۳ ـ ۲ ـ جامعه ی آماری
“جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از اشیاء، اشخاص، مکان‌ها، رویدادها و اموری که در یک یا چند صفت مشترک باشند” (پاشاشریفی و شریفی، ۱۳۸۰، ص۵۹). “معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت (صفات) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد” (سرمد و دیگران، ۱۳۸۰، ص ۱۷۷). به نظر دلاور (۱۳۸۳) جامعه یا جمعیت عبارت است از “تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخص باشند. صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع می‌باشد” (ص۵).
جامعه پژوهش حاضر، شامل کلیه مدیران دانشگاه دولتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی ۸۸- ۱۳۸۷ بوده که جدول (۳-۱) چگونگی توزیع جامعه آماری را در دو دانشگاه نشان می‌دهد.
جدول(۳-۱) مشخصات جامعه آماری به تفکیک

مأخذ: مرکز آمار و اطلاعات دانشگاه اصفهان، علوم پزشکی اصفهان و صنعتی اصفهان،۱۳۸۷
۳ ـ ۳ ـ نمونه۱ و برآورد حجم نمونه
۳ ـ ۳ـ ۱ـ نمونه
نمونه حاصل گردآوری اطلاعات فقط درباره تعدادی از اعضای جمعیت است. نایبی (۱۳۷۶) معتقد است “نمونه می‌تواند با درجات مختلفی از دقت۲ بازتاب جمعیتی باشد که از آن برگرفته شده است. نمونه ای که دقیقاً بازتاب جمعیت خود باشد، نمونه معرف خوانده می‌شود” (ص ۶۷).
۳ ـ ۳ـ ۲ـ برآورد حجم نمونه
به عقیده بسیاری از صاحب نظران حجم نمونه با واریانس جامعه رابطه مستقیم دارد و هر قدر پراکندگی در صفات و ویژگی‌های مورد مطالعه در جامعه آماری بیشتر باشد به همان نسبت باید حجم نمونه نیز بزرگتر انتخاب شود. “برای تعیین حجم نمونه چنانچه واریانس جامعه در پارامتر مورد اندازه گیری در تحقیقات قبلی مشخص شده باشد محقق می‌تواند از آن استفاده کند در غیر اینصورت محقق باید با انجام مطالعه مقدماتی واریانس جامعه را برآورد کرده و از آن استفاده کند” (سرایی، ۱۳۷۲، ص ۱۲۷).

از آنجایی که در تحقیق حاضر، واریانس جامعه آماری نا معلوم بود، انجام یک مطالعه مقدماتی بر روی گروهی از افراد جامعه به منظور، تعیین واریانس جامعه ضرورت داشت. به همین منظور، یک گروه ۳۰ نفری ( ۱۵ نفر از مدیران دانشگاه اصفهان و ۱۵ نفر از مدیران دانشگاه علوم پزشکی) از جامعه آماری به صورت تصادفی انتخاب گردید و پرسشنامه در بین آنها توزیع و پس از استخراج داده‌های مربوط به پاسخ‌های گروه نمونه مذکور، حجم نمونه آماری پژوهش با بهره گرفتن از فرمول زیر تعیین شد.

S² = واریانس
d² = دقت احتمالی مطلوب
= حجم نمونه n
= سطح اطمینان T
= جامعه آماری N
در برآورد نمونه مدیران

تعداد افراد نمونه = ۱۳۵
تعداد افرادجامعه = ۲۵۹
پیش برآورد واریانس = ۲۵^۲/۱
سطح اطمینان = ۹۶^۲/۱
دقت احتمالی مطلوب = ۱۳^۲/۰
بنابر محاسبه انجام شده حجم نمونه به دست آمده ۱۳۵ نفر بوده که علیرغم چند بار مراجعه پژوهشگر ۱۲۶ پرسشنامه در مجموع جمع آوری گردید و تجزیه و تحلیل آماری بر روی ۱۲۶ پرسشنامه انجام شد.
۳ ـ ۴ـ روش نمونه گیری
کاری که نمونه گیری به عنوان یک ابزار تحقیق می‌کند، تسهیل کار تحقیق است. “نمونه گیری این امکان را برای محقق فراهم می‌کند تا با صرف امکانات کمتر به نتایج مورد نظرش دست یابد” (سرائی، ۱۳۷۲، ص ۴). پس از شناسائی جامعه آماری باید با بهره گرفتن از تکنیک مناسب به نمونه گیری مبادرت ورزید به گونه ای که انتخاب آن تکنیک اطلاعات آماری قابل تعمیمی‌به جامعه آماری را فراهم سازد.با توجه به این که تعداد کارکنان دو دانشگاه متفاوت بوده، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با جامعه آماری استفاده شد. “ نمونه تصادفی طبقه ای شامل مجموعه ای از چند نمونه تصادفی ساده است و تعداد افراد نمونه هر طبقه با تعداد افراد همان طبقه در جامعه متناسب است” (پاشا شریفی و شریفی، ۱۳۸۰، ص۶۷).
جدول (۳- ۲) چگونگی توزیع جامعه و حجم نمونه را بر اساس استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با جامعه آماری نشان می‌دهد.
جدول (۳-۲) مشخصات جامعه آماری و نمونه پژوهش