۵۰/۵

رد می‌شود

رد می‌شود

نوشهر

۴۵/۴-

پذیرفته می‌شود

پذیرفته می‌شود

۲-۵ بررسی روند تغییرات سالانه
در بررسی تغییرات سال به سال فراوانی روزهای گرد و غباری در ایستگاه‌های هواشناسی مورد مطالعه می­توان افزایش طوفان­های گرد و غباری را در طی سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ مشاهده کرد. از سال ۱۹۹۰ به بعد همان‌طور که در نمودار (۱-۵) مشاهده می‌شود تقریبا با کاهش روزهای گرد و غباری روبرو هستیم که تا سال ۲۰۰۵ ادامه دارد که شاید دلیل آن فراوانی روزهای بارانی در این مناطق و شروع دوباره مقابله با طوفان گرد و غبار از مبدا است. یکی از علل وجود تغییرات در وقوع گرد و غبار حرکت سامانه­های سینوپتیک است که طوفان­های گرد و غباری را به همراه می­آورند. طوفان‌های گرد و غباری که قبلاً به ندرت می­توانستند عرض‌های جغرافیایی ۳۸ درجه را تحت تاثیر قرار دهند در سال‌های۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ به سهولت و با فراوانی بیش‌تر در منطقه نفوذ پیدا می­ کنند. دوم فعال­تر شدن منابع انتشار گرد و غبار در کشور عراق می­باشد. در آن سال­ها به دلیل وقوع جنگ بین ایران و عراق و برخی مشکلات در کشور عراق و احتمالاً تغییرات آب و هوایی فراوانی طوفان­های گرد و غبار در کشور عراق افزایش یافته است. به لحاظ همسایگی که بین ایران و عراق وجود دارد طبیعی است که فعال­تر شدن بیابان­های این کشور به افزایش فراوانی روزهای گرد و غباری خواهد انجامید.
نمودار(۱-۵): روند تغییرات سال به سال روزهای گرد و غباری در ایستگاه‌های رشت، رامسر و گرگان
نمودار(۲-۵): تعداد روزهای گرد و غباری در تعدادی از ایستگاه‌های استان مازندران
همان‌گونه که در نمودار (۳-۵) نیز مشخص است تغییرات فراوانی روزهای گرد و غباری درگرگان در ۵۵ سال گذشته از سالی به سال دیگر بسیار متفاوت بوده و از ۱ روز در سال۱۹۵۳ به ۱۴ روز در سال۱۹۹۳ تغییر کرده است. هم‌چنین در سال­های اخیر فراوانی روزهای گرد وغباری کاهش پیدا کرده است.
نمودار (۳-۵): نمودار تغییرات سال به سال روزهای گرد و غباری ایستگاه گرگان در فاصله سال­های ۱۹۵۳ تا ۲۰۱۰
۳-۵ بررسی فصلی توزیع گرد و غبار
بیش‌ترین تعداد روزهای گرد و غبار در بین سه استان جنوبی دریای خزر در استان گلستان است. بیش‌ترین توزیع گرد و غبار با ۱/۲۸ درصد مربوط به فصل پاییز است و در رتبه‌های بعدی فصول زمستان با ۴/۲۷، تابستان ۴/۲۳ و بهار با ۵/۲۱ قرار دارد.
نمودار (۴-۵): نمودار دایره‌ای فصلی گرد و غبار بر حسب درصد
۴-۵ نحوه توزیع ماهانه طوفان‌های گرد و غباری سه استان جنوبی خزر
بررسی نحوه­ توزیع پارامترهای آب و هوایی (از جمله طوفان­های گرد و غباری) در طول ماه‌های مختلف سال برای ایجاد زمینه­ای مناسب برای شناخت رفتار آن‌ها بسیار مفید است. در این بخش برای نشان دادن نحوه پراکنش ماهانه طوفان‌های گرد و غباری در منطقه مورد مطالعه، ابتدا تعداد روزهای همراه با گرد و غبار به تفکیک ماه‌ها استخراج شده و درصد فراوانی هر کدام از طریق ترسیم نمودار مورد بررسی قرار گرفت. در نمودارهای ترسیم شده نیز مشخص است که بیش‌ترین درصد فراوانی طوفان­های گرد و غباری منطقه در ماه‌های مِی و فوریه و ژوئن است. هم‌چنین کم‌ترین امکان وقوع گرد و غبار به ترتیب در ماه‌های سپتامبر و اکتبر می­باشد. علت کم بودن امکان وقوع طوفان­های گرد و غبار در این ماه‌ها می ­تواند در اثر نزول بارش بیش‌تر و کاهش فعالیت بادهای فرامنطقه­ای و هم‌چنین تغییرات دامنه نفوذ سامانه­های سینوپتیک حاکم در این منطقه در ماه‌های فوق‌الذکر باشد.

نمودار (۵-۵): نمودار پراکندگی ماهانه­ی درصد فراوانی طوفان­های گرد و غباری در منطقه مورد مطالعه
۵-۵ تحلیل وضعیت باد در هنگام وقوع طوفان­های گرد و غبار
برای مطالعه جهت کلی جریانات جوی شکل­دهنده و یا منتقل کننده­ ریزگردها به منطقه پارامترهای سمت و سرعت باد گزارش شده در هنگام وقوع طوفان­های گرد و غباری استخراج شده و به منظور مطالعه سمت وزش باد و شدت آن با بکارگیری نرم­افزار WRPlot مورد تحلیل قرار گرفته و گُل­غبار تهیه گردید. همان‌طور که در شکل (۱-۵) قابل تشخیص است مسیر غالب جریانات جوی در هنگام وقوع طوفا‌‌ن‌های گرد و غباری در منطقه مورد مطالعه از سمت غرب و جنوب غرب می­باشد. این موضوع خود بیانگر این مسئله مهم است که جریانات بادی که باعث ایجاد یا انتقال ریزگردها در منطقه می­شوند از چه سمتی منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهند. گُل ­غبار در واقع مسیرهای کلی انتشار و منشاء گرد و غبار را بیان می­ کند.
شکل(۱-۵): گُل­غبار کل منطقه مورد مطالعه
۶-۵ پارامترهای آب و هوایی
یکی از مهم‌ترین موارد مطالعات آب و هوایی، شناخت روابط موجود بین متغییرهای مورد مطالعه است. در بررسی انجام شده نتایج زیر حاصل شده است:
تمام عناصر آب و هوایی با گرد و غبار ارتباط قوی و منطقی دارد و باد دارای ارتباط قوی با رطوبت و بارش دارای ارتباط معکوس با گرد و غبار است. ولی در برخی مواقع به علت شرایط توپوگرافی بسیار متفاوت، پوشش گیاهی و ارتفاعات نقش بسیار بارزی در ارتباط با گرد و غبار ایفا می‌کند.
نوسانات دید افقی بین ۷۰۰ تا ۱۸۰۰۰ متر در نوسان می‌باشد. در طی ۲۶ درصد روزها میزان دید افقی به کم‌تر از ۵۰۰۰ متر رسیده و هم‌چنین در ۷۴ درصد روزها هم، این میزان به بالاتر از ۵۰۰۰ متر رسیده است. علت بالا بودن میزان دید افقی در اکثر روزها رطوبت نسبتا بالا در این منطقه است.
در طول دوره‌های آماری کم‌ترین میزان رطوبت نسبی ۱۴ درصد و بیش‌ترین آن ۹۸ درصد می‌باشد که حاکی از درصد تقریباً بالای این عنصر اقلیمی دارد. رطوبت نسبی کمتر از ۵۰ درصد هم فقط در ۶ درصد از روزها حاکمیت یافته، این در حالی است که ۹۴ درصد روزها هم دارای رطوبت نسبی بالاتر از ۵۰ درصد می‌باشند.
کم‌ترین و بیش‌ترین دمای به وقوع پیوسته، ۳ و ۲/۳۵ درجه سانتی‌گراد می‌باشند و عدد ۱۴/۱۵درجه‌ای هم نشان دهنده‌ی میانگین دما در طول دوره‌های آماری است.
روند فشار در طول سال‌های آماری بین ۴/۹۸۸ تا ۱۰۳۸ هکتوپاسکال می‌باشد که در ۳۵/۲۴ درصد از روزها میزان فشار بالاتر از ۱۰۱۵ هکتوپاسکال قرار گرفته است.
بیش‌ترین و کم‌ترین میزان برای سرعت باد، ۱۴و ۵/۰ متر بر ثانیه می‌باشند. سرعت باد کمتر از ۳ متر بر ثانیه در ۴۲ درصد از روزها مشاهده می‌شود که در۳۳/۶۵ درصد روزها هم حداکثر سرعت باد به کمتر از ۵ متر بر ثانیه می‌رسد، که وقوع چنین شرایطی گویای کم بودن میزان سرعت باد و حداکثر سرعت باد در طول دوره‌های آماری می‌باشد.
۷-۵ تحلیل شرایط همدیدی
برای بررسی شرایط سینوپتیکی منطقه مورد مطالعه حدود ۸۰ مورد در بین تمام ایستگاه‌های هواشناسی انتخاب شده که این انتخاب بر مبنای وجود کد ۰۶ و ۰۵ و هم‌چنین وجود دید افقی کمتر از حد معمول در منطقه است. این ۸۰ مورد از بین تمام ایستگاه‌های هواشناسی موجود در منطقه انتخاب شده ولی به دلیل این‌که ایستگاه‌های هواشناسی در منطقه مورد مطالعه در طی سال‌های متفاوت احداث شده است به همین دلیل آمار مشترک کمی وجود دارد. بنابراین حدود ۲۹ مورد به عنوان آمار مشترک انتخاب شده است.
در جدول (۳-۵) تاریخ وقوع، زمان شدید‌ترین رخداد، طول زمان رخداد و هم‌چنین ایستگاه‌های تاثیر قرار گرفته از گرد و غبار آورده شده است.
از بین موارد آورده شده در جدول (۳-۵) سه مورد را به دلیل شدید بودن میزان گرد و غبار و کاهش بیش از حد دید افقی و پراکندگی بیش‌تر در ایستگاه‌های مختلف مورد بررسی بیش‌تر قرار می‌گیرد.

دید افقی (متر) در شدیدترین زمان

زمان بیشترین غلظت (ساعت/روز)

مناطق درگیر در استان

مدت حضور(ساعت/روز)

تاریخ مشاهده

ردیف