خصوصیات و ویژگیهای فردی راننده همانند سن ، تجربه ، تحصیلات، سلامت روحی و جسمانی ،سوابق کاری و حرفه ای، عدم آشنایی با جاده ، نداشتن مهارت کامل ، بی توجهی به مقررات ، خستگی و خواب آلودگی، مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی (فرهنگ ترافیک، ۲۰۰۷).
بنابراین در این زیرمجموعه فاکتورهایی دسته بندی می شوند که مستقیماً و بلاواسطه، انسان در بروز سانحه رانندگی نقش اصلی را بر عهده داشته است.( وهاب زاده،۱۳۸۷)

۱-۶-۲- عامل جاده:
نقش مسیر و طراحی هندسی آن و داشتن علایم هشدار دهنده و کنترل کننده ترافیک ، یکی از عوامل مهم در وقوع تصادفات رانندگی است (گزارش انجمن جهانی جاده، ۲۰۰۳).
عوامل موثر مربوط به جاده را بطور کلی می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد:
عوامل مربوط به طرح هندسی جاده و نواقص فنی همانند: پیچ های تند، عرض حداقلی، وجود مانع دست انداز، دید کمتر، نداشتن استاندارد لازم، شیب راه ، قوسها .
عوامل مربوط به علایم هشدار دهنده و تجهیزات کنترلی جاده و حریم راه ها .
سایر عوامل موجود در جاده .
۱-۶-۳- عامل محیط:
منظور عوامل بیرونی تاثیرگذار بر شرایط و کیفیت رانندگی در جاده ها است مثل شرایط جوی- هوای نامساعد- برف و یخبندان ، مه گرفتگی و … (فرهنگ ترافیک، ۲۰۰۷).
بروز برخی تصادفات رانندگی به میزان قابل توجهی به شرایط جوی در لحظه تصادف مربوط است. این تنها عاملی است که در کنترل نبوده ولی بهبود عوامل دیگر، می تواند به میزان قابل قبولی تأثیر عوامل طبیعی در تصادفات رانندگی را کم رنگ کند. مشخصات آب و هوایی و عوامل طبیعی در تصادفات رانندگی نقش بسزایی دارند. نور خورشید از عوامل تأثیرگذار بر تصادفات رانندگی است. در ساعات اولیه و پایانی روز با توجه به زاویه تابش، نور خورشید موجب کاهش دید رانندگان شده و بسیاری از آنان را دچار مشکل می کند. لغزندگی معابر بر اثر بارندگی و سرما از عوامل طبیعی دیگر است که در افزایش تعداد تصادفات و خسارت های جانی و مالی آن بسیار مؤثر است. شرایط مختلف جوی مانند بارش باران، ریزش برف و مه گرفتگی جاده از طریق ایجاد اثرات نامطلوب بر روی سطح جاده از قبیل لغزندگی و یخ زدگی معابر بر روی شدت و تعداد تصادفات رانندگی تأثیرگذار می باشد( پاک گوهر، ۱۳۸۶).
۱-۶-۴-عامل خودرو:
وسیله نقلیه به عنوان پایه ایجاد حرکت در شبکه حمل و نقل، نقش انکارناپذیری در شکل گیری و نیز کیفیت بهره برداری از سیستم حمل و نقل جاده ای دارد. به همین ترتیب، کارکرد وسیله نقلیه در شکل گیری حوادث جاده ای بسیار مؤثر است. نقص فنی وسیله نقلیه و استفاده نادرست از آن می تواند در ایجاد حوادث یا تشدید حادثه ایجاد شده توسط عوامل دیگر تأثیرگذار باشد.
بررسی های آماری و مطالعات به عمل آمده نشان می دهد که تنها یک سوم از وسایل نقلیه در حال تردد در کشور دارای حداقل استانداردهای ایمنی و فنی قابل قبول هستند و دو سوم آنان به خاطر اشکالات فنی، نقص شدید در سیستم های روشنایی، لاستیک ها و دیگر نواقص در حقیقت نبایستی بر روی جاده حرکت کرده و از نظر ایمنی برای رانندگان، سرنشینان، عابران و سایر استفاده کنندگان از تسهیلات ترافیکی، خطرناک هستند. آمارهای موجود ثابت کرده است، دو عامل فرسوده بودن لاستیک ها و نقص سیستم ترمزها، درصد قابل توجهی از تصادفات رانندگی را که عامل وسیله نقلیه در ایجاد آن مؤثر بوده، به خود اختصاص داده است. همچنین تعداد قابل توجه وسایل نقلیه فرسوده و بالا بودن سن متوسط آن ها در شبکه فعال ترافیکی شهری یکی از عواملی است که موجب بروز تصادفات می شود. در حالی که در بیشتر نقاط دنیا سن قانونی وسایل نقلیه ده سال است، اما در کشور ما به جز سال های اخیر روند قانونمندی برای تعیین سن فرسودگی وسایل نقلیه وجود نداشته است. از این رو در شبکه ترافیکی، وسایل نقلیه با سن بالای ۳۰ سال نیز می توان یافت. براساس آمارهای موجود عمر متوسط وسایل در کشور حدود ۱۶ سال و عمر وسایل نقلیه سبک بین ۱۴ تا ۱۵ سال است. بنابراین، تردد وسایل نقلیه فرسوده علاوه بر اینکه ممکن است باعث بروز سوانح رانندگی گردد، آلودگی محیطی، اتلاف انرژی (سوخت) و آثار تخریبی بر جاده را نیز در بر خواهد داشت. شرایط نامناسب وسایل نقلیه باری و مسافری مانند اتوبوس های بین شهری از نظر وضعیت فیزیکی و مکانیکی این وسایل باعث ایجاد بسیاری از تصادفات رانندگی می شود ( بهروزی،۱۳۹۱) .
لذا در مجموع این مولفه ها بیشتر نقص فنی و عملکردی خودرو را شامل می شود. همانند فرسودگی خودرو، نقص سیستم فرمان ، روشنایی خودرو –فرسودگی لاستیک –نقص ترمز و … (آیین نامه ایمنی راه،۱۳۹۰).
۱-۶-۵-تصادف
در قوانین و فرهنگ ترافیک، تصادف برابر است با برخورد حداقل یک وسیله نقلیه با وسایل نقلیه دیگر به عبارتی دیگر در فرهنگ نوین ترافیک همه اجزاء دخیل در امر ترافیک می توانند عامل تصادف باشند (آیین نامه ایمنی راه،۱۳۹۰) .
در قوانین موجود وبرای راحتی درک مفاهیم مرتبط ، تصادف را اینگونه معرفی می کنند: هر گاه حداقل یک وسیله نقلیه موتوری با یک وسیله نقلیه دیگر برخورد کند تصادف رخ داده است. تصادف به اقسام زیر تقسیم می شود: (مدیریت ایمنی راه، ۱۳۸۵).
تصادف خسارتی :
که در آن بر اثر حادثه رانندگی فقط به وسایل نقلیه خسارت مالی وارد می شود.
تصادف جرحی :
تصادفی است که علاوه بر خسارت مالی حداقل یکی از رانندگان ویا سرنشینان ویا عابرین پیاده ویا احشام، مجروح و مصدوم می شوند .
تصادف قتلی(فوتی) :
در تصادفی که حداقل یکی از رانندگان ویا سرنشینان ویا عابرین ویا راکبین موتور و دوچرخه در اثر شدت تصادف، جان خودشان را از دست می دهند را تصادف قتلی گویند .
فصل دوم
مروری بر تحقیقات انجام شده
۲-۱- مبانی نظری:
طی چند دهه گذشته مطالعات متعددی در زمینه سنجش دیدگاه ها و ادراکات متخصصان در زمینه عوامل تاثیر گذار برتصادفات جاده ای درسطح جهان(روندمو^[۴]،۲۰۰۲؛ روتلا^[۵]،۲۰۰۴؛ میلز^[۶]، ۲۰۰۳؛ متیو و نوریس^[۷]،۲۰۰۲؛ پارکر^[۸]، ۱۹۹۷؛ مارتینز،^[۹] ۱۹۹۸) صورت گرفته است. اولدیر و اسپایسر عقیده دارند که حوادث رانندگی را میتوان پیامد وضعیتی دانست که سه عامل راننده، محیط و وسیله نقلیه در آن سهیم هستند.استفاده کنندگان از راه(انسان) مسئولیت مستقیم و غیر مستقیم۹۵ درصد تصادفات را بر عهده دارند.
شینار عقیده دارد که در اغلب حوادث رانندگی علت اصلی رفتار انسان بوده است. در این زمینه هم مطالعاتی صورت گرفته است. برای نمونه براساس اطلاعات در دسترس در اکثر کشورهای جهان بیش از یک سوم تصادفات جاده ای در اثر سرعت نامناسب وسایل نقلیه روی می دهد (معاونت حمل و نقل و دفتر ایمنی و ترافیک، ۱۳۷۸). این مطالعه در مورد کشور ایران رقم مشابهی در حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد را نشان می دهد (شرکت مهندسین مشاور ارگ، ۱۳۷۸).
همچنین با توجه به تحقیقات مجتمع جهانی راه (پیارک) که برگرفته از نتایج مطالعات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه عضو خود می باشد به شرح ذیل عامل انسانی را گزارش نموده است. به گونه ای که در روزهای بارانی تعداد تصادفات ۳۰ درصد بیشتر از روزهای بدون بارانی است. با این وجود نقش اقلیم در بالا بردن ضریب ایمنی جاده ها برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ در انگلستان به هنگام برنامه ریزی جاده ای ترانزیتی پتین M6₂ بین لیورپول و هال مطرح شد و این موضوع باعث شده که عامل اقلیم را به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در ایمنی حمل و نقل در برنامه ریزی جاده ای مورد بررسی قرار دهند (محمدی، ۱۳۸۵).
مطالعات انجام یافته داخلی در زمینه بررسی و شناخت عوامل تأثیرگذار و عمدتاً اثرات مولفه های طبیعی بر امر تصادفات بوده است و از بین عوامل طبیعی بیشتر عوامل اقلیمی مد نظر محققین واقع شده است. حبیبی نوخندان برای اولین بار به صورت خاص در جاده هراز و فیروز کوه بین تهران و مازندران به توزیع زمانی و مکانی یخبندان و اثرات آن در حوادث و تصادفات جاده ای پرداخته و به این نتیجه رسیده که شیب جاده نقش فزاینده در بروز تصادفات جاده ای دارد. نکته مهم از نظر مدیریتی این است که در پاییز با بارش برف و عدم شروع عملیات راهداری زمستانه در مناطق مرتفع جاده رانندگان بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند (محمدی و محمودی، ۱۳۸۵). بررسی دیگری که در قالب یک مقاله علمی در استان چهارمحال و بختیاری انجام شده، نشان می دهد که میزان تصادفات در شرایط خوب جوی نسبت به شرایط بد بالاتر می رود که خود معلولی از بسته شدن راه ها و کم شدن تردد است. مهم ترین عامل طبیعی و اثرگذار در بروز تصادفات جاده ای در این استان زمان بارش است که ۹/۳۳ درصد تصادفات را به خود اختصاص داده است ( سامانی، ۱۳۷۸).
در یک مطالعه دیگر توسط کرمی (۱۳۸۱). نقش عوامل اقلیمی در بروز حوادث جاده ای در محور فیروزکوه با استفاده GIS مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق رابطه بین توزیع تصادفات و پدیده های اقلیمی از جمله بارش برف و باران، یخبندان و مه مورد بررسی قرار گرفته و به نتایج زیر دست یافته است:
- بهمن ماه دارای بیشترین تعداد روزهای یخبندان و با تعداد ۱۱۵ مورد تصادف بیشترین فراوانی را داشته است؛
- دی ماه هم از نظر تعداد روزهای بارانی دارای بیشترین فراوانی بوده که تعداد ۳۵ فقره تصادف را در پی داشته است؛
- تعداد ۴۲ فقره تصادف هم در شرایط مه آلود بودن اتفاق افتاده است (کرمی، ۱۳۸۱).
یافته های تحقیق دیگری که توسط محمودی و محمدی در سال ۱۳۸۵ با عنوان تأثیر پدیده های اقلیمی بر تردد و تصادفات در جاده سنندج- همدان صورت گرفته نشان می دهد که از بین عوامل اقلیمی تندبادها، یخبندان و ریزش برف، مه در بروز تصادفات نقش عمده ای دارد.
در بخش حمل ونقل انتخاب و اولویت بندی اقدامات کاهنده تصادفات از اساسی ترین مراحل سیستم مدیریت ایمنی راهداری است. این کار عموماً به کمک تعدادی از روش های نظری که عوامل عمده موثر در وقوع تصادفات را بصورت ساده و قابل فهمی مدلسازی می کند صورت می گیرد. روش های نظری متعددی تاکنون در برنامه های مدیریت ایمنی راه مورد استفاده قرار گرفته اند که مهمترین و کاربردی ترین آنها به مثلث E3 ، معادله صدمات گانارسون و ماتریس هادون معروف می باشند. این روشها بر اساس شناسایی عوامل عمده موثر در تصادفات و روابط بین آنها پایه ریزی شده اند که در ادامه بطور اجمالی به آنها پرداخته می شود.
۲-۱-۱- مثلث E3 :
این مثلث که بر پایه سه جزء اصلی سیستم حمل و نقل جاده ای(انسان، وسیله نقلیه و راه ) ابداع شده است به سه عامل موثر در تامین ایمنی یعنی: ۱- مهندسی(مهندسی راه و وسیله نقلیه) ۲- آموزش (آموزشهای حرفه ای کوتاه مدت ، تحصیلات ترافیکی) و ۳- اعمال قوانین اشاره داشته و معتقد به ارتباط مثلثی شکل بین این سه عوامل می باشد (نمودار ۲-۱).
بر مبنای این روش موفقیت اقدامات کاهنده تصادفات به ارتباط محکم و منسجم این سه عامل بستگی داشته و خدشه در هر یک از رئوس آن به فروپاشی و در نتیجه شکست این اقدامات می انجامد. بنابراین اقدامات ارائه شده در برنامه های مدیریت ایمنی راه باید ارتباط و ویژگیهای این سه رأس مثلث را مورد توجه قرار داده و بر این اساس مورد ارزیابی قرار گیرند. گر چه در سالهای اخیر E چهارمی تحت عنوان «تشویق، خدمات اضطراری و ارزیابی» به این سیستم اضافه شده است، اما این سیستم فقط بیان کننده رابطه بین عوامل اصلی موثر بر ایمنی راه بوده و قادر به ارزیابی اقدامات ماقبل و مابعد و نیز تعیین میزان کاهش تصادفات بر اثر اجرای اقدامات اصلاحی نمی باشد.( علیپور،۱۳۸۹)
نمودار ۲-۱ مثلث E3
۲-۱-۲- ماتریس هادون:
این ماتریس که توسط مهندس و فیزیکدانی بنام ویلیام هادون^[۱۰] ارائه شده دارای دو محور می باشد: محور قائم که مربوط به اجزای مختلف سیستم ایمنی (انسان ، وسیله نقلیه، و محیط) بوده و محور افقی که سه مرحله تصادف یعنی قبل، حین و بعد از وقوع تصادف را نشان می دهد. با تلاقی این دو محور ماتریسی با ۹ خانه تشکیل می شود که هر یک از این خانه ها فهرستی از عوامل بوجود آورنده تصادف را تشریح می نماید(جدول۲-۱).
گرچه با این روش می توان منابع عمده خطاها یا ضعف های طراحی را شناسایی و یا فهرستی از اقدامات کاهش تصادفات را برای برنامه های مربوط به مدیریت ایمنی راه تنظیم و ارائه نمود اما این روش نیز مانند E3 فاقد توان ارزیابی اقدامات و پیش بینی تصادفات بر اثر اجرای این مقدمات بوده و به همین جهت یک مدل تشریح کننده وضعیت ایمنی محسوب می شود.
جدول ۲-۱ ماتریس هادون

ص ۱۶۴) با وجود این ویژگی، گروهی از شاعران جنگ، ضمن اعتقاد به نو آوری و کوشش برای طراوت زبان، نسبت به ابزار و شیوههایی که قلههای پیشین غزل به کارگرفتهاند، بی توجه نماندند و کوشیدند تا از صنایعی چون جناس، مراعات نظیر، اغراق، متناقضنما و ایهام استفاده کنند؛ البته دغدغهی نو آوری و پرهیزاز تکرار، غالباً مانع از این بود که این صنایع به تکلّف و تصنّع بر شعر تحمیل شوند.«صنایع شعر این دوره، به تبع ساخت و بافت زبان به گونهای درخور تازگیهای شعر این گروه، مورد استفاده قرار گرفته است.» (باقری و محمدی، ۱۳۷۲، صص ۲۵-۲۱) زکریا اخلاقی در بیت ذیل برای بیان مفهوم خود از صنعت تناسب استفاده کرده است:

ترکیب سازی، از جمله اساسیترین نوآوریهای غزل جنگ است. واژگان این نوع غزلها، صلابت خاصی دارند و به گونهای که میتوان گفت در بعضی موارد واژه ها تغزلی نیستند. ضمیر جمع نیز، در غزلهای جنگ بسیار به کار رفته است. با تلفیق حماسه و عرفان، تعبیرات و اصطلاحات عرفانی در غزلیات حماسی- عرفانی جنگ نمود خاصی یافت؛ چنان که بسامد واژگان و ترکیباتی چون شوق، جذبه، تجلّی، باده، بوستان، ملکوت، نغمهی حزن و وادی حسرت قابل توجه است.
سوگ سرودهها، از بهترین غزلهای جنگ هستند، که در رثای شهدا سروده شدهاند. در اغلب این سوگ سرودهها «شهادت» به عنوان حماسهای باشکوه، ظهور پیدا میکند و شهید نیز، به جای محبوب غزلهای کهن مینشیند. این قبیل از اشعار، از عاطفه سرشارند و لطافت خاصی دارند. شاعر در این سوگ سرودهها خود را متهم میکند و از ماندن خود ناراحت است؛ مانند:

- مثنوی
یکی از پویاترین قالبهای شعر دفاع مقدّس ، مثنوی است، که تحوّلات زیادی داشته است.
مثنویهای جنگ گاه در شکل ساده و روان بر زبان شاعران جاری شده و گاه در شکلی خشن و استوار نمایان گشته است. خاستگاه این نوآوری، درآثار بعضی که فقط مثنوی را تجربه کرده اند، تنها در محدودهی کلمات و تعبیرات قابل جستوجوست. «شاعرانی از قبیل محمد رضا عبدالملکیان و سلمان هراتی در معدود مثنویهای خود از ویژگیهای زبان آشنای خویش دور نماندند و نوذر پررنگ نیز در مثنوی ساقی نامهی خود گاه تصویرهای حماسی و لحظهای به دست داد.» (ترابی، ۱۳۷۵، ص ۲۲۲)
«حسن حسینی، یوسفعلی میر شکاک، صدیقه ومسقی و پرویز بیگی حبیب آبادی در مثنوی های خود به اقتضای قالب، مایه های داستانی، تاریخی و اندیشهای این دوران را باز تاباندند و در برخی از این مثنویها، به ساختار حماسی و اسطورهای نزدیک شدند.» (قبادی، ۱۳۷۹، ص ۴۵)
علی معلم و احمد عزیزی بیش از دیگران به مثنوی پرداختهاند. مثنویهای علی معلم از یک سو ریشه در شعر کهن و زبان پر صلابت قصیده سرایان سدههای چهارم و پنجم دارد و از دیگر سو، توجه به حیات وحرکت زبان و تعابیر نو «امّا مهمّترین ویژگی مثنویهای او را میتوان رنگ حماسی- عرفانی آن دانست که شعر او را از دیگر مثنوی سرایان متمایز کرده است.» ( میر جعفری، ۱۳۷۶، ص ۱۰۴)
در اشعار احمد عزیزی، تصویرهای نو و تخیّل برانگیز بسیار است و ترکیبهای تازه در شعر او نقش خاصی دارد. استفاده از تعابیر قرآنی و دینی هم چون، اسطورههای دینی و تاریخی از ویژگیهای مثنویهای اوست. احمد عزیزی در اشعار خود نیز از طبیعیت و زیباییهای آن غافل نمیماند:

علاوه بر شعرای مذکور، مشفق کاشانی، قادر طهماسبی، حمید سبزواری، محمود شاهرخی، حسین اسرافیلی ، علیرضا قزوه، ساعد باقری و مهرداد اوستا نیز، از این قالب برای توصیف و شرح موضوعات و مضامین جنگ سود جستهاند.
- غزل مثنوی
«گاه شاعر در میان مثنوی، ابیاتی را به صورت مصرّع میآورد که بدان غزل مثنوی گویند. این امر در تاریخ ادبیات ما بی سابقه نیست.» (ر.ک: رستگار فسایی، ۱۳۷۳، صص ۴۷۰-۴۶۲) غزل مثنوی در شعر جنگ رواج چندانی ندراد؛ امّا آنچه این قالب را از غزل مثنویهای پیشین متمایز میسازد، «این است که فضای ابیات غزل، در غزل مثنویهای جنگ با مثنوی یکسان است؛ درحالی که در گذشته، ابیاتی که در قالب غزل میآوردند کاملاً حال و هوای غزل را داشت و اگر غزل از کل منظومه جدا میشد، نه تنها به بافت منظومه لطمهای نمیزد؛ بلکه شعر جدا شده نیز به عنوان یک غزل مستقل قابل قبول بود.» (میر جعفری، ۱۳۷۶، ص ۱۰۹) محمد حسین جعفریان، دلتنگی و تحسر خود را برای یاران، چنین بیان میکند:

۴-۱- مقدمه
برای انتقال یک سیگنال نوری در طول یک فیبر نوری بخاطر جبران تلفات فیبر توان سیگنال ورودی باید افزایش یابد. از طرفی دیگر چون پراکندگی بریلوین در چند میلی وات از توان پمپ در یک فیبر نوری رخ می‌دهد، بنابراین بیشینه توان انتقالی بشدت محدود می شود. از اینرو این اثر به طور کلی در انتقال سیگنال در سیستم های مخابرات نوری اختلال ایجاد می کند. بنابراین به طور معمول سعی می شود SBS در شبکه‌ها و ادوات نوری ایجاد نشود [۳۰]-[۲۸].

با این وجود در طول چنده دهه اخیر کاربردهای زیادی که در آنها از خواص SBS استفاده شده است مورد بررسی قرار گرفته اند.
در این فصل ابتدا فرایند بوجود آمدن پدیده پراکندگی بریلوین در فیبرنوری را توضیح می دهیم و عوامل اصلی بوجود آورنده را معرفی می کنیم. در قسمت سوم پراکندگی بریلوین خود برانگیخته را توضیح می دهیم و با بهره گرفتن از معادله حرکت موج آکوستیک و معادله حرکت موج نور در محیط نوری معادله دیفرانسیل موج های پراکنده شده را بدست می آوریم. در قسمت چهارم این فصل پراکندگی بریلوین برانگیخته شده را معرفی می کنیم و همانند قسمت سوم معادله دیفرانسیل توصیف کننده این پدیده را بدست می آوریم و با بهره گرفتن از آن طیف بهره و فاز بریلوین را برای دو حالت، وقتی که پمپ تک فرکانس باشد و برای حالتی که پمپ طیف گوسی داشته باشد، بدست می آوریم. در انتها توان آستانه بریلوئن و ضریب تقویت بریلوئن را برای فیبر نوری تک مد استاندارد بدست می آوریم.
۴-۲- تئوری و روش ایجاد پراکندگی بریلوین و عملکرد آن
پراکندگی بریلوین براساس برهم کنش تابش یک موج نور به اندازه کافی قوی (پمپ) با یک محیط نوری (مثل فیبر نوری) بوجود می‌آید. تغییرات چگالی داخل فیبر نوری بواسطه حرکات گرمایی ملکول های فیبر باعث می‌شود که یک قسمت از موج تابشی در جهت خلاف باز تابش بشود. موج باز تابش شده را موج استوکس^[۴۱] می گویند. موج استوکس تداخلی، توسط پدیده Electrostriction منجر به مدولاسیون چگالی محیط به صورت پریودیک می شود. این مدولاسیون چگالی را می‌توان به عنوان مدولاسیون ضریب شکست در نظر گرفت که مانند یک Bragg grating (توری براگ) عمل می‌کند. این فرایند ادامه پیدا می‌کند و توان بیشتر از پمپ باز تابش شده و به موج استوکس انتقال می یابد. اگر دلیل مدولاسیون چگالی فیبر خود پمپ باشد به آن پراکندگی بریلوین برانگیخته^[۴۲] می‌گویند. مدولاسیون چگالی محیط را می‌توان موج آکوستیک یا فونون‌های آکوستیک نامید، چونکه این تغییرات چگالی با سرعت صوت در جهت پمپ منتشر می‌شوند. از طرفی دیگر، بخاطر سرعت نسبی بین پمپ و موج آکوستیک، با توجه به اثر دوپلر فرکانس موج استوکس نسبت به فرکانس پمپ تغییر می‌کند، که به مقدار این تغییر فرکانس،فرکانس بریلوین^[۴۳] می‌گویند‍[۳۱].
SBS را می توان نتیجه برهم کنش سه موج جفت شده در نظر گرفت موج استوکس، موج آکوستیک و پمپ. فرایند پراکندگی نیازمند برقراری قانون حفظ انرژی و حفظ مومنتم برای برهم کنش این سه موج می‌باشد .بنابراین، در یک فیبر نوری فرکانس پمپ ، فرکانس استوکس و فرکانس آکوستیک توسط رابطه زیر با هم مرتبط هستند.
(۴-۱)
از رابطه (۴-۱) می توان فهمید که فرکانس موج استوکس به اندازه فرکانس موج آکوستیک کوچکتر از فرکانس پمپ می باشد. بنابراین فرکانس موج آکوستیک برابر، فرکانس بریلوین می باشد که با بهره گرفتن از رابطه زیر بدست می آید [۶].
(۴-۲)
دراین رابطه سرعت صوت در مواد می‌باشد و n ضریب شکست محیط و طول موج پمپ می‌باشد. برای مثال فرکانس بریلوین برای مقادیر استاندارد یک فیبر سیلیکایی:
برابر می باشد. علاوه بر متغییرهای رابطه (۴-۲)، فرکانس بریلوین به پارامترهای بیشتری بستگی دارد، مانند: نوع فیبر، ناخالصی هسته فیبر، دمای محیط و غیره…
می توان بجای موج استوکس ایجاد شده توسط پمپ، یک سیگنال از انتهای فیبر در جهت مخالف پمپ با همان فرکانس موج استوکس اعمال کرد. در این حالت اگر توان پمپ کوچکتر از مقدار توان آستانه بریلوین^[۴۴] باشد، درنتیجه فقط دو ناحیه به نام های، ناحیه تقویت بریلوین و ناحیه تضعیف بریلوین در داخل فیبر ایجاد می شود. اگر به اندازه فرکانس را کاهش دهیم وارد ناحیه تقویت بریلوین (باند استوکس) می شویم و اگر به اندازه افزایش دهیم وارد ناحیه تضعیف (باند آنتی استوکس) می شویم. در این ناحیه ها سیگنال در جهت مخالف انتشار یافته می تواند بترتیب تقویت یا تضعیف شود. در ناحیه تقویت، توان از پمپ به سیگنال (موج استوکس) منتقل می‌شود و در ناحیه تضعیف، برعکس توان از سیگنال به پمپ منتقل می‌شود [۳۲].
۴-۳- پراکندگی بریلوین خود برانگیخته^[۴۵]
همانطور که در بالا بیان شد پراکندی بریلوین در محیط نوری بواسطه موج آکوستیک بوجود می آید. اگر این موج آکوستیک توسط حرکت گرمایی ملکول های ماده بوجود آمده باشد به آن پراکندگی بریلوین خود برانگیخته می گویند. بنابراین برای بررسی این پدیده ما باید رابطه بین موج آکوستیک و موج نوری را در محیط نوری بدست آوریم. برای این منظور ابتدا انتشار یک موج آکوستیک را در یک محیط بررسی می کنیم و نحوه انتشار آن را در محیط بدست آورده و سپس خواصی از محیط که توسط آن تغییر می کند را بدست می آوریم. برای بدست آوردن نحوه انتشار موج فشار (میدان آکوستیک)، معادله حرکت موج فشار را به صورت زیر تعریف می کنیم ]۳۳[ :
(۴-۳)
پارامتر ضریب میرایی موج فشار است و v سرعت صوت است که با بهره گرفتن از متغییرهای ترمودینامیکی به صورت زیر تعریف می شود[۵۴]:
(۴-۴)
در اینجا p فشار و چگالی را نشان می دهند و علامت S به معنی انتروپی^[۴۶] ثابت می باشد.
به‌عنوان یک جواب معادله (۴-۳)، انتشار موج در یک محیط آکوستیک را به‌صورت زیر درنظر می‌گیریم [۱۴]:
(۴-۵)
با جایگذاری این جواب در معادله (۴-۳) پارامترهای و q به صورت زیر بدست می آید:
(۴-۶)
حال می خواهیم میدان پراکنده شده از یک اشعه نور توسط موج آکوستیک در یک محیط نوری را بدست آوریم. ابتدا فرض می کنیم که میدان نور تابشی به صورت زیر تعریف می شود:
(۴-۷)
همچنین انتشار یک موج نوری در یک محیط نوری توسط معادله زیر بیان می شود [۱۹]:
(۴-۸)
که می توان پلاریزاسیون محیط را به صورت زیر بیان کرد [۱۹]:
(۴-۹)
که فشار افزایشی را نشان می دهد و^[۴۷] و^[۴۸] با بهره گرفتن از روابط زیر تعریف می شوند [۱۹]:
(۴-۱۰)
(۴-۱۱)
مولفه های انتشاری فشار ایجاد شده توسط گرما را به صورت زیر تعریف می کنیم:
(۴-۱۲)
با ترکیب معادلات (۴-۷) تا (۴-۱۲) معادله موج پراکنده شده به صورت زیر بدست می آید:
(۴-۱۳)
در سمت راست رابطه (۴-۱۳) اولین جمله منجر به پراکندگی استوکس^[۴۹] و دومین جمله منجر به پراکندگی آنتی استوکس^[۵۰] می شود.
۴-۴- پراکندگی بریلوین برانگیخته شده در فیبر نوری
در قسمت قبل پدیده پراکندگی بریلوین خودبرانگیخته را بررسی نمودیم. همانطور که بیان شد این پدیده توسط نوسانات گرمایی در چگالی محیط بوجود می آید. در مقابل اگر این نوسانات در ماده توسط حضور یک میدان نوری بوجود آید فرایند پراکندگی بریلوین برانگیخته شده خواهیم داشت.
پراکندگی بریلوین برانگیخته شده (SBS) در یک فیبر نوری می تواند به عنوان واکنش بین سه موج توصیف شود، موج آکوستیک ایجاد شده، پمپ و موج استوکس منتشر شده در جهت مخالف.
حال رفتار غیرخطی بین این سه موج را بررسی می کنیم. ما میدان نوری در محیط را به صورت بیان می کنیم. و به صورت زیر بیان می شوند [۱۹]:
(۴-۱۴)
(۴-۱۵)
و موج آکوستیک را بر حسب توزیع چگالی محیط به صورت زیر تعریف می کنیم [۱۹]:
(۴-۱۶)
که در اینجا فرکانس آکوستیک به صورت و عدد موج آن با تعریف می‌شوند. که توسط رابطه با هم مرتبط هستند. در این رابطه سرعت صوت در محیط می باشد. موج های نوری جفت شده در رابطه (۴-۱۴) و (۴-۱۵) توسط معادلات نوری زیر در محیط توصیف می شوند [۵۶]:
(۴-۱۷)
(۴-۱۸)
در این روابط ما فرض کرده ایم که و همچنین توزیع چگالی محیط می باشد که توسط معادله موج آکوستیک (۴-۳) به صورت زیر توصیف می شود:
(۴-۱۹)

بنا به اصول کلی حقوقی هر قانونی که تصویب می شود بایستی دارای ضمانت اجرا باشد و الا قانون به معنی واقعی خود نمی باشد. و نیز بایستی مراجعی برای رسیدگی به تخلفات از اجرای مقررات قانونی وجود داشته باشد.لذا بدین منظور بشرح ذیل به مراجع رسیدگی به این گونه تخلفات می پردازیم:

الف – دیوان عدالت اداری: از آنجا که تراکم فروشی از سوی شهرداری، تجاوز به مقررات شهرسازی و حقوق مالکانه مردم است. بنابراین توافق شهرداری با یکی ازمالکان و صدور پروانه فراتر از ارتفاع مقرر در طرح جامع و تفصیلی، تصمیمی است که به حقوق مالکانه همسایگان خلل وارد می کند. بنابراین بر پایه اصل ۱۷۳ قانون اساسی ومادۀ ۱۰ قانون (جدید) دیوان عدالت اداری هر فرد ذینفع خواه همسایۀ مجاور یا دورتر می تواند از این پروانه ساختمانی که یک تصمیم اداری غیر قانونی است و باعث تضرر او شده است.به دیوان عدالت اداری شکایت کند و ابطال این پروانه ساختمانی را بخواهد. مادۀ ۳۴ قانون دیوان عدالت اداری اجازه صدور دستور موقت از اجرای عملیات ساختمانی را برای پیشگیری از ورود ضرر به همسایگان نیز داده است.
ب – طرح دعوی در مراجع عمومی از آنجا که زیر پا گذاردن مقررات شهرسازی و توافق شهرداری با مالک یک پلاک ثبتی تجاوز به حق مالکانه و حق ارتفاق مجاورین است بنابراین اینگونه توافق ها نسبت به مجاورین که اشخاص ثالث هستند بی اعتبار است. مالک یک پلاک ثبتی از حق طرح دعوی مالکانه برخوردار است و می تواند از تجاوز به حق ارتفاقی که مقررات شهرسازی برای احترام به حق مالکیت او برقرار کرده است. پیشگیری و یا با آن برخورد کند.این دعوی به هریک از مالکان اجازه می دهد درخواست تخریب ساختمانی را که بیش از ارتفاع مجاز ساخته شده است از مراجع عمومی صلاحیتدار بنماید.مستند این دعوی مادۀ۱۰۶ قانون مدنی است که مقرر می دارد:«مالک ملکی که مورد حق ارتفاق غیر است نمی تواند در ملک خود تصرفی نماید که باعث تضییع یا تعطیل حق مزبور باشد مگر با اجازه صاحب حق.»پس دعاوی مربوط به حق ارتفاق در محاکم عمومی براساس این مادۀ قانونی قابل طرح هستند.
ج – مسئولیت کیفری و مدنی، از آنجا که مقررات شهرسازی از قوانین آمره هستند و شهرداری ها بر پایه مادۀ ۷ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مکلف به اجرای آن ها هستند. پس بنابراین تجاوز از این مقررات در صدور پروانه ساختمانی در برابر گرفتن پول از درخواست کنندگان صدور پروانه،مصداق مادۀ ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء مصوب سال ۱۳۶۷ است. و از جهت مسئولیت مدنی در چارچوب مادۀ ۱۱ قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹ مسئول جبران خسارت هستند.
گفتار سوم: جایگاه حقوق مالکانه
الف - حقوق مالکانه بارزترین حقی است که مورد حمایت قوانین مربوط به اجرای طرح توسط دستگاه های عمومی قرار گرفته است. قانونگذار در موارد مختلفی از جمله لایحه قانونی نحوۀ خرید و تملک اراضی به دولت و شهرداری ها، حقوق مالکانه را در زمان اجرای طرح عمومی قابل احترام شناخته است و دارنده حق را مستوجب حمایت و دریافت جبران خسارات مایملک خود دانسته است.
ب – حقوق مالکانه متعلق به اشخاص بوده و در زمان اجرای طرح های عمومی توسط دستگاه های دولتی و دستگاه های عمومی غیر دولتی، به عنوان مهمترین موضوع جلب توجه می کند.این حقوق جنبه مالی ومادی دارد و به تعبیری، افراد در مقابل این حقوق حاضر به دادن یا گرفتن مابه ازا هستند.
گفتار چهارم : روش های تملک و تأمین مالکانه واقع در طرح های عمومی شهرداری ها
باپیشرفت و گسترش شهرنشینی و شهرک سازی و ترمیم بافت شهری، این نتیجه حاصل می شود که کار شهرداریها زیاد شده، از طرف دیگر برحقوق مالکانۀ خدشه وایراد وارد می شود. شهرداریها با توجه با قوانین ومقررات مجبور هستند که اراضی و املاک اشخاص را با ترفندهای مخصوص خود تصرف نمایند. لذا برای تصرف چنین املاکی احتیاج به رضایت مالکان و جبران خسارات و پرداخت قیمت می باشد. از این رو قانونگذار،مقرراتی برای رضایت مالکان و جبران خسارات آنها ارائه کرده است.
بند اول: تأمین توافقی
تأمین توافقی یعنی اینکه شهرداری و صاحب ملک با تراضی،نسبت به تملیک و تملک حقوق مالکانه اقدام نمایند. همانند سایر عقود طرفین به توافق برسند، وشرایط و نحوه انتقال ملک را مهیا نموده و همچنین بر سر قیمت نیز توافق نمایند و آنگاه معامله را همانند یک بیع کامل انجام دهند. از توجه به مواد لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ این نتیجه به دست می آید که تأمین توافقی حقوق مالکانه،اولی و ارجح بر استفاده از راه های دیگر است؛ لذا چنانچه زمینه و بستر توافق مهیا باشد،شهرداری باید برای تأمین حقوق مالکانه از این طریقه استفاده کند. در مادۀ واحده قانون نحوۀ تقویم ابینه، املاک و اراضی مورد نیاز شهرداری ها مصوب ۱۳۷۰ نیز، سیاق عبارت قانونگذار،مفید این معناست که شهرداری باید در انجام توافق و تراضی با صاحبان حقوق مالکانه، مساعی لازم را به کار گیرد. مقنن در این قانون آورده: «درکلیه قوانین و مقرراتی که شهرداری ها مجاز به تملک ابنیه املاک و اراضی قانونی مردم می باشند در صورت عدم توافق بین شهرداری و مالک، قیمت ابنیه،املاک واراضی بایستی به قیمت روز تقویم و پرداخت شود…»
با این وجود، متأسفانه شهرداری ها، شرایط لازم برای توافق را فراهم نمی سازند و به طرق مختلف سعی می کنند که صاحبان حقوق مالکانه را در وضعیتی قرار دهند که آنها مجبور شوند به خواسته های شهرداری، به ویژه قیمت تعیین شده از طرف شهرداری، تن در دهند و چنانچه شهرداری با مقاومتی در این خصوص مواجه شود،سعی می کند تا با بهره گرفتن از اهرمهای قانونی که معمولاً به تأمین عادلانه حقوق مالکانه نمی انجامد متوسل شود. در برخی از کشورها شهرداری،هنگامی که می خواهد زمینی راخریداری کند، مبلغی را پیشنهاد می کند که مالک با آن موافقت می کند. این پیشنهاد ممکن است حتی دو برابر ارزش واقعی ملک باشد. علاوه بر این، غرامت دیگری نیز بابت مخارج، عایدی از دست رفته و غیره نیز پرداخت می شود.
به هر صورت قوانین ما، طریقه توافقی تأمین حقوق مالکانه را قبل از به کاربستن طریقه غیر توافقی، توصیه می نماید حتی شاید بتوان گفت چنانچه شهرداری، برای تملک حقوق مالکانه، طریقه توافقی را محک نزند، اقدام شهرداری در استفاده از طرق غیر توافقی با اشکال قانون مواجه باشد.
الف – موارد توافق: با توجه به قوانین خاص راجع به اجرای طرح های عمرانی توسط شهرداری، می توان گفت که مقنن، توافق در قیمت حقوق مالکانه و توافق در انتقال این حقوق را، به صورت دو امر مستقل در نظر گرفته و در خصوص هریک از این دو مقوله، مقرراتی وضع نموده است.

1. 1. توافق در قیمت

از مقررات مربوطه این طور استنباط می شود که شهرداری و صاحب حقوق مالکانه می توانند در خصوص قیمت و ارزش حقوقی واقع درطرح شهرداری، با یکدیگر توافق و تراضی نمایند.دارندگان حقوق مالکانه، به صورت معمول برای توافق در قیمت دارای محدودیتی نمی باشند اما در ارتباط با شهرداری این سئوال مطرح می شود که آیا شهرداری می تواند راساً نسبت به تعیین قیمت و توافق با صاحب حق اقدام نماید.یا این که در این خصوص محدودیت های وجود دارد.
در پاسخ به سؤال فوق الذکر می توان گفت، اصولاً شهرداری برای توافق در خصوص قیمت حقوق مالکانه واقع در طرح دارای اختیار است. در مادۀ واحده قانون نحوۀ تقویم ابنیه، املاک و اراضی مورد نیاز شهرداری ها مصوب ۱۳۷۰ گفته شده که درصورت عدم توافق بین شهرداری و مالک در خصوص قیمت، قیمت توسط هیاتی از کارشناسان رسمی دادگستری تعیین می شود. همچنین در مادۀ ۳ لایحه قانون مزبور آمده است که :« بهای عادله اراضی،ابنیه، مستحدثات،تأسیسات وسایر حقوق و خسارات وارده از طریق توافق بین دستگاه اجرایی و مالک یا مالکین و صاحبان حقوق تعیین می گردد.»
برخی^[۲۸] در تأیید مطلب بالا گفته اند، بهای عادله اراضی،ابنیه،و ..لزوماً از طریق توافق بین دستگاه اجرایی ومالک یا مالکان و صاحبان حقوقی تعیین می شود و این موضوع را به عنوان یک اصل دانسته وعدم رعایت آن را استثناء دانسته اند.
هرچند به شرح بالا، شهرداری در تعیین قیمت و توافق با دارنده حق، اصولاً آزاد است. اما محدودیت هایی نیز برای توافق در قیمت وجود دارد. به طور مثال در تبصرۀ یک مادۀ ۳ لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸مقرر شده است که:«در صورت توافق در مورد بهای عادله،هرگاه مبلغ مورد معامله یا خسارت هریک از مالکین بیش از یک میلیون ریال نباشد دستگاه اجرایی می تواند راساً نسبت به خرید ملک و پرداخت خسارت اقدام نماید وهرگاه مبلغ مورد معامله یا خسارت هریک از مالکین بیش از یک میلیون ریال باشد. بهای خرید ملک یا میزان خسارت و انجام معامله باید به تصویب هیات مقرر در مادۀ ۷۱ قانون محاسبات عمومی و در مورد شهرداری ها به تصویب انجمن شهر برسد.». ملاحظه می شود که در تبصره مزبور،مقنن توافق تا مبلغ معینی را در حدود صلاحیت شهرداری دانسته است چنانچه مبلغ توافق شده، بیش از رقم مشخص شده در تبصره مزبور باشد،تصویب شورای شهر نیز ضروری است.ولی به هرصورت آنچه مسلم است که تعیین قیمت می تواند از طریق توافق با مالک تعیین شود و نیازی به رعایت تشریفات خاصی یا کسب نظریه کارشناس رسمی دادگستری نیست.
ناگفته نماند چنانچه درخصوص قیمت،میان شهرداری و شخص دارنده حق، توافقی گردد، طبق قانون، این توافق صرفاً تا مدت مشخصی دارای اعتبار است و بعد ازگذشت این مدت، توافق انجام شده محسوب خواهد شد. تبصرۀ ۲ مادۀ ۳ لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ مقرر داشته:«درصورت حصول توافق،دستگاه اجرایی موظف است حداکثر ظرف سه ماه،نسبت به خرید ملک و پرداخت حقوق یا خسارت اقدام و یا آن که انصراف خود را از خرید و تملک کتباً به مالک یا مالکین اعلام نماید. به هر حال، عدم اقدام به خرید یا اعلام انصراف در مدت مذکور به منزلۀ انصراف است.»

1. 1. توافق در انتقال

مادۀ ۸ لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ بیانگر نحوۀ عمل دستگاه اجرایی درمواردی است که صاحب حقوق مالکانه از انتقال حقوق خود به دستگاه اجرایی استنکاف نموده یا این که به دلایلی امکان و توانایی انتقال حقوق خود را ندارد. همان طور که سابقاً دیدیم. قانونگذار در مادۀ ۳ قانون یاد شده، در مورد تعیین قیمت، صراحتاً اصل را بر توافق و تراضی قرار داده است. در مادۀ ۸ قانون مورد بحث نیز، هرچند به این اصل تصریح نشده است ولی می توان گفت قانونگذار، نقل و انتقال یا به تعبیری تملیک و تملک حقوق مالکانه را ابتداء به ساکن، مبتنی بر توافق دانسته و توافق دستگاه اجرایی و صاحب حق را بدون لزوم دخالت مراجع دیگری، امکان پذیر دانسته است. لذا بنابراصل فوق الذکر،ایجاب و قبول معامله از سوی شهرداری و صاحب حق،به عمل آمده و در قانون مرجع دیگری در بدو امر،جهت جاری نمودن صیغه عقد در نظر گرفته نشده است. مع هذا چنانچه با وصف تعیین توافقی قیمت، صاحب حق،از انتقال حق خود به دستگاه اجرایی خودداری نماید. انتقال حق به صورت غیر توافقی انجام خواهد شد.
ب – شرایط توافق
هرچند شهرداری، در زمان اجرای طرح، اصولاً در انجام توافق با صاحبان حقوق مالکانه دارای اختیار و صلاحیت است،با این حال باید دانست که روی آوردن به اجرای طرح و توافق با صاحبان حقوق مالکانه واقع در محدودۀ اجرای طرح، منوط به فراهم بودن شرایطی می باشد که ذیلاً به بررسی انها می پردازیم:

1. 1. وجود اعتبار

لزوم وجود اعتبار، به عنوان یکی از شرایط روی آوردن به اجرای طرحهای عمرانی،عمومی و… توسط دستگاه های اجرایی به حدی باید باشد که بتوان املاک مورد نظر را از مالکان خرید. و حتی در این خصوص قانونگذار در مادۀ یک لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸به آن اشاره نموده است. چون بایستی این دستگاه ها جبران خسارت و غرامت حقوق مالکانه نمایند. لذا لازم است که از قبل در این خصوص اعتبار لازم را اخذ کرده باشند تا حقوق مالکانه اشخاص متضرر نشود.و قانونگذار در این ماده برای این حق احترام قائل شده است.

1. 1. وجود مجوزهای لازم

برای اینکه این دستگاه ها بتوانند با دارنده حق مالکانه توافقی ترتیب دهند. علاوه بر لزوم وجود اعتبار،بایستی مجوزهای لازم و مصوبات خاصی را نیز در این زمینه اخذ نمایند. لذا بایستی این دستگاه ها با توجه به لازم دانستن طرح از بالاترین مقام ذیصلاح مجوز اخذ نمایند. در صورتیکه بعداً معلوم شود این طرح لازم نبوده ویا احتیاجی به اجرای این طرح نبوده، ذینفع می تواند از دیوان عدالت اداری اقامه دعوا نماید.
بند دوم: تأمین غیر توافقی
تأمین غیر توافقی یعنی تأمین قهری یا اجباری، هنگامیکه از تملک حقوق مالکانه سخن به میان می آید،بیشتر این معنی به ذهن متبادر می شود تأمین قهری صورت گرفته است. چون اجرای طرح، ملازمه با سلب حقوق مالکانه دارد. هرچند اصل بر توافقی بودن است اما بنا به ضرورت و رفاه اجتماعی و سود عموم جامعه، قانونگذار سلب اجباری وقهری حقوق مالکانه و انتقال آن به دستگاه های اجرای طرح پیش بینی نموده است. سلب اجباری وقهری مربوط به نظام حقوقی ما نیست، و درسایر نظامهای حقوقی نیز این سلب اجباری و قهری وجود دارد.
از مقررات مواد ۴و ۸ لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ قاعده تأمین غیر توافقی استنباط می شود.و براساس این قاعده هرجا که اجرای طرحی لازم باشد و مالک با دستگاه مجری طرح توافق نداشته باشد،ویا مالک مجهول المکان باشد. این قاعده اجازه به دستگاه مجری طرح داده که درصورت عدم توافق و براساس مقررات قانونی اقدام به اجرای طرح می نماید.این قاعده هم بردو نوع عدم توافق می باشد،۱- عدم توافق در قیمت ۲- عدم توافق دراعمال حقوقی

1. 1. عدم توافق در قیمت

عدم توافق در قیمت، زمانی پیش می آید که به دلیل اختلاف نظر بین دارنده حق ودستگاه مجری طرح یا به هر دلیل دیگری، مثل مجهول بودن مالک یا اختلاف در مالکیت و … درخصوص قیمت و ارزش حقوق مالکانه واقع در طرح، توافقی صورت نپذیرد. در این خصوص مادۀ ۴ لایحه قانونی نحوۀ خرید وتملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی،عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸مقرر داشته که:«هرگاه نسبت به تعیین بهای عادله اراضی و ابنیه و تأسیسات وحقوق و خسارات وارده بین دستگاه اجرایی و مالک توافق حاصل نشود، بهای عادله توسط هیاتی مرکب از سه نفر کارشناس رسمی دادگستری تعیین می گردد. کارشناسان یک نفر از طرف دستگاه اجرایی، یک نفر از طرف مالک یا صاحب حق و نفر سوم به انتخاب طرفین و درصورت عدم توافق یا استنکاف، به معرفی دادگاه صالحه محل وقوع ملک انتخاب می شوند. رأی اکثریت هیات مزبور قطعی و لازم الاجراست…» و در تبصره ۲ همین ماده راه حل موصوف به موارد دیگری نیز که توافق در قیمت ممکن نیست تسری داده شده و مقرر داشته:«هرگاه مالک یا مالکین،کارشناس خود را حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ اعلام دستگاه اجرایی که به یکی از صور ابلاغ کتبی، انتشار دریکی از روزنامه های کثیر الانتشار یا آگهی در محل به اطلاع عموم می رسد، تعیین ننماید و یا به علت مجهول بودن مالک، عدم تکمیل تشریفات ثبتی، عدم حضور سند مالکیت، اختلاف در مالکیت،فوت مالک و موانعی از این قبیل، امکان انتخاب کارشناس میسر نباشد دادگاه صالحه محل وقوع ملک، حداکثر ظرف ۱۵ روز ازتاریخ مراجعه دستگاه اجرایی به دادگاه،نسبت به تعیین کارشناس اقدام می نماید.» همچنین مادۀ واحده قانون نحوۀ …دربیان راه حل عدم توافق در تعیین قیمت بیان داشته:«در کلیه قوانین و مقرراتی که شهرداری ها مجاز به تملک ابنیه،املاک و اراضی قانونی مردم می باشند در صورت عدم توافق بین شهردای و مالک، قیمت ابینه، املاک واراضی بایستی به قیمت روز تقویم و پرداخت شود.
تبصره ۱ : قیمت روز توسط هیاتی مرکب از سه نفر کارشناس رسمی دادگستری و مورد وثوق که یک نفر به انتخاب شهرداری و یک نفر به انتخاب مالک یا صاحب حق و نفر سوم به انتخاب طرفین می باشد تعیین خواهد شد. رأی اکثریت هیات مزبور قطعی و لازم الاجراست.
تبصره ۲: درصورت عدم توافق در انتخاب کارشناس سوم، دادگاه صالح محل وقوع ملک، اقدام به معرفی کارشناسی خواهد نمود…»
طبق مواد و تبصره های مذکور، چنانچه در قیمت ملک توافقی حاصل نشد،از طرفی هم نباید اجرای این طرح معطل بماند، مقنن این مقررات را مهیا نموده و برآورد قیمت ملک را به کارشناسان رسمی دادگستری مرضی الطرفین ارجاع داده است، تا قیمت عادلۀ ملک را بر آورد ودر حق مالکانه صاحب حق، بی عدالتی صورت نگیرد.

۲.قافیه بند ی: به این معنا که قافیه ، صرفا زنگ پایان هر بند می شود و خود در تشکیل شکل ظاهری شعر ، یکی از ستون ها ، بویژه در شعر هایی که از نظر شکل بیرونی می توان به آن ونوعی (ترکیب بند ) نوگفت . همچو شعر (روی جاده نمناک )
سوم قافیه معمول : که در برخی از شعر ها ی نو به ضرورت زنگ مطلب ( پایان قسمت قبل و آغاز قسمت بعد ) مربوز و نامربوط ، هر چند مصراع یکبار آورده می شود :
در پرده حریر بلند ی
خوابیده مخمل شب تاریک مثل شب
آئینه سیاهش چون آینه قدیم
تا اینجا که :
شب را چو گریه ای که بخوابد به دامنم
من ناز می کنم
و پند سطر بعد : آنجا نگاه کن
نام ترا به شادی آواز می کنم
ودر آخر:
امشب به سوی قدس اهورایی
پرواز می کنم .
۲-۲-۶شگرد ها وتناسب محتوا در شعر اخوان
یکی دیگر از شگردهای بیانی اخوان تشبیه مشبه به همان مشبه : شب به شب و آینه به آینه ، که کاری است نو. همچنان که نوع تشبیه محسوس به معقول زیر که شاید در شعر فارسی شبیهی برای آن نتوان یافت .گرچه بیرون تیره بود وسرد ، همچون ترس

قهوه خانه گرم و روشن بود . همچون شرم(محمد حقوقی۱۳۸۷ :۲۲)
شیوه های بیان گوناگون که در سیر سال های شاعری اخوان بتدریج در خط تحول و تطور زبان وبیان او هرسال از سال پیش ، بیشتر و بارزتر جلوه یافته اند . واز تسلط تدریجی او به مصالح کارش حکایت کرده اند .برای مثال اخوان دو بار از (مرداب ) به مناسبت سخن گفته و در دو شعر به همین نام با فاصله سرایش چند سال حالات خود را توصیف کرده است .
(مرداب اول در چهارپاره و مرداب دوم در قالب نیمایی
دو شعری که چون در ترازوی تطبیق و انطباق قرار گیرند ، کفه ترازو ضعیف و سبک نخستین و کفه قوی دومین خود به معاینه گویاست که در عرض چند سال چگونه قالب چار پاره و بیان و فضای رمانتیک شعر اول به شعر نیمایی با بیان و فضای عینی و زبان ویژه اخوان در شعر دوم تبدیل شده است : شعر های که از نظر بیان وتوصیف و احساس و اندیشه مطلقا قابل مقایسه نیستند.
زبان شعر او و مهارت او در بیان ، غالبا در استفاده از همین آرایش ها ی سخن متجلی می شود . آنها به راستی سخن را می آراید .مثلا انواع جناس ، و تناسب و مراعات نظیر . به عبارت دیگر ، اوبا شعر کلاسیک پارسی و به تبع آن با دنیای واژه ها چنان اخت و آشناست که نمی تواند مثلا از موسیقی کلمات مشتر ک الحروف چشم پوشید :
نه زیاری نه زدیار و دیاری ، باری…
برعبور از ابر عبرت ها و باران عبارتش
چنان اخت است که نمی توان به ترصیع و لف ونشر متوجه نشد.
نوازش های این آن را تسلی بخش
تسلی آن این را نوازشگر
جمله تن چو در دریا ،چشم
پای تا سر چون صدف گوش است
چنان اخت است که هر کلمه برمدار ذهن او جز همتا و همجنس خود را از نظر وزن و هماوایی و اشتراک حروف و قوافی درونی جذب نمی کند :
ای برایم نه به رایم ساخته منزل
من اما خیره در آیات آنات
همگان را همچنان می برد هر سویی به گام خود
و اینها همه طبیعی است .
بسیار مشکل به نظر می رسد که بتوان از آن همه فوت وفن صرف نظر کند . اگر چه در شعرهای نیمایی اش در حد ایجاب تربیت ذهنی خود از صنایع متصنعانه بدیعی دست برداشته و به همان تشبیه ، استعاره و تناسب و مراعات نظیر اکتفا کرده است و ما این سیر تحول و تکامل را با مقایسه تصاویر شعری پیش از (زمستان ) تا تصاویر اشعار نیمایی اش که از بعد از زمستان بتدریج به آن دست یافته است می توان دید: نخست تصویر های چارپاره اش که گویی از ان نظر زبان و فضا ، همچون شعرهای مشیری و زهری و هنرمندی و رحمانی و ابتهاج در آن سالهاست : اما بتدریج ازقالب چارپاره و از زبان و فضای رمانتیک و تشبیهات و استعاره اتی از آن دست که دیده شد ،رد میشود ودر می گذرد ورفته رفته به شعر های نیمایی بازبان و فضای ویژه خود همراه با تشبیهات و استعارات عمیق تر و دقیق تر و خاصه با توجه به شخصیت بخشی به اشیا دست می یابد.(حقوقی ،۱۳۸۷: ۳۸)
۲-۲-۷تصویرهای شعری اخوان
باغ بی برگی
خنده اش خونی است اشک آمیز
جاویدان اسب یال افشان زردش می چمد در آن
پادشاه فصل ها پاییز
از صورت وصف و تشبیه مطلق بی جان که همواره غرض و هدف چارپاره سرایان بوده است . به صور جانداری بدل شده اند که بسیار داستانی و روایی شعر سخت متناسب اند . اخوان در آنها روح دمیده و اشعه شخصیت خود را برآنها تابانده است .
شعر اخوان آیینه زلال روحیات اوست . زبان و بیان و فضای شعر او همه تصویراو را دارند . تصویرمهربانی چنو که چنان با دنیای صمیمی شعریش در ارتباط است که کودکان با دنیای پاک کودکیشان ، گریه ها ، غم ها ، بی حوصلگی و دشنام ها ، قهر و آشتی ها و ناشکیبایی هاش همه کودکانه وصمیمی اند . و شاید توجه و عشق ورزی او به (ک) های تصغیر و تحقیر و تحبیب و هم رندانه و هم فروتنانه هم از این روست :
نبینم وای این (شاخک ) چه بیجان است وپژمرده
یاد با نرمک نسیمی چون نماز شعله بیمار لرزیدن
در اجاقی –طمع شعله نمی بندم –خردک شرری هست هنوز
آن مردکی که می رفت و می گفت
(ک) های گوناگون که بمناسبت مختلف در نوشته های او نیز امثال کلمات – داستانک – شعرک – کارک – غزلک – نوترک -…بسیار دیده می شود و چه صمیمی و طبیعی ، که همه از ذهن و زبان شاعری است ، که دلش گهواره غم های عالم است و از مشرق تا مغرب تاب می خورد.
اخوان شاعری است آرمانگرا و متوجه غیر واقع و نه واقع گرا وواقع بین همچون نیما . و می توان گفت حشر ونشر با شعر کلاسیک و ذهنیت و پشتوانه فرهنگ ایرانی و ذهن تربیت شده ویژه او ، تا آنجاست که اگر پیش از نیما میزیست ، به اغلب احتمال استعداد خروج از محدوده سنتی شعر معاصر را نداشت .اخوان بزرگ ترین و آخرین شاعر کلاسیک ایران دانست .
شاعری که هنوز زمان گذشته شعر فارسی تعلق دارد و اگر معاصر است در حقیقت به اعتبار راه اصلی او از مبدا (زمستان ) تا مقصد (ناگه غرئب کدامین ستاره ) و قله های اوج شعر او در نمودار جاده ده ساله خلاقیت هنری اوست . ونه شعرهای سنتی شاعران امروز سنت گرا و دقیق تر بگوییم عادت گرا ست . اصلی که خود نیز باور داشت .
و دیگر توفیق اخوان در سرودن شعر سیاسی و اجتماعی است . که گاهی آیینه تمام نمای نقاط عطف تاریخ سی چهل ساله اخیر وطن ماست مثلا سال های آغاز (سی ) در (آنگاه پس از تندر ) و سال های آغاز (چهل ) در( مرد و مرکب ) . شعر های مسنتدی که هریک شهادت نامه شاعر شاهدی چنوست . و نیز شعر های روایی –نقلی – داستانی او همچون (قصه شهر سنگستان ) و خوان هشتم که شعر هایی در این حد از توفیق تنها از ذهن و زبان او می توانسته است جاری شود . در کنار شعر های اجتماعی –سیاسی ، شعرهای غزل گونه اخوان نیز هست که مختص به اوست : شعرهایی ویژه تغنی وترنم (تکیه گاه و پناه شیرین ترین لحظه های پر عصمت وپر شکوه )خلوت شاعر .
اینجاست که میتوان به قاطعیت گفت : شعر اخوان در حقیقت پلی است بین شعر سنتی دیروز و شعر مدرن امروز . گویی که پیش از نیما می زیسته است و رابطه راستین بین شعر کلاسیک و شعر های نیمایی، هموست . اگر چه واقعیت این است که اوپس از نیما زیست و با طی طریق از مشهد از راه یوش به تهران وآشنایی با شعر نیما ، دوره ده ساله تمرین وقوالب گوناگون شعر کلاسیک را از قصیده تا چارپاره ، که از بهار سال ۲۴آغاز شذه بود تا زمستان سال ۳۴ پشت سر گذارد . ودر همین سال، سال سرایش (زمستان ) در راه زندگی متحول ومتکامل شعری خود گام نهاد. با کوله بار شعری که منزل به منزل پربار تر شد . شاعری که از فردای شب زمستان ، چاووشی خوانان از کنار آسیاب های از کار افتاده و مرداب های عمر او بار با رویای چمنزاران پاک وروشن و چشم انداز شاد و شاهد زردشت و کابوس های وحشی و حشت در خواب های اهلی روز وشب ، عبور کرد . باغ همسایه را به تماشا ایستاد و نیز اشباحی را که از زیر انگشتان صبور چگوری بیرون می آمدند . ودر جاده ای که آن سویش شهریار شهر سنگستان سر در غار کرده بود به راه افتاد و در دامنه ای که زنجیریان به سوی کتیبه کذا ، تن به پیش می کشیدند ، تن به پیش کشید . ودر همه این مسیرها و سرمست غزل خواند ودشنام داد.
از این میخانه به آن میخانه ، این سو آن سورفت . شب (ناگه غروب کدامین ستاره ) چهل وسه انگار که همان شب (زمستان ) سی وچهار . منتها این بار ، کوله بار اینقدر سنگین بود که دیگر تاب کشیدن نداشت . مسافر محتاج استراحت بود . محتاج نشستن و به حالت رندانه خیامی خود پناه برد ن . سال چهل و سه پایان سفر ده ساله دومی که اصلی ترین جاده عمر شاعری او بود. با یادگارها و ره آوردهایی آنچنان ارزشمند که کافی است یک منتقد منصف را از نگاه به دو سال و نیم مانده عمرش بی نیاز کند و به خود بگوید که به منزلی که می بایست می رسید ، رسید . سخن کوتاه ، به همه این حرکت ها در مقدمه دوره های مختلف شعر او در متن کتاب اشاره شده است .
دوره هایی که هرکدام بایک کتاب از شش کتاب زمستان ، آخر شاهنامه ، از این اوستا ، زندگی می گوید اما ، در حیاط کوچک … و دوزخ سرد ، که دیوان بزرگ شش فصلی اوست ، مشخص می شود ، دیوانی با مقدمه ای به نام (ارغنون) و موخره ای بنام ( ای کهن بوم…) که برخی از بهترین شعر های منحصر امروز را درآن می توان خواند .شعرهایی از شاعری به نام مهدی اخوان ثالث (م. امید ) رندی از تبار خیام . فقر و نکبت امروزش می گداخت و فخر وعصمت دیروزش می نواخت . به واقعیت جهان حال پشت می کرد و به تاریخ گذشته رو می آورد . و همچون کودکی که همه چیزهایش را از او گرفته باشند می گریست . غمگین می شد ودشنام می داد. همه شور وحال بود و همواره به جستن لحظهایی در آرامجایی شاعری به تمام معنی حرفه ای که همه فکر وذکر و هستی اش شعر بود . و چه بجا و چه زیبا که همه از او شاعری بیاموزند . شاعری ، از شاعری که از آغاز تولد شاعریش تا لحظه مرگ ، آرام و نا آرام در فضای شعر های (نماز ) و حالت ) همچون نسیم دمید وو وزید و در ساحت اشعار (آخر شاهنامه ) و (آنگاه پس از تندر ) همچون (پیوندها و باغ ) نسیم و طوفان حال خود بود . اخوان شبگرد (زمستان ) در سال ۳۴ و ناگه غروب کدامین ستاره در سال ۴۳. اخوان تماشگر مرداب سیاه و طلوع سپید . اخوان مهربان (قاصدک ) و خزانی و اخوان افشاگر (مرد ومرکب ) و خوان هشتم و اخوان متفکر (ماجراکوتاه ) و ندانستن و اخوان فریاد قصیده ای و آواز غزلی . با شعر های نو وغزل های نویی که در پایان حرکت متحول و متکامل جاده شعر او ، همچون ساختمانی زیبا و استوار می درخشید و نمای خیالی آن پیداست .: