‌کاربردن تجمیع کننده برای کنترل مقدار شارژ باتری خودرو و قیمت برق در شبکه، الگورِیتم شارژ هوشمندی را پیشنهاد کرده است،که برای مصرف‌کننده، تجمیع کننده و همچنین شبکه‌ی قدرت سودمند می‌باشد.
همچنین فناوری مورد بحث برای مصرف‌کننده با شارژ بیشینه‌ی باتری‌ها با کمترین هزینه، برای تجمیع کننده حداکثر سود و برای شبکه‌ی قدرت افزایش انعطاف‌پذیری درحضور با منابع انرژی تجدید پذیر را به همراه خواهدداشت.
۳-۱۰- مرور ادبیات مسئله برنامه­ ریزی بهره ­برداری از منابع تولید پراکنده، ذخیره­سازها و راه­کارهای مدیریت مصرف
در این پایان نامه مسئله برنامه­ ریزی بهره ­برداری منابع بادی، خودروهای برق ده قابل اتصال به شبکه و راه­کارهای مدیریت مصرف در محیط رقابتی صورت گرفته است. مطالعه صورت گرفته از دیدگاه بهره ­برداری سیستم قدرت می­باشد. ازآنجایی‌که مسئله در محیط رقابتی تحلیل شده است، لذا عدم قطعیت استراتژیک بین این بازیگران به‌عنوان یکی از مهم­ترین مسائل مطرح می­باشد.
برای مدل­سازی این مسئله از تئوری بازی استفاده شده است که در فصل بعد به‌تفصیل درباره آن صحبت شده است. در این قسمت از پایان نامه به مروری بر مهم­ترین کارهای صورت گرفته که به پایان نامه مربوط می­باشد پرداخته شده است.
در [۴] روشی برای ارزیابی اقتصادی بر روی یک هاب انرژی^[۵۹] صورت گرفته است. منظور از هاب انرژی یعنی در نظر گرفتن صورت­های مختلف انرژی از قبیل برق، گاز و سوخت فسیلی کنار یکدیگر. درزمینهٔ انرژی الکتریکی نیز در این مرجع از منابع CHP^[60] و نیروگاه­های حرارتی استفاده شده است. علاوه بر این برنامه­­های مدیریت مصرف نیز مورد مطالعه واقع شده است. اجرای راه­کار مدیریت مصرف باعث افزایش انعطاف­پذیری هاب انرژی شده است. نمونه ­ای از هاب انرژی در شکل (۳-۹) نشان داده شده است.
شکل (۳-۹): نمونه ­ای از هاب انرژی
در [۵] نیز برنامه ­های مدیریت مصرف در کنار منابع تولید پراکنده و باتری در نظر گرفته شده است. مطالعه صورت گرفته به صورت مطالعه روز پیش می­باشد. برای مدل­سازی عدم قطعیت استراتژیک نیز از تئوری بازی استفاده شده است. برای اندازه ­گیری اطلاعات مربوط به سمت مصرف و باتری‌ها نیز از میترهای هوشمند استفاده شده است. برای حل مسئله نیز از الگوریتم هوشمند توزیع شده استفاده شده است.
در [۶] نیز به این نکته اشاره شده است که در سیستم قدرت هوشمند آینده هم منابع تولید و هم منابع سمت مصرف در بهره ­برداری اقتصادی با در نظر گرفتن مسائل زیست­محیطی شبکه تأثیرگذار می­باشند و می­توانند در بازار عمده­فروشی شرکت کنند. این مسئله در شکل (۳-۱۰) نشان داده شده است. یکی از مسائل مهم قیمت دهی سمت مشترکین می­باشد. در این مرجع قیمت دهی مشترکین به منظور بهبود رفاه اجتماعی صورت گرفته است.
در این مطالعه فرض شده است که مشترکین به ابزار هوشمندی جهت کنترل مصرف انرژی مجهز می­باشند و از طریق سیستم مخابراتی ارتباط دوطرفه‌ای بین مشترکین و شرکت برق برقرار
می­باشد.
شکل (۳-۱۰): شرکت منابع سمت تولید و مصرف در بازار عمده‌فروشی برق
در مرجع [۷] به این نکته اشاره شده است که شرکت­های برق با مسائل سرمایه ­گذاری زیرساخت­ها و اهمیت مسائل زیست­محیطی آشنا شده ­اند. برای مقابله با این مسائل راه­کارهای مدیریت مصرف پیشنهاد شده ­اند؛ چراکه این راه­کارها می­توانند باعث بهبود بازدهی انرژی، قابلیت اطمینان و امنیت سیستم شده و هزینه مشتریان و شرکت­های برق را کاهش داده و خطرات زیست­محیطی را کاهش دهند. در این مرجع از تکنیک جابجایی بار استفاده شده است.
راه­کارهای مدیریت مصرف در ابتدا به شکل قراردادهایی بود که بین مشترک و شرکت برق بسته می­شد (شکل (۳-۱۱))؛ اما در [۸] مدیریت مصرف توزیع شده^[۶۱] بین مشترکین توسعه یافته است. چراکه با هوشمند شدن سیستم قدرت و ایجاد ارتباط­های دوطرفه میان مشتریان این قابلیت به وجود می ­آید که خود مشترکین با یکدیگر رقابت کنند (شکل (۳-۱۲)). درواقع بازیگران این مدل توسعه یافته مدیریت مصرف، خود مشترکین می­باشند.
عدم قطعیت استراتژیک بین بازیگران از طریق تئوری بازی مدل­سازی شده است. تابع هدف در نظر گرفته شده نیز کمینه کردن هزینه انرژی می­باشد. تعادل نش زمانی حاصل می­ شود که هر یک از مشترکین از تغییر مصرف انرژی خود، سودی نبرند؛ درواقع هرکدام از مشترکین که از بازار شناخت پیداکرده‌اند بهترین تصمیم خود را اتخاذ کرده ­اند. نتایج شبیه­سازی نشان می­دهد که نسبت پیک‌بار به میانگین بار در تعادل نش حاصل شده نیز کاهش یافته است.
شکل (۳-۱۱): استراتژی مدیریت سمت مصرف با تمرکز بر ارتباط بین شرکت برق و مشترک
شکل (۳-۱۲): استراتژی مدیریت سمت مصرف برای شبکه هوشمند باوجود ارتباط متقابل بین مشترکین
در [۹] نیز مدلی ارائه شده است که اندازه­ بهینه سیستم ذخیره­ساز انرژی را در یک ریز شبکه بر اساس معیار قابلیت اطمینان تعیین می­ کند. با افزایش ظرفیت ذخیره­سازها، هزینه سرمایه ­گذاری آن­ها نیز افزایش می­یابد؛ درحالی‌که هزینه بهره ­برداری از ریز شبکه‌ها کاهش پیدا می­ کند؛ بنابراین اندازه بهینه ذخیره­سازها زمانی حل می­ شود که تابع هدف هم شامل هزینه سرمایه ­گذاری ذخیره­سازها و هم هزینه بهره ­برداری از ریز شبکه باشد. این مسئله در شکل (۳-۱۳) نشان داده شده است.
با بهره گرفتن از ذخیره­سازها مشکل کاهش تولید که به‌واسطه خروج نیروگاه­های سنتی حاصل می­ شود کاهش پیدا کرده و مشکل مربوط به تولید تصادفی منابع بادی نیز کم می­ شود. در این حالت معیار قابلیت اطمینان نیز تأمین می­گردد.
شکل (۳-۱۳): تعیین اندازه بهینه سیستم ذخیره­ساز انرژی
در [۱۰] منابع تولید پراکنده، بارهای کنترل­پذیر و ذخیره­سازها به‌عنوان یک عامل در ریز شبکه هوشمند در نظر گرفته شده ­اند و ترکیب بهینه آن­ها از طریق نظریه مبتنی بر عامل­ها^[۶۲] مشخص شده است. ریز شبکه‌ها خود می­توانند به‌صورت متصل به شبکه سراسری و یا به صورت جزیره­ای کار کنند.در این مرجع چندین ریز شبکه کنار هم در نظر گرفته شده و برای تعیین ترکیب بهینه منابع هر یک از ریز شبکه­ ها از نظریه مبتنی بر عامل­ها استفاده شده است. این مسئله در شکل (۳-۱۴) نشان داده شده است.
شکل (۳-۱۴): ساختار مورداستفاده پیشنهادی مبتنی بر نظریه عامل­ها برای مدیریت منابع در چندین ریز شبکه
۳-۱۱- تفاوت کار انجام‌شده در این پایان نامه باکارهای گذشته
در این پایان نامه مسئله برنامه­ ریزی بهره ­برداری از منابع بادی، خودروهای برق ده قابل اتصال به شبکه و راه­کارهای مدیریت مصرف در محیط رقابتی صورت گرفته است. برای مدل­سازی عدم قطعیت استراتژیک بازیگران از تئوری بازی استفاده‌شده است. درصورتی‌که در کارهای قبلی عدم قطعیت استراتژیک بازیگران در سمت مصرف مدل­سازی شده بود.
علاوه بر این و با توجه به ماهیت تصادفی منابع بادی و همچنین عدم قطعیت بار، ذخیره­ساز انرژی به‌عنوان راه­کاری جهت افزایش انعطاف­پذیری منابع بادی و همچنین قابل‌کنترل بودن بار استفاده شده است که این مسئله به عنوان نوآوری دوم این پایان نامه مطرح می­باشد.
۳-۱۲-خلاصه و نتیجه ­گیری
در این فصل مسئله برنامه­ ریزی بهره ­برداری از منابع بادی، خودروهای برق ده قابل اتصال به شبکه و همچنین راه­کارهای مدیریت مصرف مورد مطالعه واقع شد. در این راستا ابتدا هر یک از این منابع و تأثیرات آن­ها در محیط رقابتی برق مورد مطالعه واقع شد؛ چرا که در این پایان نامه هدف برنامه­ ریزی بهره ­برداری در محیط رقابتی می­باشد.
بعد از انجام مطالعات و بررسی­ها، مروری جامع و کامل بر برنامه­ ریزی بهره ­برداری این منابع با تأکید بر راه­کارهای مدیریت مصرف صورت گرفت و تمایز کار این پایان نامه باکارهای قبلی نیز روشن گردید.
فصل چهارم
مدل­سازی برنامه­ ریزی بهره ­برداری با در نظر گرفتن منابع بادی، خودروهای برق ده و راه­کارهای مدیریت مصرف

شرکتهای مدیریت صادرات: این واسطه موافقت می نماید در ازای دریافت وجهی کلیه مراحل مربوط به صادرات، اعم از تبلیغات، تحقیقات، حمل و نقل و غیره را برای شرکتها انجام دهد.

سازمانهای تعاونی صادرات: یک سازمان تعاونی صادرات است و فعالیتهای صادراتی را به نمایندگی از طرف تولید کنندگان متعدد انجام می دهد(همان).
دیدگاه دوم:
در این دیدگاه صادرات به ۷ دسته تقسیم می‌شود کخ عبارتند از: صادرات قطعی، صادرات موقت، صادرات قطعی در حجم تجاری، صادرات قطعی غیرتجاری(صادرات چمدانی)، صادرات از طریق قرارداد(SWAP)، ترانزیت خارجی و صادرات مجدد.
الف) صادرات قطعی
عبارتست از خارج کردن کالا از قلمرو گمرکی کشور به منظور فروش استفاده یا مصرف در خارج از قلمرو گمرکی کشور. صادرات قطعی با توجه به مقررات صادرات و واردات از نظر عاملین آن می‌تواند از طریق بازارچه‌های مرزی و شرکتهای تعاونی مرزنشینان و تجار انجام گیرد. واحدهای تولیدی نیز می‌تواند از طریق خرید متقابل^[۴] و ورود موقت مواد اولیه نسبت به تهیه کالا و صادرات آن اقدام نمایند(اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی، ۱۳۸۸).
ب) صادرات موقت
عبارتست از خارج کردن کالا از قلمرو گمرکی کشور به منظور عرضه و نمایش در نمایشگاهها، تعمیر، تکمیل و فرآوری در خارج از قلمرو گمرکی کشور و سپس بازگرداندن آن به داخل کشور(همان).
ج) صادرات قطعی در حجم تجاری
برای حجم یا جنبه تجاری داشتن کالا معیار یا تعریفی مشخص نشده است. در ماده ۳ قانون صادرات و واردات آمده است که «مبادرت به امر صادرات و واردات کالا به صورت تجاری مستلزم داشتن کارت بازرگانی است» و در مورد ملاک تجاری بودن کالا بدین گونه شرح داده است که «کالاهایی که به تشخیص گمرک برای فروش، وارد یا صادر می‌گردد، اعم از این که به همان شکل یا پس از انجام عملیات تولیدی، تفکیک و بسته بندی، به فروش می‌رسد، تجاری تلقی خواهد شد»(همان).
د) صادرات قطعی غیرتجاری(صادرات چمدانی)
صادرات قطعی غیرتجاری از طریق پست و مسافر انجام می‌گیرد. در خصوص صادرات همراه مسافر به کشورهای مستقل مشترک المنافع که به گمرک ابلاغ شده به شرح زیر است:
ماده۱: توریستها و اتباع کشورهای مستقل مشترک المنافع که به جمهوری اسلامی ایران مسافرت می‌کنند مجاز خواهند بود، برابر مقدار ارزی که به سیستم بانکی کشور اظهار و اعلامیه ارزی دریافت داشته‌اند، اقدام به خروج کالاهای مجاز صادراتی به همراه خود از کشور نمایند(همان).
ماده ۲: مسافران ایرانی عازم کشورهای مستقل مشترک المنافع مجاز به خروج کالاهای مجاز صادراتی به همراه خود به میزان پانصد دلار می‌باشند. خروج کالا بیش از این مبلغ تنها زمانی مجاز است که با ارز منشاء خارجی و طبق اعلامیه ارزی بانکهای ایرانی صورت پذیرد( اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی، ۱۳۸۸).
ه) صادرات مجدد
صادرات مجدد عبارت است از «صدور کالاهایی که قبلا وارد شده است بدون فرآوری یا تغییر اضافی». چنان چه صادرات مجدد از طریق بنادر، مناطق آزاد یا انبارهای تحت حفاظت گمرک انجام گیرد، مشمول پرداخت حقوق گمرکی نخواهد بود. فرهنگ«وبستر»^[۵] صدور کالاهایی را که قبلا وارد یک کشور یا قلمروی جغرافیایی شده است، صادرات مجدد تلقی کرده است مشروط بر آن که جنبه عمده فروشی داشته باشد(صادقی و همکاران، ۱۳۹۱).
به کالاهای ترانزیتی یا شبه ترانزیتی تحت هیچ شرایطی عنوان«صادرات مجدد» اطلاق نمی‌شود. کالاهای شبه ترانزیتی اقلامی هستند، که مالک یا صاحب آنها شناخته شده نیست و این افراد تابعیت کشوری را که کالا در قلمروی آن قرار گرفته است دارا نیستند(همان).
و) ترانزیت خارجی
عبارت است از عبور کالای خارجی از کشور. کالاهای ایرانی که تشریفات صادراتی قطعی روی آن انجام شده و از کشور خارج شده است، چنان چه در ارسال به مقصد دیگری، لازم باشد که از سرزمین ایران عبور کنند، روی آنها نیز تشریفات ترانزیت خارجی انجام می‌شود. ممکن است کالای خارجی که از کشور عبور می‌کند، توسط یک بازرگان ایرانی از یک کشور خریداری شده و به کشور ثالثی فروخته شده باشد، که در این صورت عمل بازرگان«صدور خدمات بازرگانی» نام دارد، نه صدور کالا( اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی، ۱۳۸۸).
ز) صادرات از طریق قرارداد(SWAP):
به منظور صرفه جویی هزینه حمل و نقل و استفاده از فرصتهای صادراتی تولیدات یک واحد تولیدی داخلی از یک مرز کشور صادر می‌شود(مرز نزدیک یک واحد تولیدی) و نیازهای قسمتی از بازارهای داخلی به آن کالا با قیمت مناسب از مرز همجوار آن بازارها وارد می‌شود این امور با توجیه صرفه اقتصادی انجام می‌گیرد( زینال زاده، ۱۳۸۵).
۲-۲-۳- فرایند صادرات
فرایند صادرات را می‌توان به هشت مرحله تقسیم کرد(صادقی و کربلائی اسماعیلی، ۱۳۸۹):
مرحله مقدماتی: صادر کننده در قدم اول باید به اخذ کارت بازرگانی کد اقتصادی و ایجاد یک حساب ارزی بپردازد.
مرحله بازاریابی: انجام فعالیتهای بازاریابی از انتخاب محصول گرفته تا بسته بندی نحوه توزیع و تبلیغات در میان مرزهای متفاوت فرهنگی کاری دشوار و پر چالش است. هر شرکتی پیش از تصمیم به صادرات باید نکات زیادی را در نظر بگیرد. شرکت صادراتی باید اطلاعات لازم و کافی درباره محیط بازاریابی بین المللی به دست آورد تا امکان موفقیت خویش را بیشتر نماید.
اخذ قیمت از کمیسیون نرخ گذاری: در این مرحله ابتدا تولیدکنندگان در خواست خود را طی نامه‌ای به اداره کل صادرات ارسال می‌دارند که طی بررسی و کارشناسیهای لازم در آن اداره نرخ لازمه را تعیین کرده و جهت تصویب به کمیسیون نرخ گذاری مرکز توسعه صادرات ارائه می‌شود که بعد از تصویب نرخ مورد نظر، کمیسیون نرخ گذاری مجوز لازمه صدور کالا را طی نامهای به اداره گمرک اعلام میدارد.
مرحله مذاکرات تجاری و قرارداد: فرایند مذاکره مهارتی است که هر کارفرما و حتی فرد معمولی ممکن است همه روزه به کار گیرد. در تعریف این کار مذاکره عبارت است از جریان مداوم رفت و برگشت ارتباطات به منظور رسیدن به یک تصمیم مشترک. بدون برقراری ارتباط مذاکرهای وجود ندارد(فیشر و یوری، ۱۳۷۵).
اعتبار اسنادی: صادر کننده بعد از انجام مذاکرات و رسیدن به توافق باید پیش فاکتور را برای خریدار ارسال نماید، و بعد به دریافت اعتبار اسنادی صادراتی اقدام کند. از مواردی که در پیش فاکتور ذکر می‌شود نحوه پرداخت وجه و نوع وسیله حمل کالاست(صدور پروفرم، گشایش اعتبار توسط خریدار و دریافت اعتبار اسنادی توسط صادر کننده) نمونه‌ای از اعتبارات اسنادی است.
مرحله تشریفات قبل از گمرک: در این مرحله، مجوزهای لازم که بستگی به نوع کالا و مقررات کشورها دارد اخذ شده و با شرکت حمل و نقل قرارداد بسته می‌شود(اخذ مجوز لازم در صورت نیاز اخذ گواهی مبدا از اتاق بازرگانی، صدور فاکتور اخذ بیمه نامه و اخذ قرارداد با شرکت حمل و نقل)
مرحله تشریفات گمرکی: در این مرحله کالا به اماکن گمرکی وارد می‌شود، قبض انبار صادر و اظهار نامه گمرکی برای ترخیص کالا ارائه می شود.
مرحله تشریفات بعد از گمرک: در این مرحله بعد از آن که کالا از گمرک ترخیص شد به موسسه حمل مورد نظر تحویل داده می‌شود، و مراحل دریافت پول توسط صادر کننده و ارائه اسناد به خریدار انجام می‌گیرد. تحویل کالا به موسسه حمل، ارائه اسناد حمل به بانک در مورد اعتبارات اسنادی و ارسال اسناد حمل به خریدار از مراحل تشریفات می‌باشد(صادقی و کربلائی اسماعیلی، ۱۳۸۹).
شکل‏۲‑۱- فرایند صادرات
تلاش برای رسیدن به اهداف چشم انداز ۲۰ ساله و ایجاد ظرفیت های جدید در جهت توسعه صادرات غیر نفتی همواره از جمله راهبردهای بلند مدت کشور در عرصه اقتصادی در طول سال های اخیر بوده است. از مزایای صادرات غیر نفتی می توان به: ۱) رهایی از صادرات تک محصولی نفت و مستقل شذن از بازارهای سیاسی و اقتصادی، ۲) جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستائیان، کشاورزان و صنعتگران به شهرها و ۳) بهبود کیفیت تولید و قابلیت با توجه به امکان عرضه بیشتر اشاره نمود(توکلی و دهقانی سانیج، ۱۳۸۹).
انواع سازمان های دست اندر کار امر صادرات که می توانند در تسهیل و تسریع امر صادرات در کشورمان مؤثر باشند عبارتند از: اتاق بازرگانی، سازمان بازرگانی، گمرک، بانک ها، شرکت های بیمه، شرکت های حمل و نقل، شرکت های بازرسی، سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی، سازمان صنایع و معادن، سازمان جهاد کشاورزی، سازمان انرژی اتمی، شرکت پست و شرکت مخابرات. دستگاه های مذکور(پس از تولید کالا) فعالیت هایی را به منظور صدور محصول انجام می دهند که فعالیت های اداری- خدماتی نامیده می شوند(ناظمی و همکاران، ۱۳۹۰).
در یک تقسیم بندی کلی می توان صادرات را به دو بخشک بازاریابی و عقد قرارداد با مشتری و تهیه محصول و امور بازرگانی(ارسال محصول به مشتری) تفکیک کرد.
شکل‏۲‑۲- فرایند مبادله کالا، منبع: زینال زاده ۱۳۸۵
براساس شکل فوق، شماره گذاری ها ترتیب عمومی تعاملات میان بخش های مختلف دست اندرکار در فرایند مبادله محصول را نشان می دهند. ماهیت محصول مبادله شده، سیاست بنگاه های طرف معامله، سیاست های تجاری دو کشور، امکانات موجود در فرایند مبادله و شرایط خاص زمانی و مکانی می توانند ترتیبات مذکور را با تغییر مواجهه سازند. مطابق شکل، پس از تعامل میان خریدار محصول در کشور مقصد با فروشنده محصول در کشور مبدأ، فعالیت هایی نظیر ارسال مشخصات محصول قیمت آن، پروفورما و نمونه کالا، سفارش خرید و عقد قرار داد صورت می پذیرد(زینال زاده، ۱۳۸۵).
در ادامه این فرایند، به منظور تبادل ارز حاصل از صادرات، درخواست گشایش اعتبار توسط وارد کننده به بانک کشور خود ارسال می شود و به دنبال ارسال اعتبار اسنادی با بانک کشور صادر کننده از سوی بانک کشور وارد کننده، صادر کننده محصول با اطلاع از وصول اعتبار اسنادی توسط بانک مبدأ اقدام به تهیه کالا، انعقاد قرارداد حمل و تهیه مدارک لازم جهت صدور محصول می کند و با ارسال کالا به سمت مقصد توسط شرکت های حمل و نقل، تهیه اسناد مورد نیاز جهت دریافت وجه کالا و اخذ وجه مطابق قرار داد از سوی صادر کننده انجام می گیرد(ناظمی و همکاران، ۱۳۹۰).
بطور کلی عوامل مؤثر بر کمیت و کیفیت صدور محصولات غیر نفتی را می توان در دو دسته «موانع صادراتی در داخل کشور» و «موانع بین المللی» جای داد.
موانع صادرات در داخل کشور خود به سه دسته عوامل تحت عناوین«موانع درون بنگاهی» که به مسائلی مانند کیفیت عوامل تولیدی بنگاه اشاره دارد، «موانع اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، جمعیتی، طبیعی» که به مسائلی نظیر پدیده های طبیعی، عملکرد رقبا، مقررات اداری می پردازد و «موانع اداری- خدماتی» قابل تقسیم است. موانع اداری خدماتی صادرات به دیوانسالاری و هزینه های بنگاه در فرایند صادرات محصول پس از تولید اشاره می کند(ناظمی و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۳- نظریه‌های تجارت بین الملل
۲-۳-۱- نظریه مرکانتیلیستها
اولین نظریه ای که در تجارت بین الملل ارائه شده در اوسط قرن شانزدهم ودر انگلستان بوده است. براساس این نظریه، ذخایر طلا ونقره بعنوان پایه ثروت ملی و عامل تعیین‌کننده در برقراری مبادلات خارجی کشورها است. درآن زمان طلا ونقره وسیله پرداخت در تجارت خارجی محسوب می‌شد ودستیابی به آن از طریق صدور کالا میسر می گردید(حقیقی،۱۳۸۶).
مرکانتیلیستها طرفدار کنترل شدید دولت بر تجارت بودند. آنها سعی داشتند تا نشان دهند که اهداف کشورها در تضاد با یکدیگر قرار دارند. مطابق نظر مرکانتیلیستها ثروت یک کشور از روی موجودی فلزات قیمتی (به ویژه طلا)آن کشور اندازه‌گیری می شد. از دیدگاه آنان، پادشاه یک کشور می‌توانست به کمک طلا ارتش مجهز کند، وسایل وابزار خریداری نماید وناوگان مورد نیاز برای یکپارچه نگه‌داشتن قدرت خویش را فراهم کند و مستعمراتی به دست آورد. بنابراین به منظور جمع آوری طلا، کشور می‌بایستی صادرات خود را تشویق و واردات را محدود می‌کرد که در نتیجه تولید واشتغال ملی را بالا می برد( سالواتوره ۱۳۷۱، ۲۱).
لیکن ممکن است تمامی کشورها بطور همزمان در جهت افزایش صادرات و کاهش واردات چنین سیاستی را اعمال نمایند که در این صورت امکان مبادله بین کشورها دچار مشکل می‌گردد. بنابراین باید برخی از کشورها بعنوان کشورهای پیرامون، تحت استعمار قرار می‌گرفتند تا کشورهای استعمارگر بتوانند به اهداف خود دست یابند(حقیقی، ۱۳۸۶).
۲-۳-۲- نظریه مزیت مطلق
در مقابل نظریه مرکانتیلیستها، اقتصاددانان کلاسیک از زمان آدام اسمیت از تجارت آزاد بعنوان بهترین سیاست برای کشورهای جهان حمایت می‌کردند. البته استثنائاتی چون حمایت از صنایع با اهمیت از لحاظ دفاع ملی نیز وجود داشت که مشمول تجارت آزاد نمی‌شد.
آدام اسمیت (۱۷۷۶ میلادی ) نتیجه تحقیقات خود درمورد دلایل موفقیت بین المللی یک کشور در صنعتی خاص راتحت عنوان ((تئوری مزیت مطلق))در کتاب ثروت ملل ارائه کرد. بر اساس نظریه اسمیت، هر کشوری از طریق تجارت آزاد می‌تواند در تولید کالاهایی تخصص یابد که آنها را با کارایی بیشتری (به دلیل مزیت طبیعی نظیر مواد خام، آب و هوا و یا بدلیل مزیت اکتسابی نظیر تکنولوژی و مهارت)نسبت به سایر ملل تولید می کنند(در تولید آن دارای مزیت مطلق است) ودر مقابل، کالاهایی را وارد می‌کنند که آنها را با کارایی کمتری تولید می نماید( در تولید آن فاقد مزیت مطلق است). تخصصی که عوامل تولید در سطح بین الملل کسب می کنند، موجب افزایش تولید در جهان شده و منافع آن بین ملل طرف تجارت تقسیم می‌گردد. بنابراین، وی با رد دیدگاه مرکانتیلیستها، اعتقاد داشت که در تجارت آزاد مبتنی بر مزیت مطلق، یک کشور به زیان دیگر ملل منتفع نمی‌شود، بلکه همه کشورها بطور همزمان نفع خواهند برد(سالواتوره ۱۳۷۰، ۲۲).
نظریه اسمیت نیز نتوانست برای این سوال که ((اگر کشوری در تولید هیچ کالایی از برتری مطلق برخوردار نباشد آیا آن کشور از جرگه تجارت بین المللی خارج خواهد شد یا خیر؟))پاسخ نظری مناسبی ارائه دهد.

شکل(۱-۱۵): بلوک دیاگرام سیستم پردازش ارائه شده
از دیگر روش‌های ارائه شده برای ردیابی مولفه‌های متقارن می‌توان به‌کار تحقیقاتی دیگری اشاره نمود که در آن برای محاسبه مولفه‌های متقارن بر پایه استفاده از یک عملگر انرژی^[۲۱] جدید می‌باشد. این روش خیلی ساده، دقیق و نیاز به عملیات ریاضی خیلی پایین دارد و نیاز به هیچگونه تکرار ندارد. از دیگر مزیتهای عنوان شده در این زمینه می‌توان سادگی پیاده سازی دیجیتال روی DSP و میکروکنترلر را نام برد. بلوک دیاگرام روش پیشنهاد شده در شکل(۱-۱۶) نشان داده شده است.

شکل(۱-۱۶): بلوک دیاگرام روش پیشنهاد شده برای ردیابی مولفه‌های متقارن بر پایه اپراتور انرژی
فصل دوم
آشنایی با ادوات FACTS
۲-۱ مقدمه
سیستم‌های انتقال AC انعطاف پذیر که به FACTS معروف می‌باشند مفهوم و ایده جدیدی است که برای تقویت کنترل پذیری و توسعه ظرفیت انتقال شبکه‌ها، به‌کارگیری و استفاده از کنترل کننده‌ها و ادوات الکترونیک قدرت را توصیه و تشویق می‌نمایند. در واقع سیستم‌های FACTS قادر هستند که پارامترها و مشخصه‌ های خطوط انتقال مانند امپدانس سری، امپدانس شانت، زاویه فاز که بعنوان محدودیت اصلی بر سر راه افزایش ظرفیت شبکه عمل می‌نمایند، کنترل کنند. ایده اساسی که پشت مفهوم FACTS وجود دارد توانا نمودن سیستم انتقال از طریق فعال نمودن عناصر و اجزاء آن می‌باشد. در واقع FACTS دارای نقش اساسی در افزایش انعطاف پذیری انتقال توان و امنیت پایداری دینامیک سیستم‌های قدرت می‌باشد. تحت مدیریت و هدایت موسسه RPRI کاربرد FACTS در دست مطالعه می‌باشد و تعداد زیادی از کنترل‌کننده‌های FACTS هم اکنون ارزیابی و آزمایش شده‌اند در حالیکه تعداد دیگری از نظر مفهومی ‌بررسی و مطالعه گردیده ولیکن هنوز طراحی و ساخته نشده اند. کنترل‌کننده‌های FACTS که هم اکنون ساخته شده و به‌کار گرفته شده‌اند، که در این فصل به طور کلی به بررسی و تحلیل آنها پرداخته می شود.
۲-۲:معرفی جبران‌ساز توان راکتیو استاتیک ^[۲۲]
SVC یکی از مهمترین عناصر FACTS است که سالهاست به ‌دلیل مزیت فنی و اقتصادی در حل مساله دینامیک ولتاژ مورداستفاده قرار می‌گیرد. شکل (۲-۱) ساختمان SVC و مشخصه V-I آن ­را نشان می‌دهد.
شکل(۲‑۱): ساختمان SVC
SVC به‌صورت موازی به شبکه وصل می‌شود و همانطور که از شکل پیداست می‌تواند در دو مود راکتیو سلفی یا خازنی ظاهر شود. در جریان خازنی بزرگتر از Icmax، SVC به یک خازن تبدیل می‌شود و توان راکتیو آن به صورت تابعی از ولتاژ شبکه تغییر می‌کند. شیب نمودار V-I بین Icmax و Irmax معمولاً %۲ تا %۵ درنظرگرفته می‌شود.

۲-۲-۱ کاربردهای SVC

مهمترین کاربردهای svc عبارتند از :
تثبیت ولتاژ در شبکه ­های ضعیف
کاهش تلفات انتقال
افزایش ظرفیت انتقال توان
افزایش میرایی اغتشاشات کوچک
بهبود پایداری ولتاژ
حذف نوسانات توان

۲-۲-۲ رایج­ترین انواع SVC

رایج­ترین انواع SVC با توجه به عناصر به­کاررفته در ساختمان آن­ها به شرح زیر است:
راکتور کنترل تریستوری TCR^[23]
خازن سوییچ تریستوری TSC^[24]
راکتور سوییچ تریستوری TSR^[25]
خازن سوییچ مکانیکی MSC^[26]
در شکل (۲-۲) موارد فوق و نحوه اتصال آن­ها به سیستم انتقال نشان داده شده است. با تنظیم زاویه آتش تریستورها، SVC در مود راکتیو سلفی یا خازنی ظاهر می‌شود.
معمولاً حوزه تغییرات ولتاژ سیستم توسط SVC %5 لحاظ می‌شود. اغلب سه محل برای نصب SVC پیشنهاد می‌شود:
در مجاورت بارهای عمده و بزرگ (نواحی وسیع شهری)
نزدیک به بارهای حساس به ولتاژ
در مجاورت بارهای صنعتی
در واقع نصب SVC در سه محل مزبور بیشترین تاثیر را بر بارهای شبکه قدرت دارد. همان­طور که گفتیم اگر SVC به حد توان راکتیو خود نزدیک شود (مثلاً به Icmax )در شکل (۲-۱) به یک خازن ثابت تبدیل می‌شود و تولید توان راکتیو آن تابعی از ولتاژ شبکه می‌گردد. این پدیده از معایب SVC محسوب می‌شود.
شکل (‏۰‑۱): انواع SVC
۲-۳ معرفی و شبیه‌سازی جبرانساز استاتیک STATCOM
اساس عملکرد STATCOM مشابه کندانسور سنکرون است. از آنجا که در ساخت این وسیله از ادوات الکترونیک قدرت استفاده می‌شود به آن جبرانساز استاتیک می‌گویند.
مبدل­های به کاررفته در این جبرانساز توان راکتیو موردنیاز را بطور محلی (در محل اتصال STATCOM به شبکه) تأمین کرده و خروجی آن بطور پیوسته قابل تنظیم می‌باشد، به همین دلیل در مواردی که ولتاژ شبکه قدرت تغییرات وسیعی داشته باشد (در حالت بروز اغتشاش یا پس از رفع خطا) از این جبرانساز استفاده می‌شود.شکل (۲-۳) طرحی از STATCOM و مشخصه V-I آن­را نشان می‌دهد. تولید یا جذب توان راکتیو توسط مبدل منبع ولتاژ (VSC) با تنظیم ولتاژ Vref صورت می‌گیرد.
شکل (۲-۳STATCOM :( و مدار معادل الکتریکی آن

۲-۳-۱:کاربردهای STATCOM

مهمترین کاربردهای STATCOM به شرح زیر است:
کنترل دینامیکی ولتاژ
بهبود پایداری گذرا
حذف نوسانات توان در شبکه انتقال
کنترل توان حقیقی و راکتیو
۲-۳-۲ شبیه‌سازی STATCOM
ساختار اساسی یک STATCOM با کنترل ولتاژ بر پایهPWM در شکل (۲-۴) نشان داده شده است.حذف حلقه کنترل ولتاژ DC در این شکل بلوک دیاگرام اساسی یک کنترلر با روش کنترل فاز معمولی را نتیجه می‌دهد.
شکل(۲-۴): مدل پایداری گذرا STATCOM با کنترل ولتاژ PWM
معادلات دیفرانسیل مربوط به این مدل را می‌توان به صورت زیر نوشت:
(۲-۱)

زیاد

کم تا متوسط و زیاد اگر اختلاف V_in-V_out کوچک باشد.

بازده

کم، جایی که قطعات خنک می­شوند.

زیاد اگر میانگین بار و یا اختلاف V_in-V_out زیاد باشد.

تلفات توان

متوسط تا زیاد. معمولا به القاگر، دیود و خازن های فیلتر در IC دارند.

کم. معمولاً تنها به رگولاتور و خازن­های کنارگذر (bypass) با مقدار کم نیاز دارد.

پیچیدگی

متوسط تا زیاد. به دلیل قطعات خروجی.

کم

هزینه کلی

متوسط تا زیاد. به دلیل ریپل در نرخ سوئیچینگ.

کم. ریپل ندارد، نویز کمی دارد. بهترین حذف­کننده نویز است.

نویز / ریپل

یک تحلیل ریاضی داده شد که بوسیله آن می­توان مطمئن شد که مبدل­های DCبهDC ایزوله­نشده (کاهنده، افزاینده وکاهنده-افزاینده) هم در حالت CCM و هم در حالت DCM تحت همه شرایط عمل می­ کنند. مبدل رزونانسی DCبه DC مورد تحلیل قرار گرفت. سرانجام یک چارت که نشان­دهنده خانواده منبع تغذیه DCبهDC بود ارائه گردید.
فصل سوم
روش‌های کنترلی
۳-۱ مقدمه
کنترل فیدبک یک مکانیزم اساسی در سیستم‌هایی از قبیل مکانیکی، الکتریکی و بیولوژیکی است که برای حالت ماندگار آنها استفاده می شود. کنترل فیدبک ممکن است بر اساس استفاده از سیگنال‌های مختلف به منظور مقایسه مقادیر واقعی متغیرهای سیستم با مقادیر مطلوب آنها، به عنوان کنترل سیستم تعریف گردد.

در سالهای اخیر تئوری‌های کنترلی و کاربردهای آنها برای کنترل سیستم‌های الکتریکی در مسیر قابل توجهی توسعه داده شده‌اند. تحقیقات در این زمینه جذاب برای کنترل منبع تغذیه سوئیچینگ با هدف بهبود پایداری، کاهش حساسیت نسبت به اغتشاشات، بهبود بازده و همچنین با توسعه روش‌های کنترلی برای بهبود عملکرد سیستم انجام شده است]۳۴، ۳۵،۳۶، ۳۷، ۳۸، ۳۹[
چالش اساسی در ورای این مسایل ، نیاز به یافتن مناسب‌ترین روش کنترلی برای غلبه بر مشکلات اساسی زیر است.
غیر خطی بودن به دلیل قطعات غیر خطی در ساختار مبدل،
پایداری در حالت ماندگار و تحت نوسانات بار و خط،
دست یافتن به پایداری سیگنال بزرگ که اغلب برای کاهش پهنای باند مفید بوده و دوباره عملکرد مبدل را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کاربردهای این تکنیک‌ها در مبدل‌های DCبهDC مرتبه بالا، از قبیل توپولوژی‌های کیوک ، ممکن است با مشکلات اساسی در انتخاب پارامترهای کنترل و پایدارسازی همراه باشد.
کاستن از هزینه‌ها بوسیله کاستن از قطعات استفاده شده در مدارات کنترلی وکاهش EMI .
۳-۲ پایداری خطی و غیرخطی سیستم‌های کنترلی
طراحی کنترل کلاسیک برای سیستم‌های خطی استفاده می‌شود و می‌تواند همچنین در برخی از سیستم‌های غیرخطی نیز به طور موفقیت‌آمیزی مورد استفاده قرار گیرد. یک سیستم کنترلی می‌تواند به گونه‌ای طراحی شود که در مقابل نوسانات در پارامترهای سیستم همانند اندازه‌گیری خطا‌ها و اغتشاشات خارجی مقاوم باشد. بنابراین تکنیک‌های کلاسیک می‌توانند برای سیستم‌های خطی و همچنین برای شکل خطی سازی شده ی سیستم‌های غیر خطی نیز استفاده شوند. روش‌های کنترل کلاسیک نتایج خوبی را درنزدیک نقطه حالت ماندگار جایی که رفتار سیستم تقریباً خطی است ارائه می‌دهند.
در زیر، برخی از روش‌های کنترلی برای اندازه‌گیری پایداری داده شده‌اند]۵۰[
معیار پایداری روث ـ هرویتز
معیار پایداری نایکوئیست
روش دیاگرام بود
روش مکان هندسی ریشه‌ها^[۲۲]
نمودار نیکولز
با وجود اینکه روش روث هرویتزچگونگی تعیین پایداری مطلق را بطور نسبتاً جالبی ارائه می‌دهد، اما آن چگونگی بهبود طراحی را در نظر می گیرد. به علاوه، این روش هیچ گونه توصیفی از عملکرد تقریبی سیستم ارائه نمی‌دهد.
هنگام استفاده از روش‌های نایکوئیست و بود، توصیف سیستم مورد نیاز برای طراحی کنترل کننده،بر اساس اندازه و فاز پاسخ فرکانسی می‌باشد. این روش می تواند مفیدباشدزیرا پاسخ‌ فرکانسی می‌تواند به طور تجربی اندازه‌گیری شود و بر اساس آن تابع تبدیل می‌تواند محاسبه گردد.همچنین روش‌های حوزه فرکانس می‌تواند به سیستم‌هایی با نوع ساده غیرخطی با بهره گرفتن از روش تابع توصیف اعمال شود( البته با در نظر گرفتن معیار نایکوئیست).
برای طراحی با مکان هندسی ریشه‌ها،اساسا تابع تبدیل نیاز است.روش بلوک دیاگرام نیز برای بیان توابع تبدیل سیستم‌های پیچیده استفاده می‌شود.معمولا یک توصیف دقیق از دینامیک داخلی سیستم در طراحی کلاسیک نیاز نیست و تنها رفتار ورودی / خروجی (I/O) سیستم اهمیت دارد.
دیاگرام نیکولز یک تکنیک بسیار مفید برای بررسی پایداری و پاسخ فرکانسی حلقه بسته به یک فیدبک سیستم است.پایداری از یک نمودار مشخصه حلقه باز تعیین می گردد.به طور همزمان پاسخ فرکانسی حلقه بسته سیستم با بهره گرفتن از منحنی های تراز دامنه و شیب فاز حلقه بسته ثابت که بر روی نمودار فاز ـ بهره قرار داده شده‌اند، تعیین می‌شود.
متأسفانه کاربرد و طراحی روش های کنترلی خطی برای سیستم‌های چند متغیره و غیر خطی سر راست نمی باشد،مثلا سیستم‌هایی که در کاربردهای فضایی با بهره گرفتن از فرض خطی بودن و نیز در نطر گرفتن آنها به عنوان تک ورودی / تک خروجی در یک زمان خاص، طراحی می شوند،پاسخ مطلوبی نخواهد داشت.
تکنیک‌های کنترل مدرن در ابتدا برای سیستم‌‌های خطی مورد استفاده قرار گرفتند به سیستم‌‌های غیرخطی می‌تواند به وسیله ی روش لیانوف بررسی شود به طوریکه می‌توان به آسانی آن را روی سیستم‌های چند ورودی / چند خروجی (MIMO)^[23] ، نیز بسط داد.