تا که آگه گردد از خود جان پاک ^[۱۱۷]
با این تصویر، دین قادر است خودیت حقیقت را نشان دهد و در راه بلندترین آرمانها انسان را به پویش وادارد و در نتیجه هویت حقیقی انسان را بنمایاند.
۲-): پاسخ دین به قدسیّت خواهی بشر:
یکی دیگر از خواسته‏های نهادی و وجودی بشر، دستیابی انسان به منزلگاه های قدسی در عالم آفرینش است و این مسأله در طول تاریخ بشری به اشکال متغیر و گوناگونی خودش را نشان داده و ثابت گردیده که بشر موجودی قداست خواه است و لذا در طول دوره‏های حیات تاریخی خودش به پرستش موجوداتی پرداخته، ابتدا لباسی از قدسیت را برتن آنها پوشانده و سپس به پرستش آنها پرداخته و در مقابلشان کرنش کرده، خودش با همین انگیزه، بت‏تراشیده و پرستیده و پس از پی‏بردن به اشتباه خودش، آنها را شکسته.
بشر امروزی متوجه شده که گرایشهای طبیعی گرایانه نمی‏توانند آن جنبه درونی و تشنگی نهادی را فرو بنشانند و بشر باید سقف طبیعت را بشکند و از این سقف، پروازی تا ملکوت بنماید و قدسیت را فراچنگ آورد.
افکار کسانی همچون هابز، که از نمایندگان نگرش طبیعی گرایانه است، در زمینه مادی بودن عالم، تدریجا از پایه و بنیاد سست شده و دیگر انسان و جهان و عالم و آدم را نمی‏توان با تحلیلهای افرادی چون هابز و راسل و اگوست کنت، تحلیل نموده و جنبه ماورایی روح انسان را که آرزوی پیوستن به منشأ قدسی عالم دارد، نادیده گرفت.
بنابراین یک نتیجه کلی که عایدمان می‏شود، این است که برای بازیابی امر قدسی هیچ راهی جز غور در دین و سر ساییدن به آستان آن، انسان را به سرمنزل مقصود نمی‏رساند.

در قرآن مجید، این حقیقت عالی «قدسیت خواهی» و نیز «نجات دهندگی امر قدسی» به نمایشی عجیب در آمده، آنجا که می‏فرماید:
«بگو ای مردم، اگر در شک هستید از دین من، پس من نمی‏پرستم آنچه را که شما می‏پرستید، به جز خدا را، لیکن می‏پرستم خدایی را که می‏میراند شما را و مأمورم که از ایمان آوردگان باشم. و اینک رویت را به سمت دین متمایل کن خالصانه و از مشرکان مباش و مپرست به جز خدا، چیزهایی را که نه نفعت می‏رساند و نه ضرر، که اگر چنین کنی، تو از ستمگرانی، اگر خدا رنجی به تو برساند، جز او کسی آن را بر طرف نمی‏سازد و اگر خیر و نیکی به تو برساند، کسی نیست که فضلش را از تو باز گیرد، این فضل را به هر کس از بندگانش بخواهد می‏دهد و او است آمرزنده مهربان».^[۱۱۸]
۳-): دین، تنها عامل آرامش:
یکی از بزرگترین خواسته‏های ذاتی و نهادی بشر، دستیابی به آرامش و سکون است، چیزی که در دنیای معاصر، روزبه روز کاهش یافته و بیشتر در خفا و پرده ابهام فرو می‏افتد و در عین حال بیشترین مقوله مورد نیاز انسان معاصر است، یعنی تنشها و اضطرابها و نگرانی‏هایی که علم جدید و تمدن صنعتی به وجود آورده باید با عامل و شیوه‏ای مرتفع شود.
تنها عامل و شیوه‏ای که قادر است این مسأله را برآورده سازد، دین است.
قرآن مجید، برای یاد خدا و نیروی مذهبی، برترین حالت آرامش را توصیف می‏فرماید:
«الابذکر اللّه‏ تطمئن القلوب.»^[۱۱۹]
«آگاه باشید که با یاد خدا دلها آرامش می‏یابند».
به همین جهت، گرویدن به مذهب، نقش آرامش بخش عجیبی را در زندگی انسان ایفا می‏نماید که با هیچ عامل و وسیله دیگری قابل دست یافتن نمی‏باشد.
اندیشمند فرانسوی، دکتر آلکسیس کارل نیز همین نقش پررنگ دین را بررسی نموده و در کتاب خودش، تحت عنوان انسان، موجود ناشناخته، درباره احساس عرفانی و نیاز بشر به آن می‏نویسد:
«حقیقت چنین به نظر می‏رسد که احساس عرفانی، جنبشی است که از اعماق فطرت ما سرچشمه گرفته است و یک غریزه اصلی است، تغییرات و تحولات این احساس، همواره با تحولات فعالیتهای دیگر باطنی انسان، احساس اخلاقی، سجیه و خوی و گاهی احساس زیبایی بستگی دارد، این احساس جزء بسیار مهمی از هستی خود ما است.»^[۱۲۰]
او گرایش به مذهب را عامل نجات و دوری از مذهب و نیایش را عامل سقوط و اضمحلال دانسته می‏گوید:
«فعالیتهای اخلاقی و مذهبی عملاً با یکدیگر بستگی دارند، احساس اخلاقی پس از مرگ احساس عرفانی، دیری نمی‏پاید، انسان در ساختن یک سیستم اخلاقی مستقل از مذهب، آنچنان که سقراط می‏خواست، موفق نشده است، اجتماعاتی که احتیاج به مذهب و نیایش را در خود کشته‏اند، معمولاً از فساد و زوال مصون نخواهند بود. این از آن جهت است که متمدنین بی‏ایمان نیز همچون مردم دیندار وظیفه دارند که به مسأله رشد همه فعالیتهای باطنی و درونی خود که لازمه یک وجود انسانی است، دلبستگی پیدا کنند».^[۱۲۱]
جریان رابطه انسان با خدا و مذهب وپیروی امتها و جوامع از ادیان و شرایع و انگاره‏های دینی هیچ‏گاه تا به امروز و مانند امروز رنگ نباخته و با شروع اندیشه‏های موسوم به پسامدرن به دلیل ضعف درونی سیستم مدرنیته و تشنگی و عطش شدید انسان به مذهب، مانند امروز بر اهمیت آن هم افزوده نشده، امروز بشریت از عصر اسطوره و مذهب، فاصله دارد، اما در دل همین وضعیت و تجربه کاستی ایدئولوژیهای بشری، غنای فکر دینی و ایمان دینی و رهایی بخشی آن هم اثبات و واضح گردیده است. مذهب، انسان را به کانون هستی، متصل می‏کند.
۲-۱-۲-): گستره شناسی دین:
مسأله «قلمرو شناسی دین»، از مباحث مهم و نو پیدای «دین پژوهی» مدرن است، که امروزه در حوزه «فلسفه دین» (Philosophy Of Religion) و «کلام جدید» (Modern Theology) اهمیت خاصی پیدا کرده و نظر دین پژوهان و اندیشمندان دینی (و حتی غیر دینی) را به خود جلب کرده است. هر کدام از اینها از منظرهای مختلف پاسخ‎های متفاوتی داده‎اند؛ برخی از موضع دینی به این بحث پرداخته و عده‎ای هم تبیینی سکولاریستی از آن ارائه داده‎اند.
این بحث به شکل امروزی خود، گرچه زاییده سبز فایل (مدرنیته) است و ابتدا در دنیای مغرب زمین رویید، اما طولی نکشید که مرزهای جغرافیایی را در نوردید و به سایر نقاط ریشه دواند. در کشور ما نیز چندی است که مباحث این چنینی در بیان و قلم عده ای از دانشوران مطرح می شود و سؤالاتی را در عرصه دین و دینداری پدید آورده است. در آثار کلامی و دین شناسی کهن، فرزانگان اسلامی بحثی تحت این عناوین به طور مستقیم دیده نمی شود، لکن این سخن بدین معنا نیست که آنها به کلی از این مباحث غافل بوده اند، بلکه می توان گفت متفکران مسلمان در فلسفه، کلام و… مسائلی از قبیل «نیاز انسان به دین»، فواید دین، خاتمیت نبوت، کمال دین، فطری بودن دین، منطقه الفراغ و…، را طرح کرده اند.
و البته منظور از تعیین قلمرو دین، کشف قلمرو واقعی دین است، نه ترسیم قلمرویی برای آن تا مستلزم تعیین تکلیف برای خدا باشد.^[۱۲۲] پاسخگویی و تعیین «گستره دین»، ارتباط تنگاتنگی با مسأله «انتظار بشر از دین» دارد. انتظار بشر از دین^[۱۲۳]، تعیین کننده قلمرو دین است؛ به این معنا که به ما نشان می دهد چه سؤالهایی را از دین بپرسیم و حل چه معضلات و مشکلاتی را از دین بخواهیم. البته این بحث فقط نشان می دهد که دین به چه نیازهایی پاسخ می دهد، اما محتوا و چگونگی پاسخ را نشان نمی دهد. یعنی فقط چارچوب کلی پاسخ را مشخص می کند.^[۱۲۴]
۲-۱-۲-۱-): رویکردها و روش های پژوهش در بحث «گستره شناسی دین»:
۱-):رویکرد برون دینی:
در این روش از بیرون دین به آن نگریسته می شود، تا اهداف و قلمرو آن مشخص شود بدون اینکه به کتاب و سنت مراجعه شود. طرفداران این نظریه بر مبنای انتظاری که از دین دارند به تعیین حدود و قلمرو آن می پردازند. بنابراین در این روش افراد از رجوع به دین و متن دینی، باید انتظارات خود را از دین مشخص کنند و پس از مشخص کردن نیازهای اصلی و فرعی خود به سراغ دین بروند و برای آن قلمروی را تعیین کنند، در این روش با بهره‏گیری از هرمنوتیک فلسفی، فقط به پذیرش فهم تأویلی رجوع می شود، مانند روش کارکردگرایی، روش عقلی، فلسفی، روش انسان‏شناسی تجربی و… به پرسشهای دین‏پژوهی می توان پاسخ داد.
دکتر سروش یکی از طرفداران این نظریه است و به اعتقاد دکتر سروش «بدون شک نمی توان پاسخ این پرسش را که «انتظارات ما از دین چیست؟» از خود دین جست، یا به صرف ادعای دین در این باب بسنده کرد». طبق این نظر، فهم متون دینی، خود در گرو تعیین و تحدید انتظارات ما از دین است و نه برعکس، چرا که انتظار از دین تشخیص نیازهای انسان و قلمرو دین از مسایل اصول دین به شمار می آید و اصول دین را نمی توان متعبدانه پذیرفت. پس در این موارد تعبد بی معناست بنابراین آب را از سرچشمه باید بست؛ یعنی قبل از ورود در فهم دین باید معیار فهم دین را در دست داشت، و یکی از آن معیارها تعیین حدود انتظارات خویش از دین است.^[۱۲۵]
۲-):رویکرد درون دینی:
در این رویکرد بین محققان اختلاف است پاره‏ای از محقّقان در پاسخ به پرسشهای دین‏پژوهی، فقط به قرآن و سنّت مراجعه می‏کنند و از عقل، تجربه و تاریخ بهره‏ای نمی‏گیرند. این طایفه به طور معمول، از ظواهر آیات و روایات استفاده می‏کنند و مخاطبان را از هرگونه تدبیر و تدبّر در قرآن باز می‏دارند. این گروه معروف به نص‏گرایان، مانند مالک بن انس، احمد بن حنبل، ابن تیمیّه و … که با مقتضیات زمان فاصله گرفتند و از مدلولهای التزامی گزاره‏های دینی بهره‏ای نگرفتند.
۳).جمع رویکرد درون دینی و برون دینی:
راه سومی برای شناخت قلمرو دین وجود دارد. در این روش در عین حال که اصالت از آن روش برون دینی است، این نکته مورد تاکید قرار می گیرد که با روش برون دینی در پرتو عقل، می توان ضرورت رجوع به دین را برای شناخت قلمرو آن مشخص کرد. اساس این برهان، ضرورت بعثت انبیاء است. در بحث از لزوم بعثت انبیاء، چند برهان وجود دارد که مهمترین آنها برهان حکمت الهی است. طبق این برهان انسان، از جهت شناخت هدف نهایی حیات و راه و مسیری که باید طی کند، نیازمند پیام پیامبران است . به بیان دیگر این برهان قلمرو هدایت دین را در عرصه ارائه جهان بینی و ایدئولوژی (مجموعه بایدها و نبایدها)، می داند. یعنی دین باید پاسخگوی سؤالات اساسی بشر باشد. یعنی از کجا آمده ایم؟ چرا آمده ایم؟ به کجا می رویم؟ و چه باید بکنیم؟ در واقع ناتوانی عقل بشر در شناخت کمال نهایی خود و راه و مسیری که باید طی کند، تا به آن کمال برسد موجب می شود تا به دین رجوع کنیم و از آن انتظار داشته باشیم تا با ذکر جزییات ما را به کمال برساند.
حقّ مطلب آن است که نخست با روش عقلی ـ فلسفی به نیاز بشر به دین (به صورت موجبه جزئیّه) و حجّیّت مصداقی از مصادیق دین موجود پی برده، آنگاه آن دین، افزون بر رفع آن نیاز مکشوف، به بیان نیازهای دیگر پنهان آدمی و رفع آنها می‏پردازد. پاره‏ای از دانشمندان اسلامی نیز با همین شیوه، مبحث پیشگفته را دنبال کرده‏اند. اما در نقد روش اول (برون دینی صرف)، علاوه بر اینکه محسناتی دارد، می توان گفت که: «در مسائلی مانند وجود خدا، رسالت، عصمت و.. که مقدمه پذیرش اصل دین است, تعبد دور باطل است؛ اما در مسائل دیگر اصول دین، که پذیرش اصل دین متوقف بر آن نیست مانند؛ کیفیت حشر و فروعات توحید، تعبد جایز و حتی گاه تنها راه شناخت است. مسأله قلمرو دین و انتظار از دین اگر از مسائل اصول دین به شمار آید از این قبیل امور است».^[۱۲۶] بنابراین «اگر بگوییم برای شناخت نیازهای انسان و انتظاری که باید از دین داشت، باید به دین رجوع کنیم، در حقیقت انتظار خاصی از دین را در رتبه سابق پذیرفته‏ایم. یعنی قائل به این قول، انتظار دارد که «دین‏» به سؤال «انتظار بشر از دین‏» نیز پاسخ دهد و این امر اگر به محذور دور مبتلا نبود، مانعی نداشت»^[۱۲۷] که محذور دور با این بیان مرتفع می شود، لذا بحث درون دینی، با اشکالی مواجه نمی شود، علی رغم اینکه نویسنده مزبور در جای دیگر تصریح می کند: «البته در عین اینکه این مسئله بیرون دینی است، دین می‏تواند به ما بگوید چه انتظاری از دین نداشته باشیم و چه چیزی جزو قلمرو دین نیست. زیرا این اقرار علیه خود است، همانگونه که عقل می‏تواند به ما بگوید که چه چیزی در قلمرو عقل نیست و برای شناخت آن باید به دین رجوع کرد. فی‏المثل اگر در متون دینی برنامه‏ای برای چگونگی حل یک مشکل خاص نیافتیم، این امر می‏تواند علامت ‏خروج آن از قلمرو دین باشد، البته با توجه به ادله کمال دین. اما عکس قضیه صادق نیست، یعنی صرف وجود پاسخی برای یک سؤال در متون مقدس، دلیل بر دینی بودن مساله و پاسخ آن نیست و این نکته مهمی است که منتقدان بدان توجه ندارند. دین نمی‏تواند از موضعی دینی به ما بگوید چه چیزی جزو قلمرو دین هست، و اگر در این زمینه سخنی داشته باشد، باید بر ارشاد به حکم عقل حمل شود».^[۱۲۸] بنابراین لازم است علاوه بر استفاده از دلایل برون دینی به خود متون دینی به عنوان دلیل رجوع کرد، و نمی توان همانند عده ای قائل شد که متون دینی (در این مسئله) حجیت ندارند.^[۱۲۹] حال آنکه با دیدی کلی می توان فرقه های هرمنوتیک را به دو دسته مخالف هم تقسیم کرد:
«دسته نخست؛ عینی گرایان هستند که معتقند، می توان با حذف پیش داوری ها به فهم درست متن رسید،
دسته دوم؛ تاریخ گرایان هستند، که معتقدند انسان اسیر اوضاع و پیش فرض ها و انتظارهاست و فهم درستی از متن نمی توان داشت از این دو فرقه دیدگاهای عینی گرایان، با نظر مقبول دانشمندان مسلمان در باب تفسیر قرآن بیش تر شباهت دارد»^[۱۳۰]
و اگر نظر تاریخ گرایان را بپذیریم «سخنان دین در این خصوص، جنبه اثباتی ندارد، اما فایده ایضاحی دارد»^[۱۳۱] و همین فایده ما را کفایت می کند تا از متون دینی نیز بحث کنیم.
۲-۱-۲-۲- ): اندیشمندان اسلامی و گستره دین شناسی:
بحث از قلمرو دین بر مبانی و اصولی استوار است که پرداختن به آن مبانی در روشنی بخشیدن و شفّاف‏سازی ‏و اتخاذ دیدگاه ها در این باب، نقش مهمّی را ایفا می‏کند. مبنای مهم و اساسی که می‏توان در اندیشه غالب متکلّمان و اندیشه‌وران یافت، هر چند دانشمندان اسلامی، اعم از شیعه و سنی، در مساله قلمرو دین، عنوان مستقلی نگشوده‏اند، ولی در فصل نبوت و پیامبرشناسی، به مسئله‏ای با عنوان «ضرورت بعثت پیامبران»، مطالب مهمی بیان کرده اند، که می توان با افزودن مقدمه‏ای دیدگاه اندیشمندان مسلمان را در باب انتظار بشر از دین را از آن کشف کرد. توضیح اینکه؛ انسان معاصر به دنبال این پرسش است، که آیا آدمی نیازی به دین و آموزه‏های الهی دارد یا خیر؟ و علاوه بر حس و عقل، آیا به ابزار معرفتی دیگری به نام وحی نیازمند است؟ آیا انسان در ساخت این جهان و رفع نیازهای دنیوی، به دین الهی محتاج است یا خیر؟
مسئله ضرورت بعثت پیامبران نیز به دنبال این پرسش است که آیا بشر برای سعادت دنیا و آخرتش به برانگیختن پیامبران نیاز دارد؟ و آیا بر حق تعالی لازم و ضروری است که انسانهای برگزیده‏ای را برای هدایت انسانها انتخاب کند؟
اگر پاسخ به ضرورت بعثت پیامبران مثبت باشد، با توجه به اینکه پیامبران الهی به نزول دین و وحی الهی اقدام می‏کنند، نیاز بشر به دین و وحی نیز ثابت می‏گردد. بنابراین، پاسخ اندیشمندان اسلامی به مسئله ضرورت بعثت پیامبران، کاملاً با مساله گستره شناسی دین انطباق پیدا می‏کند
طرح مسأله در مباحث کلامی پیشینیان بیشتر از این جهت اهمیت دارد که تعریف نبی و اثبات ضرورت نبوت را بر آن مبتنی می دیده اند. براساس ضوابط منطقی از شرایط کمال یک «تعریف» اخذ علت غایی شیء در آن تعریف است، همانگونه که اگر علت غایی شیء در حد اوسط قرار داده شود، حاکی از استحکام منطقی برهان خواهد بود. متکلمان پیشین جهت گیری دعوت انبیاء را به عنوان هدف بعثت در تعریف نبوت و اثبات ضرورت آن بر می گزیدند (از باب مشارکت حد و برهان)، برخی از متکلمان، مانند خواجه طوسی در تجریدالاعتقاد برای رفع ابهام در بحث فواید بعثت را از هدف آن تمایز داده اند و این خود برداشت متکلمان را از دعوت انبیاء روشن می کند.
بنابراین میان متکلمین این باور وجود داشته که بدون تبیین دقیق جهت گیری دعوت انبیاء، ارائه تعریف کامل از نبوت و اقامه برهان متقن در اثبات آن امکان پذیر نیست.
ضرورت بحث از جهت گیری دعوت انبیاء از جهت دیگری نیز مورد توجه بوده است: به عنوان مثال کسانی چون غزالی؛ بحث از جهت گیری اساسی پیام انبیاء را همچون مبنایی برای نظریه سلفیه‎ای احیای علوم دینی اخذ می کنند. ساختار اساسی کتاب «احیاء علوم دین» غزالی به طور کلی منطبق بر نظریه خاص وی در خصوص پیام اصلی انبیاء در کتاب «الاقتصاد فی الاعتقاد» است؛ چرا که وی همانگونه که در کتاب الاقتصاد، شغل اساسی انبیاء را طبابت روح بشر و درمانگری اخلاقی می انگارد در «احیاء علوم دین» طرح احیای طبابت نبوی را پی‎ریزی می کند. بدون تردید وجهه نظر وی به علم فقه نیز بر نظریه طبیب انگاری وی در نبوت مبتنی است.
مقصود از تحلیل غایت بعثت، پاسخ به این پرسش است که پیام‏آوران آسمانی، مردم را به سوی چه مقصود یا مقاصدی دعوت می‏کنند؟ آیا دعوت انبیا به اهداف آخرتی و سعادت معنوی محدود است؟(دیدگاه حداقلی)، یا مصالح معیشتی وسعادت این جهانی را نیز فرا می‏گیرد؟(دیدگاه حداکثری)، آیا آموزه‌های انبیا صرفاً هدایتی به سوی خدا و آخرت است یا افزون بر آن، برنامه‏ای برای رساندن مردم به رفاه دنیایی نیز هست؟ پیامبران رسالت خویش را در چه قلمروی می‏دانند، و افراد بشر، در مواجهه با انبیا چه انتظاری از آنان در دل دارند؟
بحث جهتگیری دعوت انبیاء، به لحاظ عملی نیز اهمیت دارد؛ چرا که انتظار دو جانبه پیامبران و مخاطبان ‏آنان از یکدیگر و ارتباط عملی بین آن‌ها، بر اساس فهم حدّ و مرز رسالت انبیا شکل می‏گیرد. هدف بعثت، مورد و ثغور انتظار موجّه بشر از انبیا را تعیین می‏کند و همچنین توقّع پیامبران از مخاطبان را موجّه می‏سازد. پاسخ مردم و اقبال‏ آن‌ها به دعوت انبیا، بر فهم قلمرو رسالت و هدف بعثت مبتنی است. بر این مبنا، مفهوم دینداری، تعیّن می‏یابد و دینی ‏بودن جامعه تعریف می‏شود؛ بنابراین فهم، جهتگیری دعوت انبیا، از طرفی تصوّر فرد از نبوّت را ترسیم می‏کند و از طرف دیگر، چگونگی ‏مواجهه وی با دعوت انبیا اعمّ از اقبال یا اعراض و تصدیق یا تکذیب را رقم می‏زند. از آن‏جا که تصویر فرد از هدف ‏بعثت، در واقع درک وی از گوهر دین است، ساختار دینداری شخص بر اساس تصوّر وی از جهتگیری ‏دعوت انبیا شکل می‏گیرد.^[۱۳۲]
به‏طور کلّی، دیدگاه‌های مختلف دانشمندان را در باب قلمرو دین را می‏توان به دو دیدگاه عمده تقسیم کرد: ۱٫ دیدگاه ‏حدّاقلی؛^[۱۳۳] ۲٫ دیدگاه حدّاکثری.
بر اساس دیدگاه حدّاقلی یا انتظار اقلّی از دین، قلمرو دین در امور اجتماعی، سیاسی واخلاقی ـ فقهی به حداقلّ تحویل و فروکاهش و شرع در این موارد حداقل لازم را به ما آموخته ‏است، نه بیش از آن را در واقع، «بینش اقلّی»، خود را در امور آخرتی محدود و منحصر کرده، و در امور دنیایی هم ‏به حدّاقل لازم بسنده کرده است؛ امّا نظریّه «دین حدّاکثر»، جامع‏نگر بوده و هر دو امور دنیایی و آخرتی را شامل ‏می‏شود.

(۳-۱۷)

1. 1. تابع متقارن آستانه

(۳-۱۸)
این توابع در شکل ۳-۲ آورده شده ­اند.
شکل ۳-۲- توابع محرک به­ترتیب از راست به چپ: خطی، لگاریتمی، تانژانت هیپربولیک، تابع آستانه
از آنچه تا به­حال گفته شد می­توان گفت که یک تک­نرون یک تابع را پیاده­سازی می­نماید؛ از دیدگاه ورودی-خروجی، خروجی تک­نرون، ، تابعی غیر خطی از ورودی­های است. پارامترهای این تابع را وزن­ها و بایاس، ، تشکیل می­ دهند [۲۵]. معمولا تابع محرک به وسیله طراح انتخاب می­ شود و سپس وزن­ها و بایاس به وسیله یک الگوریتم آموزش، به­گونه ­ای تنظیم می­شوند که رابطه ورودی-خروجی نرون یک هدف مشخص را ارضا کند.
تک­نرون قادر است داده ­ها را به دو کلاس دسته­بندی کند. برای این مساله دسته­بندی، مجموعه ­ای از داده ­ها باید به دو کلاس و تقسیم شوند. یک شبکه عصبی قادر است از داده ­ها آموزش ببیند و در حین آموزش عملکردش را بهبود ببخشد. بعد از آموزش انتظار داریم که شبکه در برخورد با داده ­های جدید که در آموزش شبکه از آنها استفاده نشده است، نیز عملکرد مناسبی داشته باشد.

۳-۳-۲- آموزش پرسپترون
یکی از روش­های آموزش پرسپترون، الگوریتم همگرایی پرسپترون است. فرض کنید، در حالت کلی، پرسپترون دارای ورودی است. در این صورت بردار ورودی، به صورت می­باشد و بردار وزن­ها و بایاس، به صورت است. که در آن ورودی با مقدار ثابت ۱ در بایاس ضرب می­ شود. از این پس برای راحتی به بردار ، بردار وزن­ها می­گوییم. دو کلاس و به­ صورت خطی جداپذیر باشند (یعنی در دو طرف یک خط یا در حالت کلی یک ابر صفحه قرار گیرند)، در آن صورت بردار وزنی، ، وجود خواهد داشت که:
(۳-۱۹) برای همه ورودی­های که به کلاس تعلق دارند.
(۳-۲۰) برای همه ورودی­های که به کلاس تعلق دارند.
در این حالت رابطه در فضای بعدی با محورهای ، ، … و ، یک ابر صفحه را تعریف می­ کند که به عنوان جداکننده دو کلاس مختلف عمل می­ کند. پروسه آموزش، وزن­ها، ، را به­گونه ­ای تنظیم می­ کند که دو نامساوی رابطه (۳-۱۹) و (۳-۲۰) را بر آورده سازند. فرض می­کنیم از مجموعه ­ای داده که برای طراحی در دست داریم، داده را به همراه کلاسی که هر داده به آن تعلق دارد (۰ یا ۱) برای آموزش انتخاب کنیم. بنابراین می­توانیم این مجموعه را به­ صورت نشان دهیم که در آن مقدار ها ۰ یا ۱ می­باشند.
هسته الگوریتم همگرایی پرسپترون برای آموزش وزن­های یک پرسپترون دارای دو گام است:
گام ۱) اگر امین عضو داده ­های آموزشی، ، به وسیله وزن که در امین تکرار الگوریتم محاسبه شده ­اند، درست دسته­بندی شود (یعنی خروجی پرسپترون به ازای ورودی ، شود)، هیچ تصحیحی بر روی انجام نمی­گیرد:
(۳-۲۱) اگر و به کلاس تعلق داشته باشد.
(۳-۲۲) اگر و به کلاس تعلق داشته باشد.
گام ۲) در غیر این­صورت وزن­ها با رابطه زیر به­روز می­شوند:
(۳-۲۳) اگر و به کلاس تعلق داشته باشد.
(۳-۲۴) اگر و به کلاس تعلق داشته باشد.
به عوض شدن کلاس­ها از گام ۱ به گام ۲ دقت نمایید. نرخ آموزش^[۳۴] نام دارد و تنظیمی که در تکرار ام بر وزن­ها اعمال می­ شود را کنترل می­ کند. اگر را ثابت در نظر بگیریم ، مستقل از شماره تکرار، یک افزایش ثابت برای وزن­ها داریم. ثابت شده است که الگوریتم آموزش گفته شده همگراست [۲۶].
الگوریتم آموزش پیش­گفته در شکل ۳-۴ آورده شده است. ورودی نقطه­ای را در فضای بعدی نشان می­دهد که در اینجا با دایره (آبی) مشخص شده است. فرض­کنید شماره کلاس­ها ( ها)، مقادیر ۱ و دارند و برای مشخص کردن آن­ها در نرون از تابع متقارن آستانه (تابع علامت) استفاده نموده­ایم. قانون به­روز سازی به کمک ضرب نقطه­ای دو بردار و تعریف شده است که به زاویه بین دو بردار وابسته است:
(۳-۲۵)
شکل ۳-۳- بعد از دو تکرار (به­روز کردن وزن­ها) بزرگتر شدن از ۹۰ و تغییر علامت
شکل ۳-۳ حالتی را نشان می­دهد که بردار وزن باید تغییر یابد (ورودی عضو کلاسی است که با نشان داده می­ شود اما شده است). زاویه کوچکتر از ۹۰ درجه است بنابراین مثبت می­باشد، در این حالت قانون به­روز سازی، بردار وزن را به اندازه در جهت مثبت به تغییر می­دهد. بردار وزن چرخیده است اما نه به اندازه کافی و بنابراین یک بار دیگر به­روزسازی تکرار می­ شود و بردار وزن به می­رسد. حال زاویه بزرگتر از ۹۰ درجه شده است و بنابراین علامت صحیح است (). بردار برصفحه­ای که کلاس­ها را از هم جدا می­ کند عمود است. این موضوع در شکل ۳-۴ نشان داده شده است (البته برای حذف بایاس و نمایش دو بعدی، مرکز مختصات به اندازه بایاس شیفت داده شده و بر روی خط جداکننده قرار گرفته است). وقتی تغییر می­یابد صفحه جداکننده نیز همراه با آن تغییر می­ کند و این تغییر در و صفحه جداکننده تا زمانی ادامه می­یابد که صفحه جداکننده کلاس­ها را به درستی از هم جدا کند.
شکل ۳-۴- بردار وزن­ها در فضای دو بعدی خطی برای جدا کردن کلاس دایره از کلاس ضربدر
قوانین آموزش (۳-۲۱) تا (۳-۲۴) را می­توان به صورت ساده­تری نشان داد تا شرط­هایی که بر روی آن­هاست به­ صورت خودکار اعمال شوند و بتوان همه قوانین را در یک عبارت خلاصه کرد. این قوانین خلاصه شده، فرمی از قانون آموزش تصحیح خطا ^[۳۵]هستند که به قانون دلتا معروف می­باشند:
(۳-۲۶)
که در آن خروجی پرسپترون در تکرار ام می­باشد. اختلاف نقش خطا را بازی می­ کند و مربوط به نمونه آموزشی فعلی است. پارامتر یک ثابت
مثبت در بازه می­باشد. قانون آموزش وقتی خطای مثبت است، مقدار را با افزایش بردار افزایش می­دهد تا خطا کاهش یابد.
۳-۳-۳- پرسپترون تک­لایه
همانگونه که پیشتر گفته شد تک­نرون برای جداسازی دو کلاس مورد استفاده قرار می­گیرد؛ بنابراین اگر مساله­ای با بیش از دو کلاس برای جداسازی داشته باشیم باید چند پرسپترون را در شبکه بکار گیریم. ساده­ترین شکل استفاده از پرسپترون­ها استفاده از آنها در یک لایه است. شکل ۳-۵ ساختار شبکه عصبی تک­لایه را نشان می­دهد. همانگونه که مشاهده می­ شود ساختار شبکه عصبی تک­لایه، شامل تعدادی گره ورودی است که به ورودی تعدادی پرسپترون که در یک لایه (لایه خروجی) قرار گرفته­اند متصل شده ­اند. توابع محرک هر نرون را می­توان بسته به مساله به­ صورت دلخواه انتخاب کرد. اما معمولا توابع را یکسان در نظر می­گیرند.
در این حالت هر نرون در لایه خروجی با وزن­هایی که به آن متصل است ابر صفحه­ای را در فضای ورودی مشخص می­ کند و آن را به دو نیم فضا تقسیم می­ کند. شاید به نظر برسد که با دو نرون در لایه خروجی می­توان ۴ کلاس که به صورت خطی جداپذیرند را از هم جدا نمود.
ورودی
خروجی
لایه نرون­ها
شکل ۳-۵- ساختار کلی پرسپترون تک­لایه
برای بررسی ساده­تر فرض می­کنیم در نرون­ها از توابع آستانه­ای با خروجی ۰ و ۱ استفاده شده باشد. در این حالت می­توان برای داده ­های کلاس اول تا چهارم، خروجی هدف را به ترتیب به صورت ، ، ، (کد باینری) تعریف نمود. در عمل این کار برای بعضی کلاس­ها با مشکل مواجه می­ شود. این موضوع در شکل ۳-۶ آورده شده است. همانطور که ملاحظه می­ شود داده ­های شکل سمت راست را با دو خط (و در نتیجه با دو نرون) از هم جدا می­شوند اما داده ­های شکل سمت چپ برای جداسازی به سه خط (سه نرون) نیاز دارند. در حالت کلی می­توان گفت برای جداسازی کلاس جداپذیر خطی با شبکه پرسپترون تک لایه، حداقل به نرون نیازمندیم؛ اما اگر از نرون استفاده نماییم می­توان هر نرون را برای جداسازی داده ­های یک کلاس از کل بقیه داده ­ها تعبیر نمود. نکته قابل ذکر آن است که اگر به شکل سمت راست دقت شود، توزیع داده ­ها در جهت محور افقی بهتر از محور عمودی است (به عبارت دیگر اگر محور افقی داده ­ها حذف شود داده ­های کلاس­های مختلف بر روی هم می­افتند. این مشکل با اعمال پیش پردازش­های غیرخطی بر روی داده ­های شکل دوم و سپس اعمال آن به شبکه عصبی قابل حل است.
شکل ۳-۶- دو حالت پراکندگی داده ­های چهار کلاس در فضای دو بعدی ورودی: حالتی که کلاس­ها را می­توان با دو نرون خروجی جدا نمود (سمت راست) و حالتی که نیاز به سه نرون در خروجی است (سمت چپ).
از دیگر مشکلات کدینگ باینری در پرسپترون تک­لایه آن است که تعداد ماکزیمم زیر فضاهایی که نرون­ها در فضای ورودی ایجاد می­ کنند با تعداد کلاس­هایی که می­توان با آن تعداد نرون و کد باینری
تعریف کرد یکسان نمی ­باشد. برای مثال، اگر شبکه­ ای با دو ورودی و سه نرون در خروجی داشته باشیم، تعداد کلاس­هایی که در کد باینری می­توان تعریف کرد ۷ می­باشد (،… و ) اما تعداد زیر فضاهایی که در حالت ماکزیمم با سه خط می­توان در فضای دو بعدی ایجاد نمود، ۷ می­باشد. شکل ۳-۷ این موضوع را نشان می­دهد همانطور که دیده می­ شود زیر فضایی با کد وجود ندارد.
با توسعه ماتریسی روشی که برای یادگیری تک­نرون ارائه شد می­توان آن را برای پرسپترون تک­لایه نیز استفاده نمود. برای آموزش حتی می­توان پرسپترون تک­لایه را به شکل چند تک­نرون به صورت موازی آموزش داد.
شکل ۳-۷- مرزهای جدا کننده یک پرسپترون تک­لایه با دو ورودی و سه خروجی به همراه کد باینری که برای کلاس­ها در نظر گرفته شده است. هر خط به­وسیله­ یک نرون در فضای دو بعدی ورودی ایجاد شده است.
۳-۳-۴- پرسپترون چندلایه
همانگونه که گفته شد پرسپترون تک­لایه تنها قادر به جداسازی کلاس­هایی است که به­ صورت خطی جداپذیر باشند. برای جداسازی کلاس­هایی که به­ صورت غیرخطی جدا می­شوند (دارای مرزهای غیرخطی هستند) یا کلاس­هایی که داده ­های آنها دارای همپوشانی است به لایه­ های بیشتری نیاز داریم. شکل ۳-۸ یک شبکه دولایه (یک لایه خروجی و یک لایه میانی) را نشان می­دهد. لایه میانی به­ طور مستقیم از محیط خارج ورودی دریافت نکرده و به دنیای خارج نیز مستقیما خروجی نمی­دهند، به همین دلیل به این لایه از دیدگاه خارج لایه پنهان ^[۳۶] نیز می­گویند.
در این نوع شبکه­ ها معمولا هر گره به تمامی گره­های لایه بعدی متصل است که به این حالت اتصال کامل^[۳۷] گفته می­ شود. همچنین همه مسیرها در جهت ورودی به خروجی است و مسیر برگشتی وجود ندارد به همین دلیل به این نوع شبکه­ ها پیشخور گفته می­ شود.
لایه خروجی
خروجی
ورودی
لایه پنهان

۴- تغییر رفتار فردی.
مصرف‌کننده به سه روش نارضایتی خود را اعلام می‌دارد:
پاسخ‌های شفاهی: در این حالت مصرف‌کنندگان شکایت می‌کنند ولی شکایت را به کسی یا سازمانی نسبت نمی‌دهند.
پاسخ‌های خصوصی: در این حالت مصرف‌کنندگان از دوستان خود به جهت خرید ناموفقی که انجام داده‌اند شکایت می‌کنند.
پاسخ‌های شخص ثالث: در این حالت مصرف‌کنندگان از مؤسسات و انجمن‌های تجاری یا برنامه‌های تلویزیونی و از این قبیل موارد، شکایت می‌کنند.
لیکن مؤثرترین راه کاهش چنین رخدادهایی، تولید محصولات متناسب با سلیقه مصرف‌کنندگان و خواسته‌ها و نیازهای آن‌ها می‌باشد. (بلایت^[۳۴]، ۲۰۰۸)
۲-۱-۱۰- انواع حل مسئله خرید
گاهی مصرف‌کنندگان فرایند تصمیم‌گیری خرید (مدل عام تصمیم‌گیری) را دنبال نمی‌کنند و بسته به نوع و میزان و اهمیت موضوع خرید، بعضی از آنها را نادیده می‌گیرند. پژوهشگران برای فرایند خرید مصرف‌کننده سه روش کلی را با توجه به درجه اهمیت محصول برای مصرف‌کننده و آگاهی او از چند و چون محصول برشمرده‌اند که عبارتند از:

۱- حل مسئله معمولی: در مورد بعضی از محصولات، مصرف‌کننده در زمان کوتاهی مسأله را تشخیص می‌دهد و تصمیم خود را می‌گیرد و برای جستجوی اطلاعات خارجی و ارزیابی گزینه‌ها نیازمند تلاش زیادی نیست. در این مورد، تصمیم‌گیری خرید به صورت عادت در می‌آید. این روش در مورد محصولات و فراورده‌های کم‌ارزش که مصرف بالایی دارند، دیده می‌شود (روستا و دیگران، ۱۳۷۶).
۲- حل مسئله محدود^[۳۵]: نوعی رفتار خریدار است که در آن، خریداران با طبقه کالا آشنایی دارند. اما مارک‌ کالا را نمی‌شناسند. برای آن‌ها، خرید اندکی دشوارتر و پیچیده‌تر می‌شود. در این نوع رفتار خرید، خریداران به طور محدود به جمع‌ آوری و ارزیابی اطلاعات می‌پردازند. در این صورت مصرف‌کنندگان ممکن است در مورد مارک جدید سؤالاتی را مطرح کنند و یا به آگهی‌های تبلیغاتی توجه نمایند تا مارک جدید را بهتر بشناسند. این وضعیت خرید را مشکل‌گشایی محدود می‌نامند (کاتلر و آرمسترانگ، ۱۳۷۶).
۳- حل مسئله پیچیده (گسترده)^[۳۶]: در این روش هر یک از پنج مرحله فرایند تصمیم‌گیری خرید مورد استفاده قرار می‌گیرد و زمان و تلاش بسیاری برای جستجوی اطلاعات خارجی و شناسایی و ارزیابی گزینه‌ها لازم است. (روستا و دیگران، ۱۳۷۶). در شکل ۲-۴ انواع رفتارهای خرید مصرف‌کننده نشان داده شده است:
شکل ۲-۴- رفتارهای خرید مصرف کننده؛ منبع: کاتلرو آرمسترانگ، ۱۳۸۶ : ۲۱۰

۲-۱-۱۱- عوامل مؤثر در فرایند تصمیم‌گیری خرید
فرایند تصمیم‌گیری خرید مصرف‌کننده تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از: عوامل فرهنگی – اجتماعی ،عوامل روانی و فردی، عوامل موقعیتی و عوامل مربوط به آمیخته بازاریابی. این عوامل به طور اختصار در شکل شماره (۲-۵) نشان داده شده است.
شکل ۲-۵- عوامل مؤثر در فرایند تصمیم‌گیری خرید؛ منبع: روستا و دیگران، ۱۳۸۶ : ۱۱۷

۳۴/۰

۴۷/۰

۷۰/۰

۷۳/۰

CV

۱R1S: فرسایش پاشمانی در شیب ۵% و شدت بارندگی ^۱mm.h^-50 ؛ ۱R2S: فرسایش پاشمانی در شیب ۱۵% و شدت بارندگی ^۱mm.h^-50؛ ۲R1S: فرسایش پاشمانی در شیب ۵% و شدت بارندگی ^۱mm.h^-80؛ ۲R2S: فرسایش پاشمانی در شیب ۱۵% و شدت بارندگی ^۱mm.h^-80. CV: ضریب تغییرات.
میانگین­های دارای حروف مشابه در هر ستون، اختلاف معنی­داری در سطح ۰۵/۰ (LSD) با هم ندارند.
تغییرات فرسایش در بین کاربری­های مختلف در شدت بارندگی ۸۰ میلی­متر بر ساعت بیشتر شد (جدول ۴-۴). در ۲R1S فرسایش پاشمانی دیم نسبت به مرتع (جدول ۴-۴) به طور معنی­داری بیشتر بود. در صورتی که در ۲R2S اختلاف فرسایش پاشمانی بین مرتع تخریب شده و کشاورزی آبی معنی­دار شد. این ممکن است به دلیل تفاوت در مقاومت برشی کاربری­های مختلف باشد. آقاسی و برادفورد (۱۹۹۹) گزارش نمودند که عامل مقاومت برشی سطحی خاک همواره با جداشدن خاک در اثر باران در ارتباط می­باشد و این پارامتر باید در مدل­های توزیع فرسایش پاشمانی آورده شود. بر اساس مطالعه قبلی در منطقه زاگرس (خلیلی مقدم، ۲۰۰۹)، کاهش سطح مقاومت برشی خاک در مرتع تخریب شده در مقایسه با مرتع ممکن است به دلیل تخریب خاکدانه­ها و کاهش کربن آلی و شبکه ریشه­ای باشد (به علت چرای بی­موقع، چرای بی­رویه دام و سوزاندن درختچه­ها).
مقاومت برشی سطحی مهمترین خصوصیت مکانیکی خاک می­باشد که بر فرآیندهای جدایش پاشمان تاثیرگذار می­باشد (نیرینگ و برادفورد،۱۹۸۵؛ واتسون و لافلن^[۱۳۸]،۱۹۸۶؛ برونری و همکاران^[۱۳۹]،۱۹۸۹).
۲-۴ مدل­سازی فرسایش پاشمانی
۱-۲-۴ روش رگرسیون خطی چندگانه
از روش رگرسیون گام به گام با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SAS برای انتخاب بهترین ترکیب از متغیرهای مستقل ویژگی­های خاک(پایداری خاکدانه، مقاومت برشی خاک، درصد آهک، درصد ماده­آلی، درصد اندازه ذرات خاک) و توپوگرافی (شیب، ارتفاع، شاخص رسوب، شاخص رطوبت و شاخص قدرت) برای برآورد متغیر وابسته (نرخ فرسایش پاشمانی در شیب و شدت­های مختلف) استفاده شد. پس از انجام محاسبات مشخص شد که مدل به دست آمده از این روش دارای میانگین مربعات خطای زیادی بوده و برآورد مناسبی از فرسایش پاشمانی را ارائه نمی­دهد، ولی با انجام تبدیلات لازم(Log، Ln و انواع تبدیلات توانی از ۱/۰ تا ۲) بر روی متغیر وابسته، و به­دست آوردن مدل رگرسیون خطی چندمتغیره بر اساس داده ­های تبدیل یافته، مشاهده شد که تبدیلات توانی ۱/۰ و ۲/۰ با دقت زیادتر و خطای کمتر قادر به مدل­سازی فرسایش پاشمانی این منطقه خواهند بود، لذا این فرایند از یک رابطه غیر خطی(توانی) پیروی می­ کند.

۲-۲-۴ روش رگرسیون خطی فازی
در مدل­سازی به روش رگرسیون خطی فازی از همان عواملی استفاده می­گردد که در روش رگرسیون معمولی استفاده شد. یا با انجام آنالیز همبستگی، در هر حالت از هر کاربری، متغیرهایی که همبستگی معنی­داری با فرسایش پاشمانی دارند به عنوان متغیرهای تاثیرگذار انتخاب می­شوند. همچنین از بین متغیرهای مستقلی که همبستگی معنی­داری با هم داشته باشند متغیری که مقدار عددی همبستگی زیادتری داشته باشد انتخاب می­ شود. جدول ۵-۴ نتایج همبستگی بین متغیرهای مختلف خاک و توپوگرافی و حالات مختلف فرسایش پاشمانی در کل منطقه مورد مطالعه (بدون تفکیک داده ­ها براساس کاربری اراضی) را نشان می­دهد. همان­طور که مشاهده می­ شود بین پارامترهای میانگین وزنی قطر، مقاومت برشی سطحی و ماده آلی همبستگی زیادی وجود دارد، به عبارتی این سه پارامتر گویای یک مطلب می­باشند و لذا به طور همزمان در مدل وارد نمی­شوند و با توجه به نوع کاربری اراضی هر کدام از آن­ها که همبستگی زیادتری با فرسایش پاشمانی داشته در مدل وارد شده ­اند. در نتایج رگرسیون معمولی نیز همین پارامترها در مدل وارد شده ­اند. پارامترهای مورد استفاده در روش FLR در جدول۶-۴ آورده شده ­اند.
مدل­های به­دست آمده از این روش، با بهره گرفتن از مقادیر خام فرسایش پاشمانی اندازه ­گیری شده، دارای باند فازی وسیع و لذا دقت پایین می­باشد، بنابراین و با توجه به اینکه در نتایج روش گرسیون معمولی نیز مشخص شد که این معادلات از یک رابطه غیر خطی (توانی) پیروی می­ کنند، لذا استفاده مستقیم از یک رگرسیون خطی فازی منجر به جواب مناسبی نمی­گردد، و باید از رگرسیون خطی فازی براساس داده ­های تبدیل یافته استفاده نمود. بنابراین در اینجا نیز از همان تبدیلات (تبدیلات توانی ۱/۰ و ۲/۰) استفاده شده در روش رگرسیون معمولی استفاده نمودیم.
 

جدول۶- ۴ ورودی­های مورد استفاده در مدل­سازی به روش رگرسیون خطی چندمتغیره، فازی

تبدیل شدهY
(فرسایش پاشمانی)

متغیرها

مدل

کاربری

Y ^۱/۰

OM - WI - CoSilt - PI

۱

مرتع

Y ^۱/۰

SI - OM

۲

Y ^۲/۰

MWD

۳

Y^2/0

SSS

چندین مطالعه­ مروری، تمرین مقاومتی را برای افزایش قدرت عضلانی تجویز کرده ­اند. همچنین پژوهش اخیر نشان داده، تمرین مقاومتی علاوه بر نقش تعیین کننده ­ای که در سطح آمادگی جسمانی بازیکنان والیبال دارد، در عملکردهای دفاعی از اهمیت زیادی برخوردار است (۱۰۹).

ورزشکارانی که مرحله آمادگی جسمانی عمومی خوبی را پشت سر گذاشته­، به راحتی می‌توانند به عملکرد بالایی دست یابند. بازیکنان والیبال نشسته در طول مسابقه نیاز به قدرت زیادی برای پوش‌رفتن، سرویس، اسپک زدن و دفاع کردن دارند (۱۲۳). با توجه به این­که تغییر در قدرت، توان و استقامت عضلانی در موفقیت بازیکنان والیبال نشسته بسیار مهم است مربیان و بازیکنان باید تمرینات آماده ­سازی خود را طوری طراحی کنند تا در بهترین شرایط در مسابقه حاضر شوند.
۳-۱٫ مقدمه
در فصل­های قبل به بررسی بیان مسئله، ضرورت پژوهش، اهداف، محدودیت­های پژوهش، تعریف واژه ­ها، مبانی نظری و پژوهش­های انجام شده در زمینه پژوهش پرداخته شد. اکنون در این فصل گزارشی از روش پژوهش جامعه و نمونه­ پژوهش و نحوه­­ی انتخاب آزمودنی، متغیرهای پژوهش و ابزار اندازه ­گیری، روش کار، روش اندازه ­گیری و نحوه­ جمع آوری اطلاعات، روش آماری با جزئیات لازم تشریح شده است.
۳-۲٫ جامعه و نمونه آماری
کلیه بازیکنان زن والیبال نشسته در استان اصفهان (اصفهان، مبارکه، خمینی­شهر، درچه، فلاورجان)، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می­ دهند. ابتدا محقق به دفتر هیأت ورزش­های جانبازان و معلولین مراجعه کرده، هدف از اجرای پژوهش را برای مسئولان توضیح داده و پس از انجام هماهنگی، نمونه­ آماری این پژوهش از میان بازیکنان زن والیبال نشسته استان اصفهان انتخاب شدند که از طریق انجام یک جلسه( به صورت داوطلبانه) توجیه شدند. معیار شرکت، داشتن سن حداکثر ۴۵ سال، داشتن سابقه­ ورزشی منظم بیش از ۱ سال در رشته والیبال نشسته و این­که هیچ­گونه قطع عضوی در بالا تنه نداشته و قادر به انجام تمرینات مورد نظر باشند، بود. در این میان بین ۷۰ بازیکن، ۴۰ نفر داوطلب شدند ولی۳۰ بازیکن، واجد شرایط فوق بوده که قبل از دریافت فرم رضایت­نامه جهت اعلام آمادگی آزمودنی­ها به منظور شرکت در پژوهش حاضر، اطلاعات شخصی- سوابق پزشکی- ورزشی (پیوست ۱) و همچنین اطلاعات لازم درخصوص نحوه­ اجرای پژوهش (پیوست۲) و نکاتی که می­باید آزمودنی­ها برای شرکت در پژوهش رعایت کنند، به صورت کتبی وشفاهی در اختیار آن­ها قرار گرفت. پس از دریافت برگه­ی رضایت­نامه (پیوست۳)، تحت برنامه تمرینات مقاومتی قرار گرفتند.
۳-۳٫ روش و طرح پژوهش
پژوهش حاضر، پژوهش نیمه تجربی- میدانی است. متغیر­های مورد پژوهش در دو مرحله قبل و بعد از اعمال متغیر مستقل سنجیده شدند. برخی از شاخص­ های آنترپومتریک نیز قبل از شروع برنامه تمرین مورد سنجش قرار گرفت. برنامه تمرینی شامل ۲۴ جلسه دو ساعته (هفته­ای ۳ روز) بود.
۳-۴٫ نحوه گردآوری اطلا­­­­­­­عات
بازیکنان انتخاب شده جهت پژوهش یک هفته قبل از شروع مراحل اجرایی برای آزمون­های بدنی به سالن بدنسازی پایگاه قهرمانی اصفهان مراجعه کردند. ضمن پر کردن برگه­ی رضایت­نامه، از کلیه­ آزمودنی­ها اطلاعات مربوط به سن، قد، وزن، درصد چربی بدن، چربی زیر جلد سه ناحیه، توده­ی بدون چربی، شاخص توده­ی بدن، حجم عضلانی، محیط اندام­ها و آزمون­ها شامل دراز و نشست و آزمون ۱RM، قدرت ایستای دست­ها، استقامت ایستا و پویای اندام­ها قبل از شروع تمرینات مقاومتی از بازیکنان گرفته شد. سپس آزمودنی­ها به دو گروه تمرین مقاومتی ( ۱۵نفر) و گروه کنترل ( ۱۵نفر) تقسیم شدند.
۳-۵٫ تمرینات مقاومتی
آزمودنی­ها در این گروه، تمرینات مقاومتی را با تمرکز بر تمرینات مقاومتی بالاتنه انجام دادند. تمرینات شامل ۲ مرحله گرم کردن بود. در ابتدا به مدت ۵ دقیقه گرم کردن عمومی و سپس هر تمرین را با یک ست شامل پنج تکرار با ۴۰ درصد حداکثر (۱RM) و ۳۰ ثانیه زمان استراحت بین هر ست، به عنوان گرم کردن اختصاصی انجام دادند. و در ادامه تمرینات با ۴۵ درصد یک تکرار بیشینه شروع وتا۸۰ درصد یک تکرار بیشینه در ۸ هفته افزایش یافت و در پایان ۵ دقیقه سرد کردند (۱۵۷). شدت، تکرار و ست بر اساس جدول ۳-۱ در هر هفته متغیر بود(۱۳۲، ۷۷). همچنین ۶ حرکت پرس­سینه، جلو بازو با دمبل ، پشت بازو سیم­کش،­­­­­ لت ازپشت، نشر از جانب و دراز و نشست را به ترتیب در هر جلسه اجرا می­کردند(۱۵۵). زمان استراحت هر ست۳۰ ثانیه بوده و پس از اجرای هر نوبت تمرینی آزمودنی، ۳ دقیقه استراحت می­کردند (۷۲).

شکل ۳-۱ نشر از جانب شکل ۳-۲ لت از پشت
شکل ۳-۳ جلو بازو
شکل ۳-۴ پشت بازو سیم کش
شکل ۳-۵ پرس سینه شکل ۳-۶ دراز و نشست
جدول ۳-۱٫ برنامه تمرینات مقاومتی در گروه تجربی