از طرف دیگر می ­بینیم امام (ره) با این همه رأفت نسبت به ادیان ریشه­ دار، نسبت به فتنه دشمن هوشیار بوده و در مورد بهائیان وقتی چند خبرنگار می پرسد:
آیا برای بهائیان در حکومت آینده آزادی­ های سیاسی و مذهبی وجود دارد؟

محکم پاسخ می دهند: آزادی برای افرادی که مضر به حال مملکت هستند، داده نخواهد شد.
و زمانی که مجدداً خبرنگار می پرسد: آیا آزادی­هایی برای مراسم مذهبی آنان داده خواهد شد؟
محکم تر پاسخ می دهد:: خیر(همان:۱۰۸)
حضرت امام حتی فعالیت کمونیست ها و گروه های چپ مارکسیست را تا آنجا که فقط اظهار عقیده باشد آزاد و مجاز می دانند.(روزنامه اطلاعات، ۳۰/۱۱/۱۳۵۷)
۱-۱-۷- دلیل هفتم (منع تفتیش عقاید در اسلام)
امام صادق (ع) فرموده­ اند: “لا تُفَتّش الناسَ مِن ادیانِهِم فَتُبقی بِلا صِدیق"(محمدی ری شهری، ۱۳۸۷، ج۱: ۲۹۰) حضرت می ­فرماید: تفتیش و تجسس در اعتقادات مردم نکنید، زیرا دوستی برای شما باقی نمی ماند. علاوه بر منع تفتیش عقاید در اسلام، تجسس و افشاگری اسرار مردم نیز بشدّت منع و حرام گردیده است.
۱-۱-۸- دلیل هشتم ( مخالفت اسلام با آن­چه ضد عقل است)
از نظر اسلام بدترین انسانها افراد خشونت ­طلب و غیرمنطقی کر و کوری هستند که اهل تعقل و تفکر نمی ­باشند و تلاش می کنند هر چیزی را با زور و اجبار به کرسی بنشانند.
“اِنّ شَرَّ الدَّواب عِندَاللهِ الصُّمُ البُکمُ الذّینَ لا یعقِلون”(انفال، ۲۲)
اسلام عقل را محترم و آن را پیامبر باطنی انسان می ­شمارد. اصول دین جز با تحقیق عقلانی پذیرفته نیست. اسلام عقل را نوعی طهارت و زوال عقل را نوعی مُحدِث تلقی می­ کند، لهذا عروض جنون یا مستی را نیز مانند بول کردن یا خوابیدن مبطل وضو می­داند. مبارزه اسلام با هر نوع مستی به علت ضدیت با ضد عقل است که جزو متن این دین می ­باشد. به همین دلیل موسیقی های مبتذل و خوراکی های مضر به حال عقل و مواد مخدر و هر آنچه عقل را تضعیف و زایل می کند حرام و هر حکمی که در حالات غیرعقلانی از انسان صادر شود مثل طلاق یا قضاوت در حال مستی و خماری و خواب آلودگی باطل می باشد.
۱-۱-۹- دلیل نهم (ارائه برهان و تقاضای برهان)
به دلیل عقل­گرایی اسلام است که اسلام، هم خود اهل برهان و استدلال است و هم از خصم مطالبه برهان می ­کند." قُل هاتُوا بُرهانَکم اِن کُنتُم صادقین”(بقره، ۱۱۱)
اگر در ادعاهایتان راستگو هستید برهان اقامه کنید.
“وَ اِن کُنتُم فی رَیبِ ممّا نَزَّلنَا عَلی عَبدِنَا فَاتُوا بسُورَهِ مِن مِثلِهِ و ادعُوا شهداءَکُم اِن کُنتُم صادقین”(بقره، ۲۳)
اگر شک دارید که آنچه ما بر بنده خود (پیامبر اکرم (ص)) نازل کردیم (از جانب ما نیست) پس یک سوره مانند آن بیاورید و گواهان خود را نیز دعوت کنید. اگر در گفته و ادعای خود صادق هستید!
۱-۱-۱۰- دلیل دهم (مخالفت اسلام با آن­چه که ضد اراده است)
همچنان که در اسلام عقل محترم است، اراده که قوه مجریه عقل است نیز محترم می ­باشد. از این رو بازدارنده­ هایی که در زبان اسلام «لهو» نامیده شده است حرام و ممنوع است.
علاوه بر تحریم گناهانی که در اسلام زایل ­کننده عقل و اراده محسوب می شوند، اگر انسان از روی اجبار یا اکراه مرتکب عملی شود، در بسیاری از موارد مسئول عمل خویش نیست. و اگر آن عمل مستلزم تعهدی باشد، باطل است. مثلاً ازدواج یا طلاق از روی اجبار و به صورتی که کلاً از شخص عامل، سلب اختیار شده باشد باطل است. و ارتکاب گناه، یا ابطال روزه از روی اکراه (در حدی که واقعاً سرپیچی از آن خطر جانی یا مالی با شرایطی که اسلام تبیین کرده داشته باشد) از جانب خداوند مورد عفو قرار گرفته و عقوبتی متوجه آن نیست.
۱-۱-۱۱- دلیل یازدهم (عفو مستضعفین فکری سایر ادیان)
این از بدیهیات اسلام است که خداوند متعال هیچ قومی را عذاب نمی ­کند مگر آنکه قبلاً حقایق را به وسیله پیامبران یا اولیاء الهی و عقل و منطق و فطرت آنها بر آنان روشن کرده و اتمام حجّت نموده باشد. “و ما کنّا مُعَذّبینَ حتی نَبعَث فیهم رسولا"(اسراء، ۱۵) در واقع اسلام برای معرفت یقینی مردم احترام قائل است و چنانچه امتی دچار جهل مرکب باشند و در کشف حقیقت نیز جاهل مقصر نباشند خداوند آنان را می ­بخشد. یعنی اُمتّهای غیرمسلمان در روز قیامت با معیار عقل و فطرتشان مؤاخذه می ­شوند و چنانچه به حقایق اسلام دسترسی نداشته ­اند مشمول عفو و رحمت واسعۀ خداوند قرار می ­گیرند. این یعنی ارج نهادن به عقاید دیگران.
۱-۱-۱۲- دلیل دوازدهم (روش اسلام در تبلیغ دین روشی آزاد اندیشانه است)
“لَقَد جاءکُم رَسُولٌ مِن اَنفُسِکُم عَزیزٌ عَلیهِ مَا عَنتُم، حَریصٌ عَلَیکُم بِالمُومِنینَ رَئُوفٌ رَحیمٌ”(توبه، ۱۲۸)
همانا پیامبری از بین خودتان برایتان فرستادیم که پریشانی شما بر او سخت است و در هدایت شما بسیار حریص و نسبت به مؤمنین بسیار رئوف می ­باشد.
روش اسلام در تبلیغ دین بر دو مبنای عقل و محبت نهاده شده است، نه بر مبنای خشونت و سخت گیری ­های نفرت ­انگیز. با توجه به سیره نبی اکرم (ص)، رعایت موارد زیر در امر دین که یک مسأله عقیدتی است از ضروریات به حساب می ­آید.(طباطبائی، ۱۴۲۲: ۲۹) اسلام در امر تبلیغ دین و مسائل اعتقادی ظرافتهایی را رعایت کرده است که در هیچ مکتبی نمونه آن را نمی توان یافت. چه برسد به آنکه بخواهد کسی را به جرم عقیده ای متفاوت مجازات نماید. آن ظرافت های عقلانی که باعث جذابیت اسلام شده است عبارتند از:
۱-۱-۱۲-۱- معقول و منطقی بودن دعوت
برخلاف مسیحیت تحریف شده که می ­گویند: عقل با ایمان کاری ندارد، تمام پیامبران در درجه اول سخن خود را به عقل­ مردم ابلاغ کرده­ اند. زیرا عقل جز با ابزار و مرکب برهان و استدلال و به تعبیر قرآن «حکمت» پیامی را در خودش نمی ­پذیرد.” اُدعُ اِلی سَبیلِ رَبّکَ بِالحِکمَه وَالمَوعِظَهِ الحسنه وَ جَادِلُهم بِالّتی هِی اَحسن“(نحل، ۱۲۵) پس در قدم اول پیام باید عقلانی و واقع­گرایانه باشد، و در قدم دوم با روشی عقلانی و انسانی ارائه شود.
۱-۱-۱۲-۲- تقدّم نوید بخشی بر بیم ­دهندگی
“یا اَیهَا النَبی اِنّا اَرسَلنَاکَ شَاهِداً وَ مُبَشّراً وَ نَذیراً”(احزاب، ۴۵/ اسراء، ۱۰۵/ فتح، ۸)
تو را فرستادیم تا به مردم امید دهی و نتایج کارهای خوب را به آنها بفهمانی و آنها را از کارهای زشت بیم دهی.
در قرآن کریم عموماً تبشیر بر تنذیر مقدم شده است و این دلیل بر تقدم تعلیم و تربیت و تشویق بر تنذیر و مجازات است.
۱-۱-۱۲-۳- سادگی و پرهیز از بیانات غیرقابل فهم
پیامبر اکرم (ص) فرموند:
“اُمِرنا نکَلّمِ النّاسَ عَلی قَدرِ عُقُولِهِم"(مجلسی، ۱۴۲۷، ج۲:۱۶۴) پیامبران الهی نیامدند یک سری معقولات فلسفی خشک را وارد عقل مردم کنند، بلکه آنان با نفوذ در عمق روح بشر تمام احساسات آنها را تسخیر کردند، و به شکلی با مردم سخن می ­گفتند که هرکس به اندازه فهم خود از آن بهره ­ای حیات ­بخش می گرفت. در تبلیغ دین باید مسائلی بیان شود که دردی را از مردم، و سؤالی را از ذهن، و مشکلی را از جامعه پاسخ دهد و درمان نماید. و هرکس به قدر فهم خود از آن بهره ­ای بگیرد.
۱-۱-۱۲-۴- پرهیز از ایجاد نفرت
وقتی که پیامبر اکرم (ص) معاذ ابن جبل را برای دعوت و تبلیغ به یمن فرستاد، به او فرمود: “یا مَعاذ بَشّر وَ لا تُنَفّر، یسّر وَلا تُعسّر"، برای تبلیغ اسلام می­ روی، اساس کارت بر تبشیر و مژده و ترغیب باشد، کاری کن که مردم مزایای اسلام را درک کنند و از روی میل و رغبت به اسلام گرایش پیدا کنند، نفرمود“ولا تُنَذّر“، چون انذار جزء برنامه ­ایست که قرآن دستور داده، تأکید پیامبر (ص) بر “بشر ولا تنفر” بر این نکته است که کاری نکن که مردم را از اسلام فراری دهی و متنفر سازی. (ابن هشام، بی تا، ج۴: ۲۳۷)
رسول خدا (ص) در جائی دیگر، برای پرهیز از خشکه مقدسی­ های بیجا، و عبادات بی­ روح و خسته­ کننده می ­فرماید: "یا جابرُ اِنَّ هَذَا الدّینِ لَمَتینٌ فَاوغِل فیه بِرِفقٍ”
ای جابر اسلام دین با متانتی است، با خودت با مدارا رفتار کن. بعد می ­فرماید: آن آدم ­هایی که خیال می ­کنند با فشار آوردن بر روی خود و سخت­ گیری، زودتر به مقصد می­ رسند، اصلاً به مقصد نمی رسند، اینها مانند آن کسی هستند که با تازیانه زدن بر مرکب خویش بخواهد راه چند روزه را یک روزه بپیماید. چنین فردی در آغاز راه درمانده خواهد شد با مرکبی مرده.(مطهری، ۱۳۷۱: ۱۵۶)
۱-۱-۱۲-۵- پرهیز از ملامت و خشونت
عدم به کارگیری ملامت و خشونت زیاد در امر تبلیغ بسیار مفید و مؤثر می ­باشد. همانگونه که سرکوفت زدن­ های افراطی بسیاری از والدین علیه فرزندان خود باعث جری ­تر شدن آنها می­ گردد، ملامت ­های زیاد و بی ­حساب متولیان جامعه نیز باعث جریحه ­دار شدن شخصیت افراد می ­گردد، در این صورت هیچ کس حاضر نیست سخنان کسی را که به او اهانت می­ کند بپذیرد. دعوت باید همراه با محبت و ملایمت باشد نه با تحکم و از موضع طلب­کارانه و با روحیه­ متکبرانه.
۱-۱-۱۲-۶- گذشت و آسان­گیری
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: “لَم یرسُلنی اللهُ باِلرُّهبانّیهِ وَلکِن بَعَثنی بِالحَنیفیهِ السّهلَهِ السَمحهِ"(کلینی، ۱۴۲۸: ۹۴۴) خداوند مرا بر شریعت و دینی مبعوث کرده است که با گذشت و آسان است. شهید مطهری در تبیین آسان­ گیری اسلام آورده است: