۱

دانشگاه کارنگی و ملون

۲۰۰۴

EMM

بلوغ کسب و کار الکترونیکی^[۶۱]

 

۲

دانشگاه های منچستر و اوکلند

۲۰۰۳

PERM

مدل آمادگی الکترونیکی مشاهده شده^[۶۲]

 

۳

شرکت مشاوره ای KPMG در سطح سازمان های کشور کانادا

۲۰۰۰

KPMG

آزمون ظرفیت دولت الکترونیکی^[۶۳]

 

۴

گروه فناوری در هند

۲۰۰۳

P3I3

ارزیابی هدایت و رهبری الکترونیکی ادارات/وزارتخانه

 

 

بخش چهارم
پیشینه ی پژوهش
۲-۴- پیشینه ی پژوهش
۲-۴-۱-پیشینه ی پژوهش های داخلی

 

 

• • حدادیان و باقریه مشهدی (۱۳۹۳) پژوهشی را تحت عنوان “بررسی عوامل تعیین کننده در تمایل به خرید اینترنتی بلیت شرکت های هواپیمایی” انجام دادند. برای این منظور در تحقیق تلاش شده بود تا الگوی تمایل به خرید اینترنتی بلیت شرکت های هواپیمایی با بهره گرفتن از معیارهای اعتماد، هنجارهای ذهنی، ریسک ادراک شده، رضایت و سهولت استفاده از وب سایت مورد مطالعه قرار گیرد. جامعه آماری این پژوهش را مسافران خروجی فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد در پروازهای داخلی شهریور ماه ۱۳۹۲ تشکیل داده و نمونه آماری با بهره گرفتن از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران ۲۱۵ محاسبه شده است. همچنین ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که از روایی و پایایی مناسب برخوردار بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL8.8 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد افزایش رضایت و اعتماد مسافران هوایی منجر به افزایش تمایل به خرید اینترنتی بلیط شرکت های هواپیمایی می شود. همچنین متغیرهای ریسک ادراک شده و سهولت استفاده با نقش میانجی رضایت و اعتماد بر تمایل به خرید اینترنتی تاثیرگذار هستند و نقش معنی داری هنجارهای ذهنی در تمایل به خرید اینترنتی مورد تایید نیست(حدادیان و باقریه مشهدی، ۱۳۹۳، ۱۳۷).

 

 

 

• جلالی گرگانی و مهرانی (۱۳۹۲) پژوهشی را تحت عنوان “بررسی رابطه روش های بازاریابی رابطه مند و رفتار خرید مجدد در فروشگاه های زنجیره ای خرده فروشی گرگان” انجام دادند. این تحقیق کاربردی به روش توصیفی پیمایشی انجام گرفته و از بین کلیه مشتریان فروشگاه های زنجیره ای شهر گرگان، نمونه گیری به روش تصادفی انجام گرفته است .مدل این تحقیق با بهره گرفتن از روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد که مدل برای جامعه آماری مورد مطالعه، قابل استفاده است .برای تحلیل رابطه معناداری بین متغیرهای مدل و آزمون فرضیه های تحقیق نیز از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است .چهار روش ارتباطات، رفتار ترجیحی، شخصی سازی و پاداش، از روش های بازاریابی رابطه مند مورد مطالعه قرار گرفت .نتایج این تحقیق نشان داد که بین همه روش های به کارگرفته شده با تمایل مشتری به ادا مه خرید، رابطه معناداری وجود دارد .همچنین رابطه معناداری بین تمایل مشتری به ادامه خرید با رضایت رابطه مند و تعهد رابطه مند تأیید گردید .رابطه معناداری بین متغیرهای رضایت رابطه مند با اعتماد، اعتماد با تعهد رابطه مند و در نهایت تعهد رابطه مند با رفتار خرید مجدد مشتری نیز مورد تأیید قرار گرفت(جلالی گرگانی و مهرانی، ۱۳۹۲، ۵۷).

 

 

 

• حسنقلی پور و همکاران (۱۳۹۲) پژوهشی را تحت عنوان “بررسی تأثیر خصوصیات مشتریان بر تمایل آنها به پذیرش خرید اینترنتی (پیمایشی پیرامون دانشکده مدیریت دانشگاه تهران)” انجام دادند. اکثر مطالعات در این حوزه، روی یک محصول یا محصولات مشابه تمرکز داشته اند و تأثیر تنوع محصولات در پذیرش خرید اینترنتی نادیده گرفته شده است. برای مقابله با چنین محدودیتی، این پژوهش به بررسی تأثیر انواع مختلفی از محصولات بپردازد. برای این امر از طبقه بندی «پترسون» استفاده شده که برای طبقه بندی کالاها و خدمات ارائه شده در فضای وب طراحی شد. این پژوهش با روش توصیفی از نوع همبستگی انجام گرفته بود. داده های آن با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه، در نمونه ای به تعداد ۲۳۱ نفر از دانشجویان دانشگاه تهران گردآوری شده است. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد که خصوصیات مصرف کنندگان بر اساس کالاها و خدمات گوناگون، تأثیر متفاوتی دارد .پذیرش نوآوری در حوزه ی فناوری اطلاعات، خودکفایتی اینترنتی، ادراکات از امنیت وب، نگرانی های حریم خصوصی و درخور بودن محصول، ویژگی هایی هستند که بر اساس نوع کالا یا خدمات، بر نگرش افراد به پذیرش خرید اینترنتی آنان تأثیرگذارند(حسنقلی پور و همکاران، ۱۳۹۲، ۶۷).

 

 

 

• حسینی (۱۳۹۱) پژوهشی را تحت عنوان “تبیین ارزیابی تمایل و وفاداری مشتریان بالقوه به خرید از فروشگاه های اینترنتی” انجام داد. هدف این مقاله تبیین و ارزیابی تمایل به تداوم و تکرار خرید مشتریان از فروشگاه های اینترنتی بود تا وضعیت آنها، در تبدیل مشتریان بالقوه به مشتریان وفادار در یک فروشگاه اینترنتی مشخص شود. جامعه آماری تحقیق شامل، کاربران اینترنتی ساکن شهر شیراز و خریدار فروشگاه اینترنتی است. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه و حجم نمونه ۲۳۶ نفر است. عوامل ادامه خرید برخط به ترتیب اهمیت کیفیت وبسایت، اعتماد به وبسایت و هنجارهای ذهنی فرد است درحالی که فایده ادراک شده و لذت بردن از خرید برخط به طور غیرمستقیم تمایل به خرید برخط را تحت تاثیر قرار می دهند. البته رتبه عوامل ادامه خرید برخط به ترتیب اهمیت کیفیت وبسایت، اعتماد به وبسایت و هنجارهای ذهنی فرد می باشد. در حالی که فایده ادراک شده و لذت بردن از خرید برخط به طور غیرمستقیم تمایل به خرید برخط را تحت تاثیر قرار می دهند. ۶۳% از نمونه را مردان و ۳۷% را زنان به خود اختصاص دادند. ۹/۶۸% از اعضای نمونه بین سن ۲۱ الی ۳۵ سال بودند، افراد با تحصیلات کارشناسی و بالاتر ۹/۴۴% بودند و افرادی با بیش از چهار سال استفاده از رایانه ۸/۵۷ % بودند(حسینی، ۱۳۹۱، ۱۶۷).

 

 

 

• قاضی زاده و همکاران (۱۳۹۰) پژوهشی را تحت عنوان “تعیین عوامل مرتبط با قصد خرید در تجارت الکترونیکی (مورد مطالعه : شرکت مسافرتی قطار رجاء)” انجام دادند. این پژوهش طبق الگوی مفهومی ارائه شده بود که بر اساس الگوی کرسپو و رودریگز بود و با بهره گرفتن از آزمون تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی و تجزیه و تحلیل مسیر، به تعیین و بررسی عوامل مرتبط با قصد خرید در تجارت الکترونیکی برای شرکت قطارهای مسافری رجاء که در سال های اخیر اقدام به راه اندازی وب سایت برای فروش بلیط های خود به صورت اینترنتی نموده، پرداخت. مقدار نمونه این پژوهش با بهره گرفتن از روش های آماری ۳۸۴ شرکت بود. روش پژوهش نمونه گیری خوشه ای بود. با توجه به روش نمونه گیری از جامعه های بزرگ با دقت مناسب، ۲۰ درصد از نمایندگی های این شرکت (حدودا شامل ۲۲ نمایندگی) به صورت تصادفی انتخاب شدند. با توجه به مناطق ۲۲ گانه شهر تهران از هر منطقه یک نمایندگی برای توزیع پرسشنامه استفاده گردیده بود. یافته های پژوهش نشان داد که میان متغیرهای (نگرش فرد به تجارت الکترونیکی یا خوش بینی، هنجار ذهنی، ریسک کلی درک شده از تجارت الکترونیکی و نوآوری پذیری) با قصد خرید و همچنین میان متغیرهای (نوآوریپذیری فرد، هنجار ذهنی، ریسک کلی درک شده، سهولت استفاده درک شده و سازگاری درک شده از تجارت الکترونیکی) با نگرش فرد به خرید در تجارت الکترونیکی و نیز میان نوآوری پذیری فرد با ریسک درک شده از تجارت الکترونیکی و سازگاری درک شده از تجارت الکترونیکی با سودمندی درک شده از تجارت الکترونیکی رابطه معنی داری وجود داشت(قاضی زاده و همکاران، ۱۳۹۰، ۱۰۱).

 

 

 

• مظلومی و همکاران (۱۳۸۹) پژوهشی را تحت عنوان “سنجش آمادگی الکترونیکی بیمه گذاران خودرو (مورد مطالعه: شرکت بیمه پارسیان)” انجام دادند. سنجش میزان آمادگی مشتریان در صنعت بیمه برای تغییر در رفتار خرید جاری آنها به منظور پذیرش فناوری های نوین و جایگزینی (یا تلفیق) آن با روش های سنتی دیگر اهمیت زیادی دارد؛ موفقیت سرمایه گذاری برای استقرار بیمه الکترونیک با میزان آمادگی مشتریان جهت پذیرش «خرید اینترنتی» و استفاده از آن، رابطه تنگاتنگی دارد .این پژوهش میزان آمادگی مشتریان جهت پذیرش بیمه الکترونیکی خودرو را ارزیابی و سطح آن را اندازه گیری کرده است .براساس نتایج این پژوهش از بین مؤلفه های آمادگی، «انگیزش مشتریان» در مقایسه با دو مولفه دیگر یعنی «توانایی» و «شفافیت نقش» اهمیت بیشتری در فرایند پذیرش داشته است. همچنین نتایج آزمون فرضیات نشان می دهد که از بین تمام عوامل، دو عامل سن و جنسیت رابطه معناداری با مولفه های آمادگی مشتریان ندارند، اما دیگر عوامل همگی با مولفه های مذکور در ارتباط هستند(مظلومی و همکاران، ۱۳۸۹، ۹۷).

 

 

۲-۴-۲-پیشینه ی پژوهش های خارجی

 

 

• چن و همکاران^[۶۴] (۲۰۱۴) پژوهشی را تحت عنوان” ارزیابی ارتباط مابین آمادگی برای پذیرش تکنولوژی و تمایل به ادامه ی استفاده از سیستم های رزرو الکترونیکی با نقش میانجی کیفیت ارتباطات” انجام دادند. هدف اصلی پژوهش بررسی تمایل بیماران در انتخاب و رزرو تخت بیمارستان از طریق سیستم های فناوری اطلاعات بود. در این پژوهش نقش میانجی کیفیت ارتباطات در ارتباط مابین ابعاد آمادگی برای پذیرش تکنولوژی و تمایل به ادامه ی استفاده از سیستم های فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت.روش تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی و به طور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. نتیجه ی پژوهش حاکی از تاثیر مثبت خوش بینی و خلاق بودن بر اعتماد و رضایت کاربران بود. تاثیر متغیرهای عدم سهولت و عدم امنیت بر اعتماد و رضایت کاربران تایید نشد. در نهایت نیز تاثیر رضایت و اعتماد بر تمایل به ادامه ی استفاده بیماران از سیستم های الکترونیکی برای رزرو تخت بیمارستان به تایید رسید(Chen et al, 2014, 1).

 

 

 

• آرن و همکاران^[۶۵] (۲۰۱۳) پژوهشی تحت عنوان” عوامل موثر تمایل خرید از طریق وب سایت” را انجام دادند.خرید آنلاین یکی از نوآوری های اخیر در سیستم اقتصادی شده است. و امروزه افزایش بالای خریداران آنلاین عمیقا زندگی اجتماعی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است. سهولت ادراک شده و سودمندی ادراک شده ، لذت و اعتماد تاثیرات مهمی بر خرید آنلاین و خریدهای اینترنتی و جنبه های مهم این فرایند است. این پژوهش بر روی ۳۰۰ دانش آموزی که اخیرا خرید اینترنتی داشتند انجام شد. نتایج نشان داد که ارتباط مثبتی بین متغییرهای ذکر شده در بالا و تمایل به خرید مکرر که تاثیر میانجی لذت جویی در بین آنها بودوجود دارد ، وفرضیات تحقیق نیز آنها را حمایت کرده است(Aren et al, 2013, 536).

 

 

 

• ونگ کیم و همکاران^[۶۶] (۲۰۱۲) پژوهشی تحت “عنوان اهمیت خرید اینترنتی، قیمت، اعتماد ادراک شده” انجام دادند. قیمت و اعتماد ادراک شده دو فاکتور مهم و تاثیر پذیر در تصمیم گیری خریداران اینترنتی محسوب می شود. دانش تاثیرات نسبی بر تجربیات خرید مصرف کننده گان، استراتژی های فروش سفارشی به مشتریان هدف و گروه های مختلف بسیار مهم بود. نتایج مطالعه آشکار کرد که اعتماد ادراک شده تاثیر قوی بیشتری به قیمت ادراک شده بر قصد ونیت خرید هم برای مشتریان بالقوه و هم مشتریان همیشگی دارد. نتایج همچنین آشکار کرد که قیمت ادراک شده ی مورد انتظار هم تاثیر مهمی بر تصمیم گیری خرید مشتریان همیشگی در مقایسه با مشتریان بالقوه دارد. اعتماد ادراک شده ی مورد انتظار تاثیر معناداری بر تصمیم گیری خرید مشتریان بالقوه در مقایسه با مشتریان همیشگی دارد(Woong Kim et al, 2012, 241).

 

 

 

• یولی هسرس و همکاران ^[۶۷](۲۰۱۱) پژوهشی تحت عنوان"عوامل موثربر قصد و خرید مشتریان اینترنتی” انجام دادند. تجارت آنلاین از طریق اینترنت توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. چندین عامل مانند سودمندی ادراک شده، سهولت ادراک شده، حفظ حریم خصوصی، امنیت، هنجارها و قصد و خرید مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس اجرای مدل پذیرش تکنولوژی دو باور مهم وجود دارد که شامل سهولت ادراک شده و سودمندی می باشد. که عاملی موثر در جهت قصد و نیت خرید مصرف کنندگان محسوب می شود. نتایج نشان داد که بیشتر فرضیات مورد قبول بود، و اما سهولت استفاده و امنیت پیش بین های مهمی در تمایل مصرف کنندگان آنلاین بود(Yulihasri et al, 2011, 128).

 

 

 

• لی و وو^[۶۸](۲۰۱۱) پژوهشی تحت عنوان “تاثیرات تعدیل کننده ی دیدگاه های پذیرش تکنولوژی بر شکل گیری کیفیت خدمات الکترونیکی: شواهد از وب سایت های هواپیمایی در تایوان” را انجام دادند. بازارهای خدمات الکترونیکی پس از گذشت چندین سال، از نظر وب سایت های هواپیمایی سریعا رشد کرده اند، و فعالیت های تجارت الکترونیکی و بازاریابی الکترونیکی به عنوان راهی برای افزایش درک مشتریان از فعالیت های خرید آنلاین توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. زیرا باعث کاهش زمان صرف شده برای معاملات خرید Offline شده اند. این پژوهش به مطالعه ی ۲۳۶ مسافر بین المللی پرداخت که تجربه ی متفاوتی از خرید بلیط های هواپیما از ۳۰ وب سایت خدمات هواپیمایی مختلف در تایوان داشته اند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان می دهد که اعتماد ادراک شده و سودمندی ادراک شده که عوامل دیدگاه پذیرش تکنولوژی هستند، به طور مثبتی ارتباط بین کیفیت خدمات الکترونیکی، ارزش خدمات ادراک شده و رضایت خدمات را تعدیل می کند(Lee & Wu, 2011, 22).

 

 

 

• المغربی و دنیس^[۶۹] (۲۰۱۱) پژوهشی را تحت عنوان “چه چیزی مصرف کنندگان را جهت هدایت به داشتن قصدو نیت مداوم خرید الکترونیکی ترغیب می کند؟” انجام دادند. هدف این مقاله طرح یک مدل قصد و نیت مداوم خرید الکترونیکی بود که مدل پذیرش تکنولوژی استاندارد و نظریه ی تایید انتظار را در برمی گرفت و مدل توسعه یافته را در یک حوزه در عربستان سعودی ارزیابی می کرد. ۴۶۵ نمونه از پاسخ دهنده گان شامل کاربران اینترنت در عربستان سعودی بودند. مدل معادله ساختاری تناسب مدل را تایید کرد. سودمندی ادراک شده، رضایت و فشار اجتماعی تعیین کننده های خرید آن لاین مداوم بودند. گروه مردان و زنان برابر بودند. وزن های ساختاری همچنین برابر بودند، اما مسیرهای رگرسیون از سودمندی ادراک شده از نظر قصد و نیت مداوم بین زنان و مردان غیر متغیرنبودند. علیرغم اینکه پژوهش فرق های کمی بین رفتارهای خرید الکترونیکی مردان و زنان را یافت، یافته ها برای زنان دارای اهمیت بیشتری می باشند، زیرا نقش ویژه و خاص خرید الکترونیکی در کشورهای مسلمان می تواند نقش مهمی را ایفا کند. این پژوهش پیشنهاد میکند که استراتژیهای آن لاین نمی توانند تفاوت های رفتاری مستقیم و غیرمستقیم قصد و نیت مداوم را رد کنند(Al-Maghrabi & Dennis, 2011, 41).

 

 

فصل سوم
روش اجرای تحقیق